H Θεολογία του Μυστικισμού.

H διάσταση μεταξύ του Ανατολικού και του Δυτικού κλάδου του Χριστιανισμού φαίνεται καθαρά στις αντίστοιχες στάσεις τους απέναντι στο μυστικισμό. Από τα τέλη του Μεσαίωνα, η Εκκλησία στη Δύση, με την υπέροχη οργάνωσή της και την προτίμησή της για φιλοσοφικά συστήματα, υπήρξε πάντα λίγο φιλύποπτη προς τους μυστικιστές της. Η σταδιοδρομία ενός Μάστερ Έκχαρτ ή μιας Αγίας Θηρεσίας της Άβιλας δείχνει την ανησυχία που ένιωθαν οι εκκλησιαστικές αρχές για τους άνδρες και τις γυναίκες που έπαιρναν μια προσωπική συντομότερη οδό στις σχέσεις τους με το Θεό. Άν πρόσεχαν καλά, θα έβλεπαν ότι οι μυστικιστικές εμπειρίες έξω από τα πρέποντα, η θεολογία και ο μυστικισμός εθεωρούντο σαν συμπληρώματα το ένα του άλλου. Έξω από την Εκκλησία, η προσωπική θρησκευτική εμπειρία δε θα είχε καμιά σημασία· αλλά η Εκκλησία στηριζόταν για την αληθινή της ζωή στην εμπειρία που είχε δοθεί, σε διάφορους βαθμούς, σε καθέναν από τους πιστούς της. Τούτο δε σημαίνει ότι το δόγμα δεν είναι αναγκαίο. Το δόγμα είναι η ερμηνεία της αποκαλύψεως που ο Θεός εδιάλεξε να μας δώσει. Όμως, μέσα στο πλαίσιο που μας προσφέρθηκε κατ’ αυτόν τον τρόπο, κάθε άνδρας η γυναίκα μπορεί να επεξαργασθεί το δικό του ή το δικό της δρόμο προς τον έσχατο σκοπό, που υπερβαίνει κάθε θεολογία και που είναι η ένωση με το Θεό. «O Θεός έγινε άνθρωπος και ο άνθρωπος μπορεί να γίνει Θεός».

Ο Βυζαντινός Μυστικισμός - Γρηγόριος Παλαμάς - του B. N. Τατάκη

^{Ο Βυζαντινός Μυστικισμός ( Κυριώτερα Ρεύματα )}

Δεν είναι δυνατό να σταματήσωμε σε όλους τους σημαντικούς αντιπροσώπους του Βυζαντινού μυστικισμού, τους μετά τον Συμεώνα, στο φλογερό λόγου χάρη μυστικό Νικήτα το Σταθάτο, το μαθητή του Συμεώνος (σημαντικά μυστικά έργα του είναι ανέκδοτα) ή τον Κάλλιστον τον Καταφυγιώτην (12ος αιώνας). Τον Κάλλιστον απασχόλησε αποκλειστικά το θέμα της θεώσεως, που το παρουσίασε με σπάνια διαλεκτική λεπτότητα. (Ελληνική Πατρολογία (Migne) τόμος 147, 833-941). Οι σελίδες του ανήκουν στις εκλεκτότερες της Βυζαντινής φιλοσοφίας.
Θα κλείσωμε το λόγο μας για το μυστικισμό του Βυζαντίου με την τελευταία μεγάλη κίνησή του τον ησυχασμό (14ος αιώνας), στα σπουδαιότερα σημεία του οποίου θα σταματήσωμε σύντομα.
Πρέπει πρώτα να υπενθυμίσω ότι, ενώ ως τον 11ον αιώνα η Μικρά Ασία παίζει πρωτεύοντα ρόλο και στην πνευματική ζωή του Βυζαντίου, αυτή αναδεικνύει τα περισσότερα στελέχη, στους τρεις τελευταίους αιώνες ο ρόλος αυτός περιέρχεται στο ευρωπαϊκό τμήμα της, Αυτοκρατορίας. Η Θεσσαλονίκη και το Άγιον Όρος αναδεικνύονται τώρα τα σπουδαιότερα, μαζί με τη Βασιλεύουσα, κέντρα της πνευματικής ζωής.
Κατά τα τέλη του 13ου ή τις αρχές του 14ου αιώνα ο μοναχός Γρηγόριος Σιναΐτης εισήγαγε στο Άγιον Όρος την Ησυχίαν, τον ανώτερο δηλαδή βαθμό της μοναστικής ζωής. Εδώ τώρα στο Άγιο Όρος η Ησυχία αναπτύχθηκε και διαμορφώθηκε στο ζωηρό μυστικό κίνημα του ησυχασμού. Την αφορμή στη μεγάλη έριδα που άναψε γύρω από τον ησυχασμό, που συνετάραξε την Ορθοδοξία πάνω από εκατό χρόνια και έληξε με τη νίκη του ησυχασμού και την αποδοχή του από την επίσημη Εκκλησία, την έδωσεν ένας Έλληνας μοναχός Βαρλαάμ ο Καλαβρός (από την Καλαβρία της Ιταλίας, 1290-1348). Θα δούμε αμέσως πώς έγιναν τα πράγματα.
Οι ησυχασταί του Αγίου Όρους είχαν καταλήξει, να πιστεύουν ότι ωρισμένη στάση του σώματος κατά την ώρα της προσευχής, βοηθούσε πολύτιμα να φτάσουν στην εκστατική αγάπη, που με τρόπο άμεσο και όχι προοδευτικό, τους έφερνε στην ποθητή ένωση με το Θεό. Έπρεπε να προσηλώνουν την προσοχή τους προς τη θέση της καρδιάς. Η ένωση με το Θεό, έλεγαν, γίνεται όταν το πνεύμα επιτύχη να προσελκύση το νου στο βάθος της καρδιάς, τον στραγγαλίση, του απαγορέψη τη συνήθη κίνησή του προς τα εξωτερικά αντικείμενα και από την Βαβυλώνα τον επαναφέρη στη Σιών. Μόνο η ενέργεια της καρδιάς οδηγεί στην καθαρή αλήθεια, γιατί είναι ενέργεια απλή και καθαρή, χωρίς καμμιά μορφή, δώρο της θείας χάριτος. Η κίνηση για το μυστικό έρωτα προς το Θεό, αντιδιανοητική ευθύς από την αρχή, τονίζει τώρα όλο και περισσότερο το ρόλο της καρδιάς, του αισθήματος. Όλο και περισσότετο ευρύνεται η περιοχή που άνοιξεν η ευαγγελική εντολή για την αγάπη, και πάει να αγκαλιάση όλη τη ζωή του ανθρώπου. Και, όπως ήταν φυσικό, οι καλύτεροι αποδέκτες του ευαγγελικού κηρύγματος στάθηκαν οι μυστικοί.
Αδιάκοπα αντιπαραθέτουν, οι ησυχαστές στο λόγο, τον νουν και την καρδιά. Όταν η καρδιά στραγγαλίση το νου, εξασφαλίζει τη γνώση των αρχών και την ορθή εκτέλεση των θείων εντολών. Είναι η γλώσσα που πολύ αργότερα θα μιλήση πολύ καθαρά ο μεγάλος Πασκάλ, αλλά και ο Ρουσσώ. Και οι δυο τους δίνουν τα πρωτεία στη γλώσσα της καρδιάς, στη λογική, όπως λένε, της καρδιάς, όχι του λόγου. Με την επιμονή σ' αυτό το είδος της θεωρίας και της προσευχής οι μοναχοί του Αγίου Όρους έλεγαν ότι έφταναν να βλέπουν γύρω τους ένα δυνατό φως, που τους πλημμύριζε με άρρητη χαρά. Και πρόσθεταν ότι το φως αυτό ήταν το ίδιο το άκτιστο φως του Θεού, ξεχωριστό από την ουσία του Θεού. Είχε όμως την ίδια φύση με το φως που εθάμπωσε τα μάτια των Αποστόλων στο Όρος Θαβώρ κατά τη μεταμόρφωση του Σωτήρος.
Αυτά είναι που εξένισαν τον Βαρλαάμ. Είχε έλθει από την Καλαβρία στην Κωνσταντινούπολη για να μελετήση τον Αριστοτέλη στο πρωτότυπο. Στη Δύση είχε από καιρό επιβληθή ο Αριστοτέλης. Τον εγνώρισαν κυρίως από τους Άραβες σε μεταφράσεις, αλλά και από έργα Βυζαντινών. Σημειώνομε ιδιαίτερα «την πηγήν της γνώσεως» του Δαμασκηνού, που ως την εποχή τούτη είχε μεταφρασθή τέσσερις φορές στα Λατινικά και άσκησε εξαιρετική επίδραση στον Άγιο Θωμά τον Ακινάτο. Είχε κιόλας ασκήσει ο Αριστοτέλης μοναδική επίδραση στη σκέψη των Δυτικών, που από τον 11ο αιώνα άρχισε να διαμορφώνεται φιλοσοφικά και να παρουσιάζη μια πρώτη άνθηση. Η επίδραση αυτή έφτασε στο κατακόρυφό της με τον περίφημο Θωμά τον Ακινάτο. Ο Ακινάτος είδε στον Αριστοτέλη τον μόνο μεγάλο φιλόσοφο με τα μεθοδικά όπλα εκείνου συνέταξε τη δική του φιλοσοφία, τη μόνη αληθινή και γι' αυτό, όπως είπε, και μόνη χριστιανική. Ειναι η φιλοσοφία την οποία και σήμερα αποδέχεται η Καθολική Εκκλησία ως επίσημη χριστιανική φιλοσοφία. Η κίνηση αυτή για τον Αριστοτέλη εξύπνησε, όπως ήταν φυσικό, το ενδιαφέρον των Δυτικών για τα πρωτότυπα αριστοτελικά κείμενα και για τη σπουδή της Ελληνικής, αυτή έφερε και τον Βαρλαάμ στην Κωνσταντινούπολη. Ενδιαφέρουσα και περίεργη μορφή ο Βαρλαάμ. Μελέτησε τον Ευκλείδη και έγραψε αριθμητική σε εξ βιβλία. Μελέτησε και έγραψε ενδιαφέρον έργο για τους Στωϊκούς. Επηρμένος από τη σοφία του και έχοντας υπερβολική εμπιστοσύνη στον εαυτό του δημιούργησε μεγάλο θόρυβο στο Βυζάντιο, όπου ήθελε, φαίνεται, να προξενήση την εντύπωση ότι η σοφία των Δυτικών, τους οποίους οι Βυζαντινοί εξακολουθούσαν ακόμη να θεωρούν βαρβάρους, ήταν ανώτερη.
Η προκλητικότητα του Βαρλαάμ προκάλεσε δημόσια συζήτηση πάνω σ' αυτό το θέμα στο παλάτι, μπροστά στον αυτοκράτορα Ανδρόνικο τον Γ' και την αυλή του (1330). Τον Βαρλαάμ ανέλαβε να αντικρούση ένας μεγάλος Βυζαντινός σοφός ο Νικηφόρος ο Γρηγοράς. Ο διάλογός του "Φλωρέντιος", αν και όχι αντικειμενικός, δείχνει καθαρά τι επιδίωξε και τι πέτυχε στη συζήτηση εκείνη ο Γρηγοράς. Στο πρόσωπο του Βαρλαάμ θέλει να ξεσκεπάση τον σοφιστή, τον επιπόλαια διαβασμένο άνθρωπο. Αρχίζει τον έλεγχο της σοφίας του από την αστρονομία, και τον αναγκάζει, ευθύς από την αρχή να σβύση και την αστρονομία και τις συναφείς επιστήμες από τον κατάλογο των επιστημών για τις οποίες μπορεί να απαντήση σε όποιον τον ρωτά. Περήφανος ο Γρηγοράς για την μαθηματική του σοφία -ήταν κοντά στα άλλα δυνατός μαθηματικός και την εποχή εκείνη ιδιαίτερα η αστρονομία εγνώριζε σημαντική ακμή στο Βυζάντιο- θέλει να ξεσκεπάση την αμάθεια του Βαρλαάμ και του Δυτικού κόσμου, να δείξη τον κατώτερο βαθμό της επιστήμης των πόσο η σοφία των περιοριζόταν στη φυσική και τη λογική του Αριστοτέλη και τι αξία είχε.
Ντοπιασμένος από την αποτυχία του ο Βαρλαάμ κατέφυγε στη Θεσσαλογίκη και από κει πέρασε στο Άγιο Όρος. Εκεί γνώρισε από ένα αμαθή μοναχό τη διδασκαλία της ησυχίας την οποία παραμόρφωσε και γελοιοποίησε. Ονόμασεν ομφαλοσκόπους τους ησυχαστάς και πρόβαλε δριμύς κατήγορός των για κακοδοξία. Αφού ισχυρίζονται, λέγει, ότι βλέπουν με τα σωματικά τους μάτια το θείο και άκτιστο φως, αυτό σημαίνει ότι γι' αυτούς η θεία χάρη είναι κάτι κτιστό. Καταστρέφουν λοιπόν, συμπεραίνει, θεμελιώδη δόγματα της Εκκλησίας. Η θεωρία του θείου, αντιτάσσει ο Βαρλαάμ και εδώ φαίνεται ο άκρος ορθολογισμός του, είναι επιστήμη και γνώση. Όποιος γνωρίζει τη σοφία, γνωρίζει και την αλήθεια; και όποιος γνωρίζει την αλήθεια γνωρίζει το Θεό και μένει κοντά του κατ' ανάγκην. Αφού σπουδάσης, προσθέτει, τον Πυθαγόρα, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τότε θα φτάσης στη σύλληψη της αλήθειας. Είναι φανερό ότι για τον Βαρλαάμ η θύραθεν σοφία είναι μια κάθαρση της ψυχής, χωρίς την οποία είναι αδύνατο να φτάσης στο Θεό, να ενωθής μαζί του. Αντίθετη θέση προς τη θέση των μυστικών της σχολής του Συμεών που ακολουθούν οι ησυχαστές. Κάθε ορατό ον, λέγει ακόμη ο Βαρλαάμ, είναι κτιστό, το Θαβώρειο φως έγινε ορατό από σωματικά μάτια, δεν είναι λοιπόν καθόλου άκτιστον. Είναι κτίσμα, «περιγραπτόν», και δε διαφέρει από το φως που βλέπομε με τις αισθήσεις μας είναι κάτι κατώτερο από το νου.
Τα επιχειρήματα του Βαρλαάμ δείχνουν καθαρά ότι η σκέψη του είναι εντελώς ξένη προς το μυστικισμό, τον αγνοεί, ή αδυνατεί να τον κατανοήση είναι μια σκέψη πολύ κοντά στα ελληνικά μέτρα και θέλει, όπως εκείνη, να στηρίζεται σε φυσικά, λογικά επιχειρήματα. Ενω ο μυστικισμός αυτό ακριβώς θέλει να ξεπεράση. Αν και Έλλην ο Βαρλαάμ, επειδή είναι κάτοχος της Λατινικής και έζησε στη Δύση, δέχτηκε την επίδραση των δυτικών σχολαστικών, ιδιαίτερα του Ακινάτου, και αυτών τις τάσεις και τα επιχειρήματα ακολουθεί. Το ίδιο και όλοι οι άλλοι αντίπαλοι των ησυχαστών, εκτός από τον Γρηγορά. Έχουν όλοι δεχτή την επίδραση των λατίνων, που είχαν αρχίσει να μεταφράζωνται ελληνικά. Αρκετοί απ' αυτούς εκδηλώθηκαν και ως λατινόφρονες. Ο ίδιος ο Βαρλαάμ έγινεν αργότερα καρδινάλιος της καθολικής Εκκλησίας. Έτσι ο αγών κατά των ησυχαστών παίρνει στο βάθος μορφή αντιδικίας ανάμεσα στην Ανατολή, που τάσσεται με τον μυστικισμό, και τη Δύση που με τον Ακινάτο υποστηρίζει ότι ο λόγος είναι το μόνο όργανο για να σκεφτούμε το Θεό. Για μια φορά ακόμη το βαθύ, το ριζικό θέμα που είχε να αντιμετωπίση η Ορθοδοξία εδώ στην Ανατολή με τις λογής αιρέσεις ορθώνεται μπροστά της αλλά αυτή τη φορά έρχεται από τη Δύση, χειραγωγημένη μονοκόμματα από τον Αριστοτέλη που και ατελώς τον γνωρίζει ακόμη. Η Θεολογία, ο περί Θεού δηλαδή λόγος είναι γνώση (Ακινάτος-Βαρλαάμ), η αφήγηση θεωρίας (Συμεών); Είναι διαλογισμός ή ενόραση; Γύρω σ' αυτό το ερώτημα διεξάγεται η μάχη (βαρλααμιτών και ησυχαστών. Εκείνο που σκανδαλίζει περισσότερο τους βαρλααμίτες είναι ο ισχυρισμός των ησυχαστών ότι βλέπουν το άκτιστον φως. Αυτό το θεωρούν σαν υλοποίηση του Θεού.
Πριν περάσωμε στο Γρηγόριο Παλαμά (1296-1359/60) τον αρχηγό των ησυχαστών, για να δούμε πως αντικρούει τον Βαρλαάμ και τους οπαδούς του, θα πάμε στον Νικηφόρο Γρηγορά, τον κορυφαίο αντιπαλαμίτη. Αντίθετα προς όλους τους άλλους ο Γρηγοράς αντλεί τα επιχειρήματά του από τη βυζαντινή παράδοση, όχι από τη Δύση. Οξύς διαλεκτικός, δόκιμος γνώστης της ελληνικής φιλοσοφίας, στη θεωρία των ησυχαστών, η οποία διακρίνει στο Θεό ουσία και ενέργεια, βλέπει σοβαρό κίνδυνο επιστροφής στον πολυθεϊσμό. Ο Παλαμάς, λέγει ο Γρηγοράς, ξαναφέρνει στη ζωή τις ιδέες του Πλάτωνος, που είναι όντα μεσάζοντα ανάμεσα στο Θεό και τον αισθητό κόσμο. Ουσία και ύπαρξη, δέχεται ο Γρηγοράς ακολουθώντας την παραδομένη ορθόδοξη διδασκαλία, συμπίπτουν στο Θεό. Επειδή ο Γρηγοράς έβλεπε στον ησυχασμό μορφή πολυθεϊσμού τον πολέμησε με μεγάλη οξύτητα. Στην πάλη αυτή θυσίασε τα πάντα, αυτοκρατορική εύνοια, αξιώματα και τιμές, και προτίμησε τη φυλακή. Στη φυλακή πέθανε. Κι' όταν μαθεύτηκεν ο θάνατός του ξέσπασεν ασυγκράτητη η οργή των παλαμιτών. Ρίχτηκαν στο νεκρό του σώμα το ύβρισαν και το έσυραν μέσα στους δρόμους της πρωτεύουσας. Αναφέρω το θλιβερό αυτό περιστατικό γιατί δείχνει την οξύτητα των παθών που ξεσήκωσεν η «ησυχαστική έρις». Ας προσέξωμε ακόμη κάτι. Ο Γρηγοράς ήταν μεγάλος λόγιος και σοφός. Ήξερε καλά τους κλασικούς και προήγαγε τη σύγχρονή του επιστήμη, ιδίως τα μαθηματικά. Η μόρφωσή του όμως δεν εμπόδισε την ψυχή του να στραφή προς το υπερπέραν. «Έμεινα, λέγει, υπερήφανα, ακλόνητος (στον αγώνα κατά των παλαμιτών) για να σώσω τις ιδέες μου και την ψυχή μου».
Ας έλθωμε τώρα στον Παλαμά. Γόνος από ευγενή οικογένεια ανατράφηκε στην αυλή του Ανδρονίκου του Β'. Ενωρίς όμως τον κέρδισεν ο μυστικισμός, που την εποχή εκείνη είχε μεγάλη επίδοση σε όλη σχεδόν τη χριστιανοσύνη. Σύγχρονοι του Παλαμά και του Καβάσιλα είναι οι δυο πρώτοι σημαντικοί Γερμανοί μυστικοί ο Eckart και ο Tauler και μιλούν πολύ συγγενική γλώσσα. «Και γιατί, ρωτά ο Tauler, πρέπει να σωπαίνης; Γιατί τότε ο Λόγος θα μπορέση να γεννηθή μέσα σου και να βρη έκφραση, και να γίνη ακουστός. Αλλά είναι φανερό ότι, αν συ μιλάς, ο Λόγος θα σωπαίνη. Είναι αδύνατο να υπηρετήσης καλύτερα το Λόγο παρά σωπαίνοντας και ακούοντας. Αν τώρα εσύ βγης εντελώς έξω από τον εαυτό σου, τότε θα μπη μέσα σου ο Λόγος ολόκληρος...».
Νέος ο Παλαμάς εγκατέλειψε την αυλή, δέχτηκε το μοναχικό σχήμα στή Θεσσαλονίκη και αποσύρθηκε σε απόμερη σκήτη κοντά στη Βέρροια για να μονάση. Ήρθε όμως ο Βαρλαάμ με την επίθεσή του κατά των ησυχαστών και του διέκοψε τη συλλογή και τη μελέτη. Για να υποστηρίξη τη μέθοδο της προσευχής των ησυχαστών και να ανασκευάση τη γελοιοποίηση που επεχείρησεν ο Βαρλαάμ στηρίζεται ο Παλαμάς στη χριστιανική διδασκαλία ότι το ανθρώπινο σώμα, ναός του Θεού, δεν είναι αρχή του κακού. Πάνω στο θέμα αυτό έχομε ένα ενδιαφέρον έργο την «Προσωποποιΐα», που κι αν δεν είναι έργο του Παλαμά, όπως ήταν παλαιότερα γενικά αποδεκτό, απηχεί πάντως τις απόψεις που και εκείνος υποστηρίζει. Στο έργο αυτό η ψυχή προσωποποιημένη απαγγέλλει δριμύ κατηγορητήριον κατά του σώματος, και το σώμα, προσωποποιημένο κι' αυτό, απαντά με την σειρά του ανασκευάζει τις κατηγορίες και κατευθύνει το δικαστήριο στο συμπέρασμα ότι, όσα είπε η ψυχή δεν είναι χριστιανικά αλλά νεοπλατωνικά. Συμπέρασμα που δίνει την ορθή θέση, τη χριστιανική, στο σώμα, το έτερο απαραίτητο σκέλος για την υπόσταση του ανθρώπου.
Πλανερός λοιπόν ο δρόμος των νεοπλατωνικών για την αλήθεια. Ο απλανής δρόμος, λέγει ο Παλαμάς, που οδηγεί στο Θεό είναι εκείνος που περνά μέσα από το νου, ο δρόμος του νου. Που είναι όμως η θέση του νου; Εδώ είναι η ρίζα της διαφωνίας με τους Βαρλααμίτες. Είναι ο νους έξω από το σώμα ή μέσα στο σώμα; Να θέσωμε, λέγει ο Παλαμάς, το νου απόλυτα έξω από το σώμα για να απολάψωμε νοητά θεάματα, αυτό είναι η πιο μεγάλη ελληνική πλάνη, ρίζα και πηγή κάθε κακοδοξίας, ανακάλυψις των δαιμόνων, καρπός της απουσίας του πνεύματος ... Και σε μας, συνεχίζει, οι οπαδοί της πλάνης υποστηρίζουν ότι ο νους κατά την προσευχή πρέπει να είναι έξω από το σώμα. Όταν ο ησυχαστής λέγη έξω από το σώμα, εννοεί φυσικά έξω από τη σωματική αίσθηση, όχι τόπο, θέση, αφού ο νους είναι ασώματος. Ξέρομε όμως καλά, προσθέτει ο Παλαμάς, ότι, όταν ο νους είναι μέσα στην καρδιά, βρίσκεται μέσα στο όργανό του, μέσα στο θησαυροφυλάκιό του. Όταν λοιπόν θέλωμε να καθαρίσωμε το νου πρέπει να τον συγκεντρώσωμε μέσα στην καρδιά. Φαίνεται καθαρά η θέση που παίρνει ο Παλαμάς στο βασικό αυτό πρόβλημα. Αντιτίθεται καθαρά και ξάστερα στον αντικειμενισμό της συλλογιστικής που βλέπει, θα λέγαμε, τον άνθρωπο σα συλλογιστική μηχανή, αντιτίθεται και στην έκσταση του νεοπλατωνισμού, που βγάζει τον άνθρωπο από τον άνθρωπο (φυγή, έκστασις). Και προσπαθεί να διατυπώση μια θεωρία που πηγάζει από τη βαθύτερη ρίζα του χριστιανισμού. Θέλει το νου να βαφτίζεται μέσα στην καρδιά και να αφήνεται στην οδήγησή της. Για να αποφύγη την κατηγορία για υποκειμενισμό προσθέτει ο Παλαμάς ότι οι ησυχαστές δε θέλουν το νου μόνο μέσα στο σώμα και μέσα στην καρδιά, αλλά ότι θέλουν να τον ωθήσουν ως μέσα στον ίδιο τον εαυτό του. Μόνο τότε ο νους ξαναβρίσκει τη δική του ουσία, αφού περάση από την καρδιά, και, ξεπερνώντας κάποτε τον εαυτό του, αναστρέφεται με το Θεό.
Υποστήριξεν ο Βαρλαάμ ότι δεν υπάρχει θεωρία, που ξεπερνά τις νοητικές ικανότητες και θεώρησε γελοίο τον ισχυρισμό των ησυχαστών ότι φτάνουν στη γνώση του Θεού με μυστικό τρόπο. Ο Παλαμάς απαντά ότι η μυστική θεωρία αυτή και μόνο παρέχει την πιό λαμπρή απόδειξη για το ότι υπάρχει Θεός και είναι πάνω από όλα, τα όντα. «Εγώ, συνεχίζει ο Παλαμάς στο αποκαλυπτικό αυτό κείμενο, θέτω ότι η άγια πίστη μας, πάνω από όλες τις αισθήσεις και διανοήσεις είναι ένα όραμα της καρδιάς μας με ιδιαίτερο τρόπο, γιατί ξεπερνά όλες τις νοητικές ικανότητες της ψυχής μας». Μόνο, προσθέτει αλλού, όταν το φως πλημμυρίζη την καρδιά μας, μόνο τότε ο αληθινός άνθρωπος πηγαίνει στο αληθινό έργο του, ανεβαίνει στα αιώνια βουνά, βλέπει τον αόρατο, και από κει και πέρα μπαίνει ολοκληρωτικά στη χώρα του θαύματος. Εδώ θα σας θυμίσω πάλι τον Πασκάλ που μίλησε για Θεό που τον αισθάνεται η καρδιά (sensible au coeur) και τόνισε ότι άλλο πράγμα είναι να αισθανθής την αλήθεια με την καρδιά, άλλο να τη γνωρίσης με το λόγο. Αυτό το ίδιο ζήτημα απασχολεί και τον Παλαμά και την ίδια λύση, του δίνει. Η φωτισμένη καρδιά, όχι ο νους, αυτή μας οδηγεί στο Θεό, αυτή μας σώζει.

Μυστικισμός Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου & πάσης Αλβανίας κ.κ. Αναστάσιος

Ορισμός – Χαρακτηριστικά

Σκοπός του Μυστικισμού είναι η βιωματική, υπαρξιακή αναζήτηση, η άμεση σχέση και η πνευματική ένωση με τον Θεό η το θείο· αυτή επιδιώκεται με αυτοσυγκέντρωση, προσευχή, απάθεια, θεωρία, έκσταση. Ο Μυστικισμός αποτελεί συνήθως το διαισθητικό στοιχείο στη θρησκευτική εμπειρία και εμφανίζεται σε όλες σχεδόν τις θρησκείες, από τις πιο πρωτόγονες έως τις πιο εξελιγμένες. Κάποτε αναπηδά μέσα από πετρώδεις περιοχές μιας εξωτερικής θρησκευτικότητας, δίνοντας νέα άνθηση στο θρησκευτικό αίσθημα.

Λόγω των ποικίλων μορφών με τις όποιες εμφανίζεται στην Ιστορία των Θρησκευμάτων και των αντιφατικών στοιχείων τα όποια κάποτε περιλαμβάνει, δεν υπάρχει γενικά αποδεκτός ορισμός. Κατά κανόνα ο Μυστικισμός, ο όποιος εκφράζει την άμεση εμπειρία και σχέση του ανθρώπου με το Άγιο, διαφέρει από την αποκρυφιστική μυστικοπάθεια και τις απόκρυφες δοξασίες και τεχνικές.

Η σχέση Μυστικισμού και οργανωμένης θρησκείας εμφανίζεται ιδιότυπη, ένα μείγμα σεβασμού και δυσπιστίας. Συνήθως, ένα αληθινά θρησκευόμενο πρόσωπο έχει φλέβα μυστική, και ένας δονούμενος από τη βίωση του Αγίου μυστικός είναι έντονα θρησκευτική προσωπικότητα. Παρά ταύτα δεν πρέπει να συγχέεται η εν γένει θρησκευτικότητα με τον Μυστικισμό. Η θρησκεία είναι ένα πολύ ευρύτερο φαινόμενο. Όπως, εξάλλου, υπάρχουν μορφές μυστικισμού μη θρησκευτικές.

Δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία ως προς τα χαρακτηριστικά του Μυστικισμού. Η W.R. Inge (1889) είχε διακρίνει: Πρώτον, την εσωτερική γνώση. Δεύτερον, την ησυχία. Τρίτον, την ενδοσκόπηση. Και τέταρτον, την περιφρόνηση και παραμέληση των υλικών πραγμάτων. Στον 20ό αι. ως χαρακτηριστικά του Μυστικισμού αναγνωρίζονται συνήθως τα επισημανθέντα από τον W. James (1902): 1. Το ανέκφραστο (ineffability). 2. Το νοητικό στοιχείο (noetic), εφόσον η μυστική εμπειρία επιζητεί μιά ολική αντίληψη του σύμπαντος, που ασφαλώς ανήκει στη νοητική σφαίρα. 3. Η παθητικότητα (passivity). 4. Η παροδικότητα (transiency). Τελευταίως, ο L. Duprey (1987) προτείνει στη θέση της παροδικότητας την έννοια της ρυθμικότητας (rythmic), διότι η εμπειρία αυτή επανέρχεται με κάποιο ρυθμό. Και ακόμη προσθέτει ως 5, την ολοκλήρωση (integration), διευκρινίζοντας ότι η μυστική συνείδηση επιτυγχάνει να υπερβεί διάφορες αντιθέσεις και με την ενόραση να τις συνθέσει.

Πατήρ Γ. Μεταλληνός: «Όταν καίμε έναν άνθρωπο είναι σαν να λέμε ότι είναι προδότης»

Πατήρ Γ. Μεταλληνός: «Όταν καίμε έναν άνθρωπο είναι σαν να λέμε ότι είναι προδότης»

Ευρύτατα διαδεδομένη σε άλλες χώρες, η αποτέφρωση των νεκρών συνεχίζει να διχάζει τους Έλληνες. Την ώρα που ορισμένοι δήμοι, όπως της Θεσσαλονίκης, έχουν δρομολογήσει τη διαδικασία για κατασκευή του αποτεφρωτηρίου, η Εκκλησία «φυλάει Θερμοπύλες», σε μια προσπάθεια να κρατήσει ακέραιη και αλώβητη την ελληνορθόδοξη παράδοση.
Αυτό υποστήριξε ο πρωτοπρεσβύτερος και ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Μεταλληνός, συμφωνώντας απολύτως με την πρόσφατη εγκύκλιο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδας, σύμφωνα με την οποία δεν θα γίνεται νεκρώσιμος ακολουθία και μνημόσυνο σε όσους επιλέγουν την αποτέφρωση.
«Η αποτέφρωση δεν έχει καμία σχέση με την ορθοδοξία και τον ελληνισμό. Οι Έλληνες δεν αποτεφρώναμε στην αρχαιότητα. Οι Έλληνες εκηδεύαμε. Εάν πάτε στον τύμβο του Μαραθώνος, θα βρείτε σκελετούς. Κάνουν ανασκαφές πολλές φορές εδώ στην Αθήνα και βρίσκουν από την αρχαιότητα σκελετούς. Πριν μερικά χρόνια, στην οδό Πατησίων, πάνω από 170 σκελετούς βρήκαν από την αρχαιότητα» τόνισε ο π. Μεταλληνός.
Και πρόσθεσε: «Πότε έκαιγαν ή κυρίως άφηναν άταφο το σώμα. Ή όταν είχαμε προδοσία ή μολυσματικές νόσους. Τότε καίγανε. Αλλά κυρίως στην προδοσία. Άρα όταν καίμε έναν άνθρωπο είναι σαν να λέμε ότι είναι προδότης και τον καίμε. Η κηδεία είναι το σώμα. Εμείς είμαστε ορθόδοξοι Έλληνες. Ανατολίτες και λοιπά, ας κάνουν ό,τι θέλουν. Είναι μια παράδοση και μετά θεολογία.
Θα σας πω ένα παράδειγμα. Εγώ είμαι Κερκυραίος. Στην Κέρκυρα υπάρχει ακέραιο και θαυματουργό το σώμα του Αγίου Σπυρίδωνος. Στην Κεφαλονιά, ο Άγιος Γεράσιμος. Αν κάψουμε, δεν θα ξέρουμε ποιος είναι Άγιος μετά, γιατί το λείψανο ευωδιάζει και μένει άφθαρτο. Είναι απόδειξη της ορθοδοξίας ότι ο Θεός κατοικεί μέσα στο λείψανο. Επομένως είναι πάρα πολλοί λόγοι που η ελληνορθόδοξη παράδοση και όλων των ορθοδόξων δεν καίει».
Και κατέληξε: «Το ίδιο ίσχυε και στον δυτικό χριστιανισμό. Τώρα μπήκαν μέσα η αθεΐα και όλα αυτά τα ζητήματα, τα οποία οδηγούν σε άλλες αποφάσεις. Ε, δεν θα ακολουθήσουμε και εμείς τον ίδιο δρόμο«.
Πηγή: pentapostagma.gr

Ο Π. Γεώργιος Μεταλληνός διαψεύδει τόν Νικόλαο Μαννή ( ιστολόγιο '' κρυφό σχολειό '' )! † Στῶμεν καλῶς † .

  

    Ο αιρετικός οπαδός τής συνόδου τών ενισταμένων « ΓΟΧ » ( Κυπριανού Φυλής ) Νικόλαος Μαννής , πού μέ συκοφάντησε στό παρελθόν , λέγοντας πώς υπήρξα Ματθαιικός (!!!), ανήρτησε νέο θέμα εναντίον μού , στό οποίο τώρα ισχυρίζεται , πώς μίλησε μέ τόν π. Γεώργιο Μεταλληνό καί πώς εκείνος τού είπε ότι εγώ τόν συκοφάντησα διαστρέφοντας τά λόγια τού .

   Μίλησα τηλεφωνικώς μέ τόν π. Γεώργιο , γιά νά εξακριβώσω άν τά ανωτέρω αληθεύουν . Γιά νά μήν αλλοιωθεί όμως , ούτε στό ελάχιστο η συνομιλία μάς , τήν κατέγραψα καί τήν απομαγνητοφώνησα ( οι τελείες , σημαίνουν , συνομιλία εκτός θέματος ). 

   Νά σημειωθεί , πώς είχαμε ήδη μιλήσει καί τήν προηγούμενη ημέρα , γιά τό θέμα τού τίτλου : '' Π. Γεώργιος Μεταλληνός '' Αιρετικοί οί « ΓΟΧ ''» '', τόν οποίο καί άλλαξα , αφού , όπως μού είπε ο π. Γεώργιος , δέν εννοεί αυτό μέ τήν φράση τού : '' Οπότε όταν κανείς ζεί τήν Ορθοδοξία έτσι , δέν διαφέρει από τόν αιρετικό '' ( πράγμα πού δέν μπορώ νά καταλάβω , αφού όταν λέμε πώς π.χ. ο τάδε , δέν διαφέρει από έναν κλέφτη , τόν λέμε αυτομάτως , κλέφτη  . Πάντως , όπως καί νά `χει , τό θέμα λύθηκε . Απλά , ο παλαιοημερολογίτης '' κρυφό σχολειό '', έψαχνε αφορμή γιά νά μέ κατηγορήσει , επειδή ξεσκέπασα τό ψευδεπίγραφο κείμενο πού διακινούσαν , ώς δήθεν τού π. Γεωργίου Μεταλληνού !!! ).

Ιδού η συνομιλία μάς :

   Στῶμεν καλῶς : ......τό '' κρυφό σχολειό '' - έτσι λέγεται τό site τού , πού είναι τού Κυπριανού , έχει αναρτήσει τώρα ένα θέμα , αυτό πού δέν πρόλαβα νά σάς διαβάσω εχθές , μέ τό οποίο μέ λίγα λόγια λέει ότι '' μιλήσαμε μέ τόν π. Γεώργο καί λέει ο π. Γεώργιος ότι αυτός πού έχει τό '' Στῶμεν καλῶς '' - λέειότι μέ συκοφαντεί !

  Π. Γεώργιος Μεταλληνός :  Όχι δέν είπα τίποτα τέτοιο σέ κανένα , ούτε μίλησα ! Λέει ψέματα !

  

   Στῶμεν καλῶς : Λέει ψέματα 

  Π. Γεώργιος Μεταλληνός : Πέστε τού , νά είμαστε παρόν , νά είναι παρόν , νά είσαι κί εσύ , νά είμαι κί εγώ , γιά νά τού πώ - πότε μιλήσαμε γιά σένα ; Καί δέν θυμάμαι κάν ποιός είναι , κατάλαβες ; Πέρνουν άνθρωποι πού δέν τούς ξέρω .

  Στῶμεν καλῶς : Τί είν΄ αυτοί βρέ παιδί μού !

............

   Π. Γεώργιος Μεταλληνός : Λοιπόν , δέν έχω καμία γνώση , ούτε ποτέ έκαμα κριτική γιά `σένα .

   Στῶμεν καλῶς : Έτσι λένε τώρα αυτοί γιά μένα...

   Π. Γεώργιος Μεταλληνός : Συγνώμη , θέλεις νά περάσει η ώρα κουβεντιάζοντας ; Σού λέω -  ό χ ι .

    Στῶμεν καλῶς : Όχι .

   Π. Γεώργιος Μεταλληνός : Τίποτα άλλο . Όποιος θέλει , μπροστά μού νά τό υποστηρίξει .

............ 

    

   Π. Γεώργιος Μεταλληνός : Λοιπόν , έν πάσει περιπτώσει - Στέφανε , δέν είπα , δέν έγραψα γιά `σένα τίποτε , ούτε θυμόμουνα τό '' Στῶμεν καλῶς '' , εχθές σέ `ρώτησα .

   Στῶμεν καλῶς : Ναί .

    Π. Γεώργιος Μεταλληνός : Λοπόν , σέ παρακαλώ πές τούς είναι ψέματα καί νά μέ πάρουνε εμένα - άν έχουνε λεβεντιά - νά μέ πάρουνε εμένα νά τούς πώ .

    Στῶμεν καλῶς : Έν τάξει .

............

    Π. Γεώργιος Μεταλληνός : Μέ συγχωρείς , διότι πρέπει νά τηλεφωνήσω κί εγώ .

    Στῶμεν καλῶς :  Έν τάξει .

      Π. Γεώργιος Μεταλληνός : Μέ συγχωρείς , καλήν ημέρα - καλή Κυριακή .

    Στῶμεν καλῶς : Νά στε καλά , επίσης , τήν ευχή σάς .

    Π. Γεώργιος Μεταλληνός : Στό καλό παιδί μού - στό καλό .

    Στῶμεν καλῶς : Γειά σάς πάτερ .

Σ.Σ.  Άν μέ προκαλέσει ο παλαιοημερολογίτης Νικόλαος Μαννής πού έχει τό '' κρυφό σχολειό '' , θά δημοσιεύσω καί τόν ήχο , πράγμα πού δέν θέλω , διότι έχει ήδη , πολύ στενοχωρηθεί ο π. Γεώργιος καί θέλει νά μπεί ένα τέλος στήν όλη υπόθεση .

«ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει... 2017»: Τιμή στον π. Γεώργιο Μεταλληνό

Τιμήθηκε ο Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μεταλληνός στην Ευαγγελίστρια Πειραιώς (Βίντεο)

Του Σταμάτη Μιχαλακόπουλου / Ι. Ν. Ευαγγελιστρίας Πειραιώς

Πάντοτε σεμνός και ιεροπρεπής, λιτός και σοβαρός, προβάλει τον Χριστό και όχι τον εαυτό του. Το χαρακτηριστικό του έργου του, είναι η φιλοτιμία του.

Μία εξαιρετική εκδήλωση τιμής και ευγνωμοσύνης, στο πρόσωπο του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Μεταλληνού, Ομότιμου Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, διοργάνωσε την Κυριακή 12 Νοεμβρίου, η Ενορία Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…».

Για τον τιμώμενο μίλησαν ο Αρχιμανδρίτης Μεθόδιος Κρητικός, Ιεροκήρυκας και Ηγούμενος του Ιερού Ησυχαστηρίου Αναστάντος Χριστού Πειραιώς, ο κ. Λέο Μπραγκ, Δρ Θεολογίας και Καθηγητής Μέσης Εκπαιδεύσεως και ο Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κωνσταντίνος Μπελέζος.

Συντόνισε ο κ. Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός Επιστήμων.

Την εκδήλωση έκλεισε με τον λόγο του ο τιμώμενος π. Γεώργιος.

Κωνσταντίνος Χολέβας

Ξεκινώντας την εκδήλωση ο κ. Κωνσταντίνος Χολέβας, αναφέρθηκε στην πολυετή γνωριμία και συνεργασία του με τον π. Γεώργιο. Εκείνο που εκτιμά κανείς, σημείωσε ιδιαίτερα,  όταν τον γνωρίζει και μελετά τα έργα του, είναι ότι εκτός από καλός ιστορικός, καλός θεολόγος και καλός φιλόλογος, είναι κυρίως ερευνητής. Κι όπως ο ίδιος ο τιμώμενος έχει πολλές φορές τονίσει, δεν υπάρχει ιστορία χωρίς τις πηγές.

Και πριν παρουσιάσει τους ομιλητές, ανέφερε:

«Μας μετέδωσε την αγάπη του ιδιαιτέρως για τα θέματα της Ρωμιοσύνης και τη διάθεση του να τα βλέπει όλα με μια σφαιρική αντίληψη.»

Αρχιμανδρίτης Μεθόδιος Κρητικός

Πρώτος μίλησε για τον π. Γεώργιο, ο Αρχιμανδρίτης Μεθόδιος Κρητικός, Ιεροκήρυκας και Ηγούμενος του Ιερού Ησυχαστηρίου Αναστάντος Χριστού Πειραιώς.

Διακεκριμένο επιστήμονα, σοφό ακαδημαϊκό δάσκαλο, όντως ορθόδοξο θεολόγο, ενθουσιώδη ομολογητή, μαχητικό απολογητή της Ορθοδόξου πίστεως μας, καλό ποιμένα και εκκλησιαστικό άνθρωπο: αυτά ήταν τα λόγια με τα οποία χαρακτήρισε τον τιμώμενο ο π. Μεθόδιος, στην αρχή της ομιλίας του.

Ακολούθως αναφέρθηκε στην ιερατική αυτοσυνειδησία που διέπει και κατευθύνει ολόκληρο το πολύπλευρο έργο του, ενώ στη συνέχεια ξετύλιξε την ιερατική πορεία και διακονία του π. Γεωργίου.

Το γεγονός ότι ασχολήθηκε επιστημονικά με μείζονα πνευματικά ζητήματα της εποχής μας, όπως ο δυτικός χριστιανισμός και η σχέση του με την Ορθοδοξία, οι αιρέσεις και ο ρόλος ξένων παραγόντων στη Ορθόδοξη Ελλάδα, καθώς και η αγάπη του και η εξειδίκευση του στην εκκλησιαστική ιστορία, έχουν τις ρίζες τους, σύμφωνα με τον ομιλητή, στα νεανικά του βιώματα, της Κερκυραϊκής ατμόσφαιρας.

Η γνωριμία του με τις δυτικές κοινωνίες, συνετέλεσαν στο να τεκμηριωθούν οι εκκλησιαστικές, ιστορικές, και θεολογικές ερμηνείες και θεωρήσεις του.

«Ως λειτουργός, δεν αφήνει τίποτε να πάει χαμένο από τις ιερές ακολουθίες. Παρακολουθεί τα πάντα με ευλάβεια και απόλυτη προσοχή και τα χρησιμοποιεί στο κήρυγμα.

Ζει με τόση ένταση τη θεία Λειτουργία, ώστε τελειώνοντας είναι κάθιδρος και χρειάζεται ανάπαυση.»

Το κήρυγμα του, συνέχισε ο π. Μεθόδιος, είναι πάντοτε αγιογραφικό,  στηριγμένο στην αποστολική ή ευαγγελική περικοπή και πιστό στην πατερική ερμηνευτική και παράδοση.

Και ολοκλήρωσε:

«Πάντοτε σεμνός και ιεροπρεπής, λιτός και σοβαρός, προβάλει τον Χριστό και όχι τον εαυτό του.

Τακτικός λειτουργός του Υψίστου, με την συνεχή αναφορά στο έλεος και τη χάρη του Θεού, ο παπά Γιώργης μας με την ιδιάζουσα Κερκυραϊκή ιεροπρέπεια.»

Λέο Μπραγκ

Το λόγο πήρε στη συνέχεια ο κ. Λέο Μπραγκ, Δρ Θεολογίας και Καθηγητής Μέσης Εκπαιδεύσεως, ο οποίος πριν δεκαετίες κατηχήθηκε και βαπτίστηκε Ορθόδοξος στην Γερμανία από τον π. Γεώργιο.

Αναφερόμενος στον τιμώμενο, τον χαρακτήρισε ως ιδιαίτερα πολυσύνθετη και πολυδιάστατη προσωπικότητα, που έχει δώσει άπειρες μάχες για τον Χριστό και την Ορθοδοξία.

Στο πελώριο συγγραφικό του έργο, αναδεικνύεται ως βαθυστόχαστος ερευνητής, με άψογη και απόλυτα πειστική  επιστημονική επιχειρηματολογία.

«Ο π. Γεώργιος είναι αληθινός επιστήμονας. Γνωρίζει άριστα τον χώρο της επιστήμης του. Με αληθινή μαεστρία, ανέδειξε τα δύο παράλληλα ρεύματα στην Ορθόδοξη Ανατολή, τη φιλοσοφίζουσα σκέψη και την αγιοπατερική παράδοση. Κι αυτό, με τη μελέτη και παρουσίαση χαρακτηριστικών εκπροσώπων τους.»

Τα ρεύματα αυτά μετεξελίσσονται στην αντιπαράθεση ενωτικών και ανθενωτικών. Στη νεώτερη εποχή τα δύο αυτά ρεύματα αποτυπώνονται στη σύγκρουση των θιασωτών του Ευρωπαϊκού διαφωτισμού και της αθεΐας, με τους συνεχιστές της αγιοπατερικής παράδοσης στον τόπο μας.

Συνεχίζοντας ο ομιλητής σημείωσε πως η Ορθοδοξία, όπως υπογραμμίζει ο π. Γεώργιος, προβάλλει ένα πρότυπο ζωής, στο οποίο ενώνονται η πνευματική και η κοινωνικοπολιτική ζωή.

«Όλη η ζωή αγιάζεται από το σωτηριολογικό έργο του Χριστού. Το φανερώνει η Εκκλησία ήδη από τα πρώτα βήματα της από την πρωτοχριστιανική περίοδο με τον θεσμό των Διακόνων, που ήταν μια καθαρά πολιτική διακονία.

Με τις έρευνες του, ο π. Γεώργιος, φανέρωσε την αλλοτρίωση της Ορθοδοξίας, ως προς την κοινωνικοπολιτική διάσταση της ζωής της, με την περιθωριοποίηση της Εκκλησίας από την Βαυαροκρατία και έπειτα.»

Κωνσταντίνος Μπελέζος

Τελευταίος μίλησε για τον π. Γεώργιο, ο Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κωνσταντίνος Μπελέζος.

Η Θεολογική Σχολή, υπογράμμισε ο ομιλητής, τίμησε τον π. Γεώργιο για τα 38 χρόνια διακονίας του και του αφιέρωσε έναν τιμητικό τόμο, την επετηρίδα. Τονίζοντας ακόμη ότι ήταν τιμή για το Πανεπιστήμιο η παρουσία του.

Η οποία, συνέχισε, δεν ήταν αυτονόητη απαρχής, γιατί δεν είναι εύκολο να είναι κανείς κληρικός, να έχει παραδοσιακές αντιλήψεις και να ζητεί να εργαστεί μέσα σ’ έναν σχολαστικό ή ορθολογιστικό ακαδημαϊκό χώρο.

Ο π. Γεώργιος έχει 650 δημοσιεύματα, 120 βιβλία, μονογραφίες, συλλογές μελετών, μεταφράσεις, δύο διδακτορικές διατριβές. Το χαρακτηριστικό του έργου του, είναι η φιλοτιμία του.

Τα αντικείμενα με τα οποία ασχολήθηκε ο π. Γεώργιος είναι: Τουρκοκρατία, Νεοελληνικό κράτος, Ορθόδοξα Πατριαρχεία, Αυτοκέφαλη  Εκκλησία της Ελλάδος, Νεοελληνικός Ορθόδοξος διαφωτισμός, Κολλυβάδες, Νεοησυχασμός, Ιδεολογικά ρεύματα, Δυτικές επιδράσεις, Ρωμαίικη ταυτότητα, Ελληνορθόδοξη παράδοση.

Είναι τα νήματα με τα οποία έπλεξε ο π. Γεώργιος στη διάρκεια της ζωής του και της έρευνάς του ποικιλοτρόπως, μέσα στη διακονία του την θεολογική και την διακονία του την εκκλησιαστική, τις ανάγκες με τις δυνατότητες που του παρείχαν οι πηγές, τα τεκμήρια της Εκκλησίας.

«Τι είναι επομένως αυτό που έκανε; Θεολογούσε. Η εργασία που κάνει ένας θεολόγος ερευνητής – μελετητής της ιστορίας, είναι ακριβώς να παίρνει τα ίχνη που αφήνει η αγάπη του Θεού στον κόσμο και να τα τεκμηριώνει, να τα θέτει στην σωστή τους θέση, να τα τοποθετεί στο πλαίσιό τους το ιστορικό, να τα αναλύει, να τα επεξεργάζεται και κυρίως να τα ερμηνεύει.

Αν θέλαμε με λίγες κουβέντες να περιγράψουμε τον π. Γεώργιο, είναι ο θεολόγος ο οποίος είχε πάντοτε έναν ευθύ θεολογικό λόγο, ο ακαταπόνητος ερευνητής της ιστορίας, ο μελετητής της Ορθόδοξης λατρείας, ο μαχητής υπέρ της αληθείας, εκκλησιαστικός άνδρας με υπευθυνότητα και συνείδηση της αναγκαίας ενότητας και ο κοινωνικός εργάτης.»

Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μεταλληνός

Συγκινημένος έλαβε τον λόγο ο τιμώμενος  π. Γεώργιος για να ευχαριστήσει τους διοργανωτές, τους ομιλητές και τους πολλούς συμμετέχοντες στην τιμητική αυτή εκδήλωση.

Και κλείνοντας την εκδήλωση, είπε μεταξύ άλλων:

«Δεν υπάρχει κάτι που να θεωρηθεί άξιο επαίνου. Οι τιμώντες κάποιον συνάνθρωπο τους, αποκαλύπτουν πρώτα το περιεχόμενο της δικής τους καρδιάς.

Ο αληθινά μεγάλος είναι εκείνος που γνωρίζει να εκτιμά και τη μικρή ακόμη συμβολή του αδερφού του, αξιολογώντας την ως σημαντική και άξια επαίνου.

Αυτό έζησα απόψε κοντά σας και σας ευχαριστώ. Τίμησαν την ταπεινότητα μου τέσσερεις καταξιωμένες προσωπικότητες της Εκκλησίας και της κοινωνίας μας.»

Στη φωτογραφία από αριστερά: κ. Κωνσταντίνος Μπελέζος, Αρχιμανδρίτης Μεθόδιος Κρητικός, κ. Κωνσταντίνος Χολέβας, κ. Λέο Μπραγκ.

https://www.pentapostagma.gr/2017/11/metallinos.html

ΟΜΙΛΙΑ Π. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ

Η Καταγωγή του Ιησού Χριστού (5)

Η Καταγωγή του Ιησού Χριστού (5)

Η συνέχεια του κεφαλαίου: «Η Καταγωγή του Ιησού Χριστού» μέσα από το βιβλίο μας: «Ιησούς Χριστός: Ελληνισμός-Χριστιανισμός», όπου οι φίλες και οι φίλοι της ιστοσελίδας μας θα διαβάσουν σήμερα για το ελληνικό όνομα της Παναγίας μας – και όχι μόνο!.. Διαβάστε το κείμενο που ακολουθεί!..

«ΚΥΡΙΑ» ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ» !..

Το γενεαλογικόν δένδρον της Θεοτόκου κατά τον Ιωάννην Δαμασκηνόν.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ιερομόναχος της περίφημης μονής του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου εις την Παλαιστίνην, του οποίου την μνήμην εορτάζει τη εκκλησία εις τας 4 Δεκεμβρίου, συγκαταλέγεται μεταξύ των περιφανέστερων Πατέρων του ογδόου μ.Χ. αιώνος, του οποίου η συμβολή εις την θεολογικήν και λειτουργικήν παράδοσιν της Εκκλησίας υπήρξε τεράστια.
Πρώτος αυτός εσυστηματοποίησε την αγιοπατερικήν δογματικήν, δια του περίφημου έργου του «Πηγή Γνώσεως» εις το οποίον συμπεριέλαβε και τα βασικά στοιχεία της θύραθεν (ελληνικής) σοφίας, ενώ η υμνογραφική και μελοποιητική του δραστηριότης αποτέλεσεν την βάσιν της μέχρι τούδε επικρατούσης λειτουργικής παραδόσεως της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Ιδιαιτέρας σημασίας υπήρξεν η έγκριτος απάντηση του εις τα δύο κύρια προβλήματα της εποχής του το της εικονομαχίας και το του ισλαμισμού.
Ο άγιος ούτος πατήρ εγεννήθη και ηνδρώθη εις Δαμασκόν, εξ ου και η επωνυμία Δαμασκηνός. Κατήγετο εξ επιφανούς οικογενείας ονομαζόμενης Μανσούρ, η οποία έδωκεν εις την Δαμασκόν, την Ρωμαϊκήν και την Αραβικήν τους γενικούς Διοικητάς της επί σειράν γενεών, ανέδειξε δε δύο Πατριάρχας της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων, τον Σέργιον τον Α΄ (842- 858) και τον Ηλίαν το Γ’ (878 – 907). Κατά την πληροφορίαν του «Χρονικού» του Ευτυχούς Αλεξανδρείας (2:5) ο πάππος του αγ. Ιωάννου, ο Μανσούρ Μπεν Σαργκούμ, ήνοιξε τας πύλας της Δαμασκού εις τα αραβικά Μουσουλμανικά στρατεύματα (635) και διωρίσθη αργότερον εις την νέαν διοίκησιν ανερχόμενος τελικώς εις το υπούργημα του «Μεγάλου Λογοθέτου» του Χαλιφάτου (661). Τούτον διεδέχθη μετά τον θάνατόν του (695- 705) ο υιός του, Ιμπν Μανσούρ και εν συνεχεία ο εγγονός του, ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Το θαυμαστόν είναι ότι ουδείς εξ αυτών προέβη εις οιονδήποτε συμβιβασμόν όσον αφορά την Χριστιανικήν αυτών πίστιν.
Η πρώτη εκπαίδευσις του Δαμασκηνού ήτο εις την αραβικήν γλώσσαν και σοφίαν των Σαρακηνών. Όμως νεαρός εισέτι, εδιδάχθη και την ελληνική εγκύκλιον παιδείαν και την Χριστιανικήν θεολογικήν παράδοσιν υπό αρίστου και «ασυγκρίτου» τινός Σικελού διδασκάλου, Κοσμά ονομαζόμενου, όστις είχε οδηγηθή αιχμάλωτος εις την Δαμασκόν (περί το 664 π.Χ.) υπό των Αράβων επιδρομέων της Σικελίας. Εις την δευτέραν ταύτην φάσιν της εκπαιδεύσεως είχεν ο Ιωάννης παρά το πλευρόν του ως συμμαθητήν και συναγωνιστήν του τον εξ υιοθεσίας αδελφόν του Κοσμάν, τον αργότερον επίσκοπον Μαϊουμά (περί το 743 μ.Χ.) και επίσης γνωστόν ως Κοσμάν τον Μελωδόν.

17/04/12 16:23 - Η συνέντευξη του π. Γεωργίου Μεταλληνού για την ελληνικότητα ή μη του Ιησού Χριστού! (2)

Η συνέντευξη του π. Γεωργίου Μεταλληνού για την ελληνικότητα ή μη του Ιησού Χριστού! (2)

Διαβάστε τη απομαγνητοσκοπημένη συνέντευξη που παραχώρησε ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Μεταλληνός, Ομότιμος (σήμερα) Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στον Άγγελο Π. Σακκέτο και συγκεκριμένα εις την εκπομπή : «Το Ντοκουμέντο της εβδομάδος» της 22ας Νοεμβρίου 1998 με θέμα : «Η ελληνικότητα ή μη του Ιησού Χριστού»!..

Συνέχεια από το προηγούμενο..

Α.Σ Αυτό που είδατε είναι ο Λάδωνας ποταμός και τελειώνοντας προσθέτω ότι ο Αθανάσιος ο Σταγειρίτης, φίλος του Καποδίστρια, συγγραφεύς ενός πεντάτομου καταπληκτικού έργου (ΩΓΥΓΙΑ ή ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ) ως ιστορικής πηγής, εντυπωσιακού και σήμερα, αναφέρει ότι ο πρώτος άνθρωπος γεννήθηκε εδώ στον Λάδωνα ποταμό. Εκτός των άλλων, που παραλείπω, μιλάει για την Δάφνη…
π.Γ.Μ. – Μου επιτρέπετε να σχολιάσω σ’ αυτό το σημείο; Πέρασε η εποχή εκείνη που τα ιερά βιβλία του Χριστιανισμού κάποιοι τα χρησιμοποιούσαν ως επιστημονικό όπλο, για να κονταροχτυπούν την επιστήμη.
Επειδή αναφέρατε τον Μέγα Φώτιο, αφήστε τον εκεί στο ύψος του που βρίσκεται. Ο παπα- Γιώργης (πατέρας Γ.Μ.) είναι νάνος «νανότατος» μπροστά στον Φώτιο.
Α.Σ. – Πατέρα Γεώργιε, δεν ανακαλώ αυτά που είπα…
π. Γ.Μ. – Ο Μέγας Φώτιος είναι ένας επιστήμονας για τον οποίο ο Ελληνισμός στην χριστιανική του διάσταση και ιστορία είναι υπερήφανος. Ως Έλληνες είμαστε υπερήφανοι. Δεχόμαστε και είμαστε υποχρεωμένοι να δεχθούμε όλα τα σοβαρά πορίσματα της επιστήμης και αφήνουμε τους επιστήμονες να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους με το μεταξύ τους κονταροχτυπήματα που πρέπει να γίνεται.
Α.Σ. – Ακριβώς. Γι’ αυτό σας έδωσα αυτό το έντυπο για να δείτε τι ακριβώς συμβαίνει και πως η αρχαιολογική σκαπάνη ερευνά για να αποκαλύψει καινούρια στοιχεία.
π. Γ. Μ. – Δόξα τω Θεώ, εμείς δεν είχαμε κανένα Γαλιλαίο στην ιστορία μας. Ο Ανατολικός Χριστιανισμός δεν είχε ποτέ στην ιστορία του περίπτωση Γαλιλαίου.
Α.Σ. – Που δεν μετανόησε ή δεν αναθεώρησε τις απόψεις του;
π. Γ. Μ. – Οχι δεν είχαμε Γαλιλαίο, διότι δεν εδιώχθη ποτέ η επιστήμη ως επιστήμη.
Α.Σ. – Αν και εδώ, προσθέτω, ότι κατά την άποψη του Αλέξανδρου Λαγκαδά, το τηλεσκόπιο δεν το βρήκε ο Γαλιλαίος αλλά ένας Έλληνας.
π. Γ.Μ. – Εγώ ομιλώ για τον διωγμό του.
Α.Σ. – Ας φύγουμε από το θέμα, που σας έθεσα, για να πείτε την άποψή σας για το πού γεννήθηκε ο πρώτος άνθρωπος στον κόσμο, ώστε να πείτε ποιος ήταν ο Χριστός. Ποια ήταν η καταγωγή του Χριστού; Δεν θα έλθω στο θέμα των προφητειών που έχουμε στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, διανοητές, στοχαστές, φιλοσόφους παρά μόνο για ένα σχόλιό σας: Πιστεύετε ότι αυτοί είχαν προείπει ό,τι αφορά την θεία προέλευση του Θεανθρώπου;

Ο π. Γεώργιος Μεταλληνός για την συνταγματική αναθεώρηση

Ο π.Γεώργιος Μεταλληνός περί του ανθέλληνα χ.κίσινγκερ

π. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ. 23-11-2011

Ομιλία από τον Πατέρα Γεώργιο Μεταλληνό στη Χριστιανική Αίθουσα Θήρας με...

Ομιλία από τον Π. Γεώργιο Μεταλληνό με θέμα: Το 1821 τότε και σήμερα. Στην Χριστιανική Αίθουσα της Μητροπόλεως Θήρας 23.3.2014

Την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως 23 Μαρτίου 2014 και στις  7:00 το απόγευμα πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη ομιλία του Πατρός Γεωργίου Μεταλληνού που διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολη Θήρας, Αμοργού & Νήσων στην αίθουσα της Χριστιανικής Εστίας Φηρών Θήρας, με θέμα: "Το ’21 τότε και σήμερα".
Ο Πρωτοπρεσβύτερος Πατέρας Γεώργιος Μεταλληνός, είναι
ομότιμος καθηγητής της θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συγγραφέας περισσοτέρων από 40 θεολογικών βιβλίων.
Η αναφορά του για το πιο πάνω θέμα, ήταν εκτενή και πλούσια  από τις λεπτομερείς ιστορικές αναδρομές που ανέφερε στην κατάμεστη αίθουσα της Μητροπόλεως.
Στη συνέχεια όμως αξίζει να αφιερώσετε την ανάλογη προσοχή σας από τον πολύτιμο χρόνο σας, για τα όσα ανέφερε και μπορείτε να ακούσετε μέσα από το αρχείο της ιστοσελίδας μας.

Δείτε το βίντεο



 Πηγή: Αρμενιστής 

  Πηγή: Αρμενιστής 

22-2-2016 π.Γεώργιος ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ - π.Αρσένιος ΒΛΙΑΓΚΟΦΤΗΣ. "Βαδίζοντας πρ...

π. Γεώργιος Μεταλληνός: Τα Απόκρυφα Ευαγγέλια

Ομιλία του π. Γεώργιου Μεταλληνού στο Θεολογικό Συμπόσιο στον Πύργο (ΦΩΤΟ)

---

---

Από εξαιρετική επιτυχία στέφθηκε το Θεολογικό Συμπόσιο το οποίο πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 7 Μαρτίου 2018 στον Πύργο, με τις ευχές του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ηλείας κ.κ. Γερμανού, στην φιλόξενη αίθουσα ομιλιών της Χριστιανικής Ενώσεως Πύργου.

Οπως αναφέρει ανακοίνωση της Μητρόπολης Ηλείας: «Την πρωτοβουλία του ενδιαφέροντος αυτού Συμποσίου, είχε το δραστήριο τοπικό Παράρτημα της Παννελήνιας Ένωσης Θεολόγων (Π.Ε.Θ.) Ηλείας, με τον ακαταπόνητο Πρόεδρο κ. Νικόλαο Ζαχαριάδη, Καθηγητή Θεολόγο και τα ακάματα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου κ. Αλέξιο Κούνα και την κ. Αριστέα Πίππα-Παπαδημητρίου, σε αγαστή πάντα συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Ηλείας και τον Πρόεδρο της Χριστιανικής Ενώσεως Πύργου κ. Γεώργιο Χέλη.
Προσκεκλημένος ήταν ο κορυφαίος Θεολόγος και χαρισματικός ομιλητής Αιδεσιμολογιώτατος π. Γεώργιος Μεταλληνός, πρώην Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, γνωστός ανά το πανελλήνιο και το εξωτερικό, για την προσήλωση και την αγωνιστικότητά του, προς την Eλληνορθόδοξη Χριστιανική μας παράδοση, ο οποίος μέσα από την πλούσια Θεολογική και Αγιοπατερική του κατάρτιση καθώς επίσης την ρητορική δεινότητα που τον διέπει ανέπτυξε το θέμα: «Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ».
Με την αποχριστιανοποίηση και τον αφελληνισμό που διεξάγεται στην εποχή μας και που γίνεται μια αχαλίνωτη κούρσα για την ισοπέδωση των ηθικών αξιών στην χώρα μας, ο εκλεκτός ομιλητής με την γλαφυρότητα του λόγου του, αφύπνισε και σαγήνευσε τις καρδιές μας, μέσα από τα συγγράματα του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος με την ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ τον 14ον αιώνα μ.Χ. εκάλυψε τα κενά του παρελθόντος αλλά και του μέλλοντος, είναι δε ο συνεχιστής της Θεολογίας των Μεγάλων Καππαδόκων Πατέρων…, η οποία και είναι η Θεολογία της Ορθοδόξου παραδόσεως!

Διαβάστε εδώ:  O Πολιούχος του Πύργου, Αγιος Χαράλαμπος. στο «Σπίτι Του» (ΦΩΤΟ)

Πριν την ομιλία ψάλθηκαν επίκαιροι ύμνοι της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, από μέλη της Χορωδίας του Συλλόγου Ιεροψαλτών Ηλείας, υπό την διεύθυνση του Μουσικολογιοτάτου Πρωτοψάλτου κ. Νικολάου Παπαδημητρίου.
Μετά την ενδιαφέρουσα και εποικοδομητική αυτή διάλεξη, έγιναν ερωτήσεις επί του θέματος στον εκλεκτό ομιλητή π. Γεώργιο Μεταλληνό, υπό τον υποδειγματικό και άριστο συντονισμό του κ. Νικόλαου Ζαχαριάδη, Θεολόγου και Προέδρου του Παραρτήματος της Π.Ε.Θ. Ηλείας, από το πολυπληθές ακροατήριο που είχε κατακλύσει την αίθουσα, παρόντων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Γερμανού του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Ωλένης κ.κ. Αθανασίου, Ιερέων, Εκπαιδευτικών, καθώς και με την ξεχωριστή παρουσία του Καθηγητού της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κωνσταντίνου Νιάρχου.
Στο τέλος του αξιόλογου αυτού Συμποσίου, έγινε και η βράβευση των δύο Μαθητριών του 2ου ΕΠΑ.Λ Πύργου, της Βασιλικής Αγγελοπούλου Γ΄ Τάξη και της Ρεβέκκας Μώρου Β΄ Τάξη, κατόπιν εισηγήσεως του Θεολόγου του παραπάνω Σχολείου κ. Νικολάου Ζαχαριάδη από τον Διευθυντή κ. Αθανάσιο Βέρρα, για την αξιέπαινη και αξιομίμητη πράξη τους (εύρεση πορτοφολιού με χρήματα και την παράδοση στον απωλέσαντα συμπολίτη μας). Οι τιμώμενες μαθήτριες απέδειξαν με την ευγενική αυτή πράξη τους, για μία ακόμη φορά ότι οι διδάσκαλοι και οι καθηγητές τους, δεν κτίζουν πάνω στην άμμο…
Η κατά κοινή ομολογία άριστη και λαμπρή αυτή εκδήλωση, η οποία ήταν γεμάτη ζωντάνια, συγκίνηση και έντονο το Θρησκευτικό συναίσθημα, έκλεισε με Χριστιανικό και Εθνικό παλμό, ψάλλοντας όλοι μαζί και με στεντόρεια την φωνή τον Ύμνο του Βυζαντίου «Τη Υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια…» και τον Εθνικό μας Ύμνο!».

π. Γεώργιος Μεταλληνός : ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, ΑΓΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΙΡΕΣΗ (Κέρκυρα, Ι.Π.Αγ...

Ο π. Γεώργιος Μεταλληνός ΠΕΡΙ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ

Η Ορθοδοξία ως Θεραπεία (π. Γεώργιος Μεταλληνός, Κοσμήτορας της Θεολ. Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών)

"Στην κατάσταση της νόσου της πτώσεως ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τον Θεό και τον συνάνθρωπο για την κατοχύρωση της προσωπικής του ασφάλειας και ευτυχίας. Η χρήση του Θεού γίνεται με την «θρησκεία» (προσπάθεια απόσπασης της δύναμης του Θεού), που μπορεί να εκφυλιστεί σε αυτοθεοποίηση του ανθρώπου («αυτείδολον εγενόμην» λέει ο άγιος Ανδρέας Κρήτης στον «Μέγαν Κανόνα» του). Η χρήση του συνανθρώπου και κατ’ επέκταση της κτίσης γίνεται με την εκμετάλλευση της με κάθε δυνατό τρόπο.  Αυτή, λοιπόν, είναι η νόσος, την οποία ζητεί να θεραπεύσει ο άνθρωπος, εντασσόμενος ολόκληρος  στο «πνευματικό θεραπευτήριο» της Εκκλησίας."

Αν θέλαμε να ορίσουμε συμβατικά τον Χριστιανισμό, ως Ορθοδοξία, θα λέγαμε ότι είναι η εμπειρία της παρουσίας του Ακτίστου (του Θεού) [1]  μέσα στην ιστορία και η δυνατότητα του κτιστού (του ανθρώπου) να γίνει Θεός «κατά χάριν». Με δεδομένη την διηνεκή παρουσία  του Θεού εν Χριστώ, στην ιστορική πραγματικότητα, ο Χριστιανισμός προσφέρει στον άνθρωπο την δυνατότητα θεώσεως, όπως η Ιατρική Επιστήμη  του παρέχει την δυνατότητα  διατήρησης ή  αποκατάστασης της υγείας του μέσα από μια ορισμένη θεραπευτική διαδικασία και ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής. Ο γράφων είναι σε θέση να κατανοήσει τη σύμπτωση ιατρικής και εκκλησιαστικής ποιμαντικής επιστήμης στο σημείο αυτό, διότι ως διαβητικός και ως χριστιανός γνωρίζει, ότι και στις δύο περιπτώσεις οφείλει να ακολουθήσει πιστά τα οριζόμενα εκατέρωθεν για την επίτευξη του διπλού στόχου.
Ο μοναδικός και απόλυτος στόχος της εν Χριστώ ζωής είναι η θέωση, η ένωση δηλαδή με τον Θεό, ώστε ο άνθρωπος, μετέχοντας στην άκτιστη ενέργεια του Θεού, να γίνει «κατά χάριν», αυτό που ο Θεός είναι από την φύσιν του (άναρχος και ατελεύτητος). Αυτή είναι χριστιανικά η έννοια της σωτηρίας. Δεν πρόκειται για μια ηθική βελτίωση του ανθρώπου, αλλά για την εν Χριστώ ανα-δημιουργία, ανά-πλαση  ανθρώπου και κοινωνίας μέσα από την υπαρκτική και υπαρξιακή σχέση με το Χριστό, ο Οποίος είναι η ένσαρκη φανέρωση του Θεού στην ιστορία. Αυτό εκφράζει η φράση του απ. Παύλου (Β΄ Κορ. 5,17): «ει τις εν Χριστώ, καινή κτίσις».  Ο ενωμένος με τον Χριστώ είναι καινούργιο δημιούργημα. Γι’ αυτό χριστιανικά η ενανθρώπιση του Θεού Λόγου, η λυτρωτική «εισβολή» του Αιωνίου και Υπέρχρονου μέσα στον ιστορικό χρόνο, είναι η αρχή ενός νέου κόσμου, μιας κυριολεκτικά «Νέας Εποχής» (New Age), που συνεχίζεται ως τα πέρατα των αιώνων, στα πρόσωπα των αυθεντικών χριστιανών, δηλαδή των Αγίων.
Η Εκκλησία ως «σώμα Χριστού» και εν Χριστώ κοινωνία υπάρχει στον κόσμο, για να προσφέρει την σωτηρία, ως ένταξη σε αυτή την αναγεννητική διαδικασία.[2] Το σωστικό αυτό έργο της Εκκλησίας επιτελείται με μια συγκεκριμένη θεραπευτική μέθοδο, ώστε ουσιαστικά η Εκκλησία να ενεργεί ως ένα παγκόσμιο θεραπευτήριο. «Ιατρείον Πνευματικόν» (Πνεματικό Νοσοκομείο) ονομάζεται η Εκκλησία από τον ιερό Χρυσόστομο (†407). Στην συνέχεια θα δοθεί απάντηση στα ερωτήματα 1) Ποια είναι η αρρώστια την οποία θεραπεύει η χριστιανική Ορθοδοξία; 2) Ποια είναι η θεραπευτική μέθοδος που εφαρμόζει; 3) Ποια είναι η ταυτότητα του αυθεντικού χριστιανισμού, που τον διαφοροποιεί ριζικά από τις αιρετικές αποκλίσεις του, αλλά και από κάθε μορφή θρησκείας;[3]
1. Η αρρώστια της ανθρώπινης φύσης είναι η πτωτική κατάσταση του ανθρώπου και συνάμα και όλης της κτίσεως, που συμπάσχει («συστενάζει και συνωδίνει» Ρωμ. 8.22) μαζί του. Η διάγνωση αυτή αφορά σε κάθε άνθρωπο, ανεξάρτητα από το αν είναι χριστιανός ή όχι,  αν πιστεύει ή όχι,  λόγω της φυσικής ενότητας σύννομη της ανθρωπότητας. (βλ. Πραξ.17.26). η Χριστιανική Ορθοδοξία δεν κλείνεται στα στενά όρια ενός θρησκεύματος, που ενδιαφέρεται μόνο για τους οπαδούς του, αλλά, όπως ο Θεός, «πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωση αληθείς ελθείν» (Α΄ Τιμ. 2.4), αφού ο Θεός είνα «σωτήρ πάντων ανθρώπων» (Α΄ Τιμ. 4.10). η αρρώστια λοιπόν για την οποία μιλάει ο Χριστιανισμός είναι πανανθρώπινη (Ρωμ. 5.12: «…εις πάντας ανθρώπους ο θάνατος διήλθεν, εφ’ ω (= λόγω του οποίου θανάτου) πάντες ήμαρτον» (=αστόχησαν στην πορεία τους προς την θέωση. Όπως δε η πτώση (δηλαδή η αρρώστια) είναι πανανθρώπινη, έτσι και η σωτηρία – θεραπεία εξαρτάται άμεσα από τη λειτουργία του εσωτερικού του κάθε ανθρώπου.
Η φυσική (αυθεντική) κατάσταση του ανθρώπου προσδιορίζεται, αγιοπατερικά,  από την λειτουργία μέσα του, τριών μνημονικών συστημάτων, δύο από τα οποία γνωρίζει και ελέγχει η επιστήμη της ιατρικής, ενώ το τρίτο είναι υπόθεση της ποιμαντικής θεραπευτικής. Το πρώτο είναι η κυτταρική μνήμη (DNA), που καθορίζει τα πάντα στον ανθρώπινο οργανισμό. Το δεύτερο είναι η εγκεφαλική κυτταρική μνήμη, η λειτουργία του εγκεφάλου, που ρυθμίζει την σχέση μας με τον εαυτό μας και το περιβάλλον. Τα δύο αυτά συστήματα γνωρίζει η επιστήμη της ιατρικής και μεριμνά για την εύρυθμη λειτουργία τους.