ΕΡΕΥΝΑ: Εκκλησία και τατουάζ

Πολλές φορές οι διαφωνούντες με τις απόψεις της Εκκλησίας προβάλουν ως επιχείρημα την αντιεπιστημονικότητα και τον αναχρονισμό στις θέσεις που η Εκκλησία διατυπώνει για πολλά φλέγοντα αλλά και καθημερινά ζητήματα όπως αυτό της δερματοστιξίας ή αλλιώς τατουάζ. Τι γίνεται όμως όταν στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η επιστήμη έρχεται να επιβεβαιώσει την άποψη της Εκκλησίας;


Μια τέτοια περίπτωση είναι και η δερματοστιξίας ή αλλιώς τατουάζ που πλέον έχει λάβει διαστάσεις μόδας ή αλλιώς λαίλαπας ανάμεσα στην νεολαία μας και όχι μόνο.

Στις μέρες μας και κυκλοφορώντας στον δρόμο είναι πλέον δύσκολο να μην δεις κάποιον νέο – νέα που να μην έχουν «χτυπήσει» τατουάζ σε κάποιο εμφανές σημείο του σώματος τους. Είναι πλέον απαραίτητο – «must» εφόδιο μόδας ώστε ο νέος να θεωρείται «in» δηλαδή σύγχρονος και στο πνεύμα της εποχής άτομο.

Αν τώρα ρωτήσεις κάποιον τι πραγματικά του προσφέρει αυτό το μαρκάρισμα και πως το «πνεύμα της εποχής» διαμόρφωσε τις συνθήκες ζωής στον πλανήτη μας μεταλλάσσοντας την ανθρώπινη νόηση σε συμπεριφορά αγέλης άβουλων ζώων μάλλον θα σε κοιτά απορημένος…

Η άποψη της Εκκλησίας για την δερματοστιξίας ή αλλιώς τατουάζ είναι κάθετη καθώς δεν δέχεται πως ένα άτομο που είναι Ορθόδοξος Χριστιανός για να ακολουθήσει τις επιταγές της μόδας πρέπει να ακολουθεί μια αρχαία ειδωλολατρική συνήθεια.

Ετυμολογία

Αρχηγός των Μαορί με τατουάζ «Τα μόκο» (Tā moko) όπως τον συνάντησε ο Κουκ και το πλήρωμά του.
Η λέξη tattoo, ή tattow στον 18ο αι., είναι δανεισμένη από την Πολυνησιακή λέξη tatau, που σημαίνει ορθός, έντεχνος.  Το Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης δίνει την ετυμολογία της λέξης tattoo σαν:

«Στον 18ο αι. tattaow, tattow. Στα νησιά της Πολυνησίας (Ταϊτή, Σαμόα, Τόνγκα, κλπ) tatau. Στους Νήσους Μαρκέζα, Tatu.». Πριν την εισαγωγή της Πολυνησιακής λέξης στο λεξιλόγιο, η πρακτική του τατουάζ περιγραφόταν στη Δύση ως τσιμπήματα, ζωγραφική ή χρώση. Οι ναυτικοί κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους λάνσαραν αργότερα, τόσο τη λέξη όσο την επαναφορά της ιδέας του τατουάζ στην Ευρώπη.

Δεν θα πρέπει να γίνεται σύγχυση με την προέλευση της λέξης που αφορά το στρατιωτικό εμβατήριο- δείτε επίσης στρατιωτικό τατουάζ. Σε αυτήν την περίπτωση, η Αγγλική λέξη τατουάζ προέρχεται από την Ολλανδική λέξη taptoe (Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης). Η πρώτη γραπτή αναφορά στη λέξη tattoo (ή tatau), εμφανίζεται στο ημερολόγιο του Τζόζεφ Μπανκς (24 Φεβρουαρίου 1743 – 19 Ιουνίου 1820), του φυσιοδίφη στο πλοίο HMS Endeavour του εξερευνητή Κουκ:

«Τώρα θα κάνω αναφορά στον ανεξίτηλο τρόπο που σημαδεύουν τον εαυτό τους, ο καθένας τους σημαδεύεται τόσο ανάλογα από το χιούμορ του ή τη διάθεσή του». Η λέξη «tattoo» εισήχθη στην Ευρώπη από τον εξερευνητή Τζέιμς Κουκ, όταν επέστρεψε το 1769 από το πρώτο του ταξίδι στην Αϊτή και τη Νέα Ζηλανδία. Στη αφήγησή του για το ταξίδι, αναφέρεται σε μια δραστηριότητα που ονομάζεται «tattaw». Πρότερα αυτού περιγραφόταν σαν σημάδεμα, ζωγραφική, ή χρώση.

Οι θαυμαστές του τατουάζ μπορεί να αναφέρονται στα τατουάζ ως «μελάνι», «κομμάτια», «τέχνη του δέρματος» «τέχνη του τατουάζ», «τατς», ή «δουλειά», ενώ οι δημιουργοί ως «καλλιτέχνες του τατουάζ», «τατούερς», ή «τατούιστς» και τα μέρη όπου εργάζονται ως «καταστήματα τατουάζ», «στούντιο τατουάζ» ή «αίθουσες τατουάζ».



Η πλάτη ενός άνδρα με τατουάζ, Ιαπωνία, 1875
Οι γκαλερί τέχνης του εκφράζουν την κυρίαρχη τάση της εποχής διοργανώνουν εκθέσεις τόσο για συμβατικά όσο και για προσαρμοσμένα σχέδια τατουάζ, όπως η Μπιγιόντ Σκιν του Μουσείου του Κρόιντον. Σχέδια τατουάζ με πνευματικά δικαιώματα τα οποία παράγονται μαζικά και στέλνονται σε καλλιτέχνες τατουάζ είναι γνωστά σαν «φλας», ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα του βιομηχανικού σχεδίου.

Οι σελίδες με τα σχέδια φλας είναι αναρτημένες σε εμφανή μέρη πλήθους αιθουσών τατουάζ για να παρέχουν τόσο έμπνευση όσο και έτοιμα τατουάζ για τους πελάτες. Η Ιαπωνική λέξη Ιρεζούμι (入れ墨) σημαίνει «εισαγωγή του μελανιού» και μπορεί να αναφέρεται στα τατουάζ που προκύπτουν με τη χρήση tebori, με την παραδοσιακή Ιαπωνική μέθοδο με τα χέρια, με την Δυτικού-τύπου μηχανή, ή εν πάση περιπτώσει, με οποιαδήποτε μέθοδο τατουάζ που χρησιμοποιείται για την εισαγωγή του μελανιού.



Η πιο συνηθισμένη ορολογία που χρησιμοποιείται για τα παραδοσιακά Ιαπωνικά τατουάζ είναι η Χοριμόνο (彫り物, 彫物). Οι Ιάπωνες μπορεί να χρησιμοποιήσουν τον όρο «τατουάζ» αναφερόμενοι σε μη-Ιαπωνικού τύπου τρόπου τατουάζ. Ο ανθρωπολόγος Χένρυ Λινγκ Ροθ στα 1900 περιέγραψε τέσσερις μεθόδους σημαδέματος του δέρματος και πρότεινε να διακρίνονται σύμφωνα με τα ονόματα «tatu», «Tā moko», «cicatrix» και «keloid».




Ιστορία

Διατηρημένα τατουάζ σε αρχαία μουμιοποιημμένα ανθρώπινα σώματα αποκαλύπτουν ότι η τεχνική του τατουάζ εξασκούνταν σε όλο τον κόσμο για πολλούς αιώνες.  Οι Αινού, ιθαγενείς της Ιαπωνίας, παραδοσιακά είχαν τατουάζ προσώπου, όπως και οι Αυστροασιάτες. Σήμερα, κάποιος μπορεί να βρει φυλές με τατουάζ προσώπου όπως τους Αταγιάλ (Atayal), τους Σιντίκ (Seediq), τους Τρουκού (Truku) και τους Σαΐσιγιατ (Saisiyat) στην Ταϊβάν, τους Βέρβερους της Ταμάζγκα (Tamazgha, Νότια Αφρική), τους Γιορούμπα, τους Φουλάνι (Fulani) και Χαούσα (Hausa) της Νιγηρίας και τους Μαορί της Νέας Ζηλανδίας.

Η χρήση τατουάζ ήταν συνηθισμένη τακτική ανάμεσα σε ορισμένα εθνικά φύλα στην Νότια Κίνα, στην Πολυνησία, στην Αφρική, στο Βόρνεο, στην Καμπότζη, στην Ευρώπη, στην Ιαπωνία, στα Νησιά Μενταβάι Ρίτζενσι (Mentawai Islands Regency), στην Μεσοαμερική, στην Νέα Ζηλανδία, στην Βόρεια Αμερική και στην Νότια Αμερική, στις Φιλιππίνες, στην Εποχή του Σιδήρου στην Βρετανία και στην Ταϊβάν. Είναι μύθος πως η σύγχρονη αναβίωση του τατουάζ προέρχεται από τα τρία ταξίδια του καπετάνιου Τζέιμς Κουκ στον Νότιο Ειρηνικό στα τέλη του 1700.

Βεβαίως, τα ταξίδια του Κούκ και η διάδοση των κειμένων και των εικόνων τους έφερε μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση σχετικά με τα τατουάζ (και όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, εισήγαγε τη λέξη «tattow» στις δυτικές γλώσσες), όμως οι Ευρωπαίοι είχαν τατουάζ καθόλη την διάρκεια της ιστορίας τους. Κατά τη διάρκεια του πρώτου ταξιδιού του Κουκ το 1768, ο αξιωματικός που ήταν υπεύθυνος για τα επιστημονικά θέματα και ο βοτανολόγος της αποστολής, Σερ Τζόζεφ Μπανγκς, καθώς και ο καλλιτέχνης Σίδνεϊ Πάρκινσον και πολλά άλλα μέλη του πληρώματος, επέστρεψαν στην Αγγλία έχοντας κάνει τατουάζ, αν και πολλοί από αυτούς είχαν ήδη προϋπάρχουσα τατουάζ. Ο Μπανγκς ήταν σημαίνον μέλος της Αγγλικής αριστοκρατίας και είχε αποκτήσει τη θέση του με τον Κουκ προσφέροντας το τότε αστρονομικό ποσό των δέκα χιλιάδων λιρών στην εκστρατεία. Με τη σειρά του, ο Κουκ έφερε πίσω μαζί του ένα άνδρα από την νήσο Ραϊάτε (Raiate) που είχε τατουάζ, τον Ομάι (Omai), τον οποίο παρουσίασε στον Βασιλέα Γεώργιο και την Βρετανική αυλή.

Στα επόμενα δρομολόγια, άλλα μέλη του πληρώματος, από αξιωματικούς, όπως ο Αμερικανός Τζον Λεντιαρντ μέχρι απλούς ναύτες, απέκτησαν τατουάζ. Ο πρώτος καταγεγραμμένα επαγγελματίας καλλιτέχνης τατουάζ στην Βρετανία εγκαταστάθηκε στο λιμάνι του Λίβερπουλ τη δεκαετία του 1870.

Στην Βρετανία το τατουάζ ήταν ακόμα στενά συνδεδεμένο με τους ναύτες και τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα ή ακόμα και την εγκληματική τάξη, όμως από τη δεκαετία του 1870 είχε γίνει μόδα ανάμεσα σε ορισμένα μέλη των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων, συμπεριλαμβανομένου και της αριστοκρατίας και στην αριστοκρατική του μορφή μπορούσε να είναι μια δαπανηρήκαι μερικές φορές επώδυνη διαδικασία. Μια έντονη ταξική διαίρεση σχετικά με την αποδοχή της πρακτικής συνεχίστηκε για κάποιο χρονικό διάστημα στη Βρετανία. Πρόσφατα μία τάση έχει εμφανιστεί με τον εμπορικό όρο «Στικ εντ Ποοκ» τατουάζ, όπου ο χρήστης αφού αποκτήσει το κουτί με τα σύνεργα «Κάντο μόνος σου» το οποίο περιέχει βελόνες, μελάνι και μια συλλογή από προτάσεις μάρκετινγκ, χαράσσει μόνιμα ο ίδιος βασικά σχέδια.

Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής

Καθώς τα περισσότερα τατουάζ στις ΗΠΑ έγιναν από ερασιτέχνες της Πολυνησίας και της Ιαπωνίας, η ζήτηση για καλλιτέχνες τατουάζ ήταν μεγάλη στα μεγαλύτερα λιμάνια ανά τον κόσμο, κυρίως από Ευρωπαίους και Αμερικανούς στρατιώτες. Ο πρώτος καταγεγραμμένος επαγγελματίας καλλιτέχνης τατουάζ στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ήταν ο Γερμανός μετανάστης Martin Hildebrandt. Άνοιξε ένα κατάστημα στην Νέα Υόρκη το 1846 και γρήγορα έγινε δημοφιλής ανάμεσα στους στρατιώτες και ναύτες των στρατών τόσο της Ένωσης όσο και της Συνομοσπονδίας κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφύλιου Πολέμου.

Ναυτικοί με τατουάζ στο πλοίο USS New Jersey το 1944
Ο Hildebrandt άρχισε να ταξιδεύει από στρατόπεδο σε στρατόπεδο για να κάνει τατουάζ στους στρατιώτες, μεγαλώνοντας τη δημοτικότητά του, καθώς επίσης ξεκίνησε την παράδοση να κάνουν τατουάζ οι Αμερικανοί στρατιώτες κατά τη διάρκεια της θητείας τους. Λίγο μετά το τέλος του Εμφύλιου Πολέμου, τα τατουάζ έγιναν της μόδας μεταξύ των νεαρών ενηλίκων της ανώτερης τάξης. Η τάση αυτή διήρκεσε μέχρι τις αρχές του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου. Η εφεύρεση της ηλεκτρικής μηχανής τατουάζ προκάλεσε την πτώση της δημοτικότητας των τατουάζ ανάμεσα στους πλούσιους.

Το μηχάνημα έκανε τη διαδικασία του τατουάζ ευκολότερη και φθηνότερη και ως εκ τούτου εξάλειψε το προηγούμενο καθεστώς που συμβόλιζαν τα τατουάζ καθώς τώρα ήταν προσιτά σε όλες τις κοινωνικοοικονομικές τάξεις. Από σύμβολο που αναπαριστούσε τον πλούτο, το τατουάζ μετατράπηκε σε ένα σημάδι που συνήθως βλέπουμε σε επαναστάτες και εγκληματίες. Παρά αυτήν την αλλαγή, το τατουάζ εξακολούθησε να είναι δημοφιλές μεταξύ των στρατιωτικών κάτι που παραδοσιακά συνεχίζεται έως και σήμερα. Με την πάροδο του χρόνου τα τατουάζ έχουν γίνει όλο και πιο δημοφιλή στις ΗΠΑ και σύμφωνα με μια μελέτη του 2006, σχεδόν το 25 τις εκατό των Αμερικανών μεταξύ των ηλικιών δεκαοκτώ και πενήντα έχουν ένα ή περισσότερα τατουάζ.



Από τη δεκαετία του 1970, τo τατουάζ έχει γίνει βασικό κομμάτι της Δυτικής μόδας, συνηθισμένο ανάμεσα και στα δύο φύλα, σε όλες τις οικονομικές τάξεις και στις ηλικίες μεταξύ των μετεφηβικών χρόνων μέχρι τη μέση ηλικία.

Για πολλούς νέους Αμερικανούς, το τατουάζ έχει αποκτήσει μια σαφώς διαφορετική έννοια από ό, τι για τις προηγούμενες γενιές. Το τατουάζ έχει «υποστεί ριζικό επαναπροσδιορισμό» και έχει αλλάξει από μια μορφή παραβατικότητας σε μια αποδεκτή μορφή έκφρασης.  Το 2010, το 25 τις εκατό των Αυστραλών ηλικίας κάτω των 30 ετών είχαν τατουάζ.