Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2021

Ο Μακαριστός Γέροντας που δεν απεδέχθη να γίνει Επίσκοπος!


Ο Μακαριστός Γέροντας που δεν απεδέχθη να γίνει Επίσκοπος!

Είναι ένας από τους πλέον διακεκριμένους Θεολόγους και χαρισματικούς γέροντες των ημερών μας.

Επιμέλεια: Αντώνης Μακατούνης

Όσοι είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν αναφέρονται στα πολλά ανθρώπινα χαρίσματα του. Προκαλεί επίσης εντύπωση το γεγονός ότι δεν απεδέχθη τις τρεις προτάσεις που του έγιναν να γίνει Επίσκοπος, κάτι εξαιρετικά σπάνιο για τα ανθρώπινα «μέτρα», ενώ επίσης ήταν άμισθος κληρικός.  Ο λόγος για τον Μακαριστό π. Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο. Φέτος συμπληρώνονται τριάντα ολόκληρα χρόνια από την ημέρα που εκοιμήθη.

Πολλά χαρίσματα

«Τον γνώρισα πριν από περίπου πενήντα χρόνια, τότε που ήμουν μαθητής στην τρίτη λυκείου. Ήταν ένας σοβαρός κληρικός, πολύ καλός στο λόγο του και στις συμβουλές του. Οι απαντήσεις που σου έδινε ήταν ολιγόλογες και σωστές. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση και έκτοτε μέχρι την εκδημία του ήταν ο πνευματικός μου» αναφέρει στο Πρακτορείο Ορθοδοξία και στον Αντώνη Μακατούνη ο Μητροπολίτης Εδέσσης κ. Ιωήλ, ενώ συνεχίζει αναφέροντας τα χαρίσματα του Μακαριστού, «Ο νους του ήταν οξύτατος, σπάνια έχω γνωρίσει άνθρωπο με τέτοια χαρίσματα του νου. Μπορούσε από μία λέξη να βγάλει ολόκληρη υπόθεση και μπορούσε να αξιολογήσει σωστά διάφορα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας μας αλλά και των αρχαίων Ελλήνων. Ήξερε πάρα πολύ καλά τα ελληνικά γράμματα. Ήταν από τους ανθρώπους που ήξεραν πάρα πολύ καλά το συντακτικό και τη γραμματική. Ένα χάρισμά του που παρατήρησα είναι ότι ήταν ένας άνθρωπος που αγαπούσε την αφάνεια, ήταν ταπεινότατος. Ήταν πολύ λιτός και απλός άνθρωπος. Δεν διορίσθηκε σε επίσημη θέση και ζούσε από τα έσοδα των βιβλίων του και από μία θεία του. Πάντα έδειχνε τη μεγάλη του αγάπη στα πνευματικά του παιδιά».

Αρνήθηκε να γίνει Επίσκοπος

Όπως προαναφέρθηκε δεν απεδέχθη τις πολλαπλές προτάσεις να γίνει Επίσκοπος κάτι πολύ σπάνιο, «Δεν αγάπησε ποτέ τα εκκλησιαστικά αξιώματα, δεν ήθελε να γίνει Επίσκοπος. Του προτάθηκε δύο, τρεις φορές αλλά ούτε ήθελε να εγγραφεί στον ακτάλογο προς Αρχιερατεία εκλογίμων. Μάλιστα ήταν Αρχιμανδρίτης και υπέγραφε ως Πρεσβύτερος» προσθέτει ο Μητροπολίτης Εδέσσης, ενώ στην επισήμανση ότι αυτό που διαχωρίζει τον Μακαριστό από άλλους σύγχρονους Γέροντες είναι η κατοχή Πανεπιστημιακού διπλώματος συμπληρώνει, «Ήταν πολύ καλός Θεολόγος. Ήταν «δεινός» Θεολόγος και έχει γράψει και βιβλία στα οποία φαίνεται η «δεινότητά» του.Ερμήνευσε τον Ακάθιστο Ύμνο και τη Μεγάλη Εβδομάδα με τέτοιες ερμηνείες που θεωρούνται «κλασικές». Επίσης και άλλα βιβλία απολογητικού χαρακτήρα εναντίον της μασωνίας, εναντίον των Προτεσταντών και άλλα πολλά. Είχε γνώμη που ήταν σεβαστή από όλους. Πρέπει να πω ότι μετά την αποφοίτησή μου δεν έπαψα ποτέ να έχω σχέση μαζί του και εξομολογούμουν σε εκείνον αρκετές φορές το χρόνο».

«Καλή αντάμωση»

Ο Μακαριστός Γέροντας π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος άφησε πίσω του μία σπουδαία πνευματική παρακαταθήκη αλλά και ένα δυσαναπλήρωτο κενό, «Την τελευταία φορά που τον είδα ήταν στο κρεβάτι, με ευλόγησε και μου είπε καλή αντάμωση, ή εδώ ή στο Μοναστήρι ή στον Παράδεισο. Ήταν περίπου ένας μήνας πριν από την εκδημία του. Όλα αυτά τα χρόνια τον έχω μνημονεύσει πολλές φορές. Δεχόταν όλο τον κόσμο σπίτι του και ενώ ήταν πάμπτωχος είχε ευεργετήσει πολύ κόσμο», καταλήγει με συγκίνηση ο Μητροπολίτης Εδέσσης κ. Ιωήλ.

(Οι φωτογραφίες- Ντοκουμέντο είναι από το προσωπικό αρχείο του Μητροπολίτου Εδέσσης κ. Ιωήλ όπου εμφανίζεται ως φοιτητής και νέος κληρικός με τον αλησμόνητο Μακαριστό Γέροντα π. Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο).

Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος Το περισσότερο από το σύνηθες εισόδημα· είναι πλούτος


20160704-2Όταν λέμε πλούτο, δεν εννοούμε τις κολοσσιαίες περιουσίες. Τόσος πλούτος δεν αποκτάται με έντιμο τρόπο. Κάποιος, όμως, από μία εργασία δική του, από μία μεγάλη βιοτεχνία, μπορεί ν’ αποκτήσει μερικά υλικά αγαθά, περισσότερα από έναν μισθωτό. Αυτό ακριβώς το περισσότερο από το σύνηθες εισόδημα είναι πλούτος. Οι πολύ μεγάλες, οι κολοσσιαίες περιουσίες, δεν αποκτώνται με έντιμους τρόπους…

Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος

Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος Επίγνωση πνευματική

 

20160624-1Να έχουμε επίγνωση των μέτρων μας. Πολλοί το παθαίνουν αυτό. Βλέπουν σ’ έναν ασκητή ότι έκανε κάποια πολύ βαρειά, πολύ αυστηρή άσκηση: «Να την κάνω, και εγώ». Μα είναι στα μέτρα σου αυτή η άσκηση; Η μήπως σε κλέψει ο διάβολος «εκ δεξιών»; Το συζήτησες με τον Πνευματικό σου, αν πρέπει να κάνεις αυτή την μεγάλη άσκηση; Υπάρχει κίνδυνος να πλανηθείς.

Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος

Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος Η γλώσσα που σέβονται όλοι

 

20160724-1

Το γεγονός ότι τα Ευαγγέλια είναι γραμμένα στην Ελληνική γλώσσα, μας δημιουργεί αυξημένες ευθύνες. Όσοι από τους διαπρεπείς επιστήμονες του εξωτερικού θέλουν ν’ ασχοληθούν με την Καινή Διαθήκη, όλοι μαθαίνουν Ελληνικά. Δεν υπάρχει διαπρεπής Καινοδιαθηκολόγος επιστήμων του εξωτερικού, είτε Γερμανός, είτε Γάλλος, είτε Άγγλος, είτε Αμερικανός, είτε ό,τι άλλο θέλετε, που να μην έχει μάθει καλά την Ελληνική γλώσσα. Αν άλλοι λαοί σέβονται τη γλώσσα του Ευαγγελίου, πόσο μάλλον εμείς πρέπει να διατηρούμε την Ελληνική γλώσσα;

Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος

18. Η ανέγερση της Ι.Μ. Κεχαριτωμένης Τροιζήνος από τον π. Επιφάνιο Θεοδ...

π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος: Η νοσηρή πίστη

 

πίστη

Ο π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος γράφει για τη νοσηρή πίστη. Γέροντα, έγινε κάποιο έγκλημα στα Μελίσσια. Δολοφόνησαν μια μητέρα μπροστά στον γιό της και αυτός δεν κούνησε το δακτυλάκι του να την προστατεύσει, επειδή ως Χιλιαστής είναι, λέει, κατά της βίας.

Γέροντα εκείνη την ώρα πιστεύετε, ότι ενήργησε η νοσηρή πίστη;

-Βεβαίως!

-Μπορούσε και πρόφθαινε να το σκεφτεί αυτό;

-Όταν έχει διαποτισθεί από μια τέτοια πίστη, βεβαίως. Αυτά, τα οποία πιστεύουμε, εκδηλώνονται και σε κλάσματα δευτερολέπτου.

-Αυτό γίνεται με δαιμονική δύναμη;

-Όχι με δαιμονική δύναμη. Με δαιμονική απεργία! Απλώς εκείνη τη στιγμή ο διάβολος δεν τον ωθεί να κάνει κάτι. Θέλει να επιτύχει τον σκοπό του. Δηλαδή, δεν του λέγει, «χτύπα τον, βάρα τον». Απεναντίας απέχει ο πονηρός. Λέγει, «άστον τώρα να ενεργήσει η πίστη του. Εγώ τον δίδαξα την αίρεση και τώρα θα ενεργήσουν τα διδάγματά μου».

π. Επιφανείου Θεοδωροπούλου

Οι αγρυπνίες, οι προσευχές κλπ., αυτά μας γεμίζουν. Αυτές είναι οι δικές μας «διασκεδάσεις» Π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος


Π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος

Απογοητευμένος από την ηθική και πνευματική κατάσταση της κοινωνίας όπως την διεζωγράφισε κάποιος ιεροκήρυκας, ένας νέος ζήτησε τη γνώμη του π. Επιφανίου Θεοδωροπούλου. Ο Γέροντας του είπε:

Άκουσε, παιδί μου. Πολλοί ξεκινούν από λανθασμένη βάση: Πώς συμβαίνουν αυτά, αφού ζούμε σ’ ένα Χριστιανικό Κράτος; Ενώ πρέπει να θεωρούμε ότι εμείς οι σημερινοί Χριστιανοί ζούμε σ’ ένα κράτος ειδωλολατρικό, αθεϊστικό, μασονικό κλπ. και να είμαστε ευχαριστημένου που ακόμη δεν μας έχουν πετροβολήσει και δεν μας έχουν σταυρώσει. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια.

Γέροντα, τι να ψηφίσουμε στις εκλογές;

«Ουκ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν» (Εβρ. 13:14). «Ημών το πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει» (Φιλιπ. 3:20). Επειδή, όμως, είμαστε πολίτες και αυτής της γης, αυτής της χώρας, όταν έλθει η ώρα να πάμε στις κάλπες, δεν θα είμεθα προσκολλημένοι σε καταστάσεις και σε κόμματα ή σε πρόσωπα. Κανένα κόμμα δεν μας εκφράζει. Κάθε φορά, λοιπόν, θα σκεπτόμεθα ποιο είναι ολιγότερο κακό για την χώρα μας. Κατά περιστάσεις. Άλλοτε μπορεί να είναι το ένα, άλλοτε μπορεί να είναι το άλλο. Θα ψηφίζουμε με αρχή «το μη χείρον, βέλτιστον».

Αλίμονο στον Χριστιανό που θα ειπεί, «εμένα με εκφράζει το τάδε ή το τάδε κόμμα». Αυτός πολύ απέχει από του να είναι ένας συνειδητός Χριστιανός. Κανένα κόμμα δεν εκφράζει τον Χριστιανό. Και βλέπετε ότι σε μερικά πράγματα είναι όλα τα κόμματα, από την άκρα Δεξιά μέχρι την άκρα Αριστερά, σύμφωνα. Στις αμβλώσεις, στην αποποινικοποίηση της μοιχείας, στην καταστροφή της γλώσσας, στο αυτόματο διαζύγιο και σε άλλα αντιχριστιανικά νομοθετήματα.

Γέροντα, πιστεύετε ότι ήταν ιδανική η μορφή της κοινωνίας τότε που δεν ήταν αναπτυγμένη η τεχνολογία;

Όχι! Δεν είπα ότι ήταν άλλοτε ιδανική κοινωνία. Οι άνθρωποι όμως ήταν ευτυχέστεροι. Ιδανική κοινωνία δεν υπήρξε, ούτε θα υπάρξει ποτέ στη γη. Ιδανική κοινωνία υπάρχει εκεί πάνω, στον ουρανό, που είναι και το πολίτευμα ημών· στην αληθινή πόλη, «ης τεχνίτης και δημιουργός ο Θεός» (Εβρ. 11:10). Στη γη αυτή έτσι θα ζήσουμε, με αθλιότητες και με ταλαιπωρίες, και με αγριότητες καμιά φορά.

 Γέροντα, γιατί τον Χριστιανό δεν τον γεμίζει η «χαρά» του κόσμου;

Είναι απλό. Αυτά τα οποία τέρπουν τους άλλους ανθρώπους, για τους πιστούς είναι σκύβαλα. Ο Χριστός αλλάζει τα «γούστα». Ο αναγεννημένος άνθρωπος έχει άλλη χαρά. Δεν τον τραβούν, δεν τον τέρπουν αυτά. Κι αν κάποτε κάνει κάτι, το κάνει επειδή παρασύρεται, όχι διότι τον γεμίζει. Γι’ αυτό βλέπετε ανθρώπους, που θεωρούσαν αδιανόητο να ζουν χωρίς να ικανοποιούν τα πάθη τους, κυρίως τα σαρκικά, όταν μετανόησαν έλεγαν: «Μα ζούσα αυτήν την γουρουνίσια ζωή; Και ήμουν ευχαριστημένος; Δεν καταλάβαινα ότι κυλιόμουν μέσα στον βούρκο;» Τότε συνειδητοποιούν την προηγούμενη κατάστασή τους. Τώρα αναγεννήθηκαν και ο Χριστός τούς άλλαξε τις προτιμήσεις. Τους άλλαξε τις διαθέσεις. Τους άλλαξε τα κριτήρια. «Τα αρχαία παρήλθεν, ιδού γέγονε καινά τα πάντα» (Β’ Κορ. 5:17). Γι’ αυτό μιλάμε περί αναγεννήσεως. Γι’ αυτό και η μετάνοια λέγεται και αναγέννηση. Και το βάπτισμα «λουτρόν παλιγγενεσίας» (Τιτ. 3:5)

Οι αγρυπνίες, οι προσευχές κλπ., αυτά μας γεμίζουν. Αυτές είναι οι δικές μας «διασκεδάσεις».

Από το βιβλίο: Αρχιμ. Εφραίμ Χαλή, Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΑΣ Π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ Ι. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ. Εκδόσεις “Ορθόδοξος Κυψέλη”, Θεσσαλονίκη.

Όταν σας αδικούν οι άνθρωποι, να ξέρετε ότι αποκτάτε μετοχές στον Ουρανό Από Newsroom - π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος

 



Όταν σας αδικούν οι άνθρωποι, να ξέρετε ότι αποκτάτε μετοχές στον Ουρανό
Από
Newsroom -
15 Ιουνίου 2019
12133
Αδικία: Οι άνθρωποι έχουν πολλά ελαττώματα και ιδιοτροπίες. Να τους διορθώσουμε όλους, είναι αδύνατον. Δεν μένει, λοιπόν, άλλη λύση από το να μάθουμε να υπομένουμε και να τους ανεχόμαστε όλους.

Αρκετοί άνθρωποι είναι αγνώμονες. Αν περιμένουμε ανταπόδοση, θα στεναχωρηθούμε. Αν όμως δεν περιμένουμε, τότε θα είμαστε ήρεμοι.

Από τους ανθρώπους, να δεχόμαστε ό,τι μας δίνουν.

Σε κάποιον προσφέρεις ένα πέλαγος αγάπης. Κι αυτός ανταποκρίνεται με τον εξής τρόπο: παίρνει ένα σταγονόμετρο και σου λέει: “Άνοιξε τα χέρια σου!… Μια…, δύο…, τρεις…”, και σου δίνει δύο–τρεις σταγόνες αγάπης!

Τί, να κάνουμε;! Δεκτό κι αυτό!

Όταν σας αδικούν οι άνθρωποι, να ξέρετε ότι αποκτάτε μετοχές στον Ουρανό. Όταν μας αδικούν οι άνθρωποι, μας δικαιώνει ο Θεός. Γενικά, τους ανθρώπους να τους δεχόμαστε όπως είναι και όχι όπως θα θέλαμε εμείς να είναι…

π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος

Παιδί μου διαπράττεις κάτι πολύ χειρότερο από την αμαρτία της πορνείας Από Newsroom

– Γιατί πάτερ Επιφάνιε να απαγορεύεται αυτό και κείνο και το άλλο, όταν πραγματοποιούνται από «ειλικρινή αγάπη», ερωτούσε ο νέος για τα διάφορα σαρκικά παραπτώματα;

Γιατί να μην επιτρέπονται οι «δεσμοί» των νέων αγοριών και κοριτσιών;

…Η συζήτησις ήταν μακρά και κοπιώδης, διότι ο νέος δεν εδέχετο να αντιληφθή την πραγματικότητα, ότι δηλ. ο Χριστός αναζητά καθαρότητα βίου εις κάθε τομέα, προ πάντων δε εις τον σαρκικό.

Μας ξεκαθαρίζει με σαφήνεια ότι και το παραμικρό βλέμμα με σκοπό την επιθυμία της σαρκός αποτελεί μοιχεία μέσα εις την καρδία.

– Άκουσε παιδί μου, θεωρώ πιο τίμιο να αποδεχθής ότι δεν διαθέτης τη δύναμη να απαλλαγής από αυτό το πάθος και να ζητήσης να σε ελεήση ο Θεός, παρά να ισχυρίζεσαι ότι αυτό δεν είναι αμαρτία. Πρόσεχε, αυτό αποτελεί τραγικό λάθος σου!

Μάλιστα , διαπράττεις κάτι πολύ χειρότερο από την αμαρτία της πορνείας! Μετατρέπεις το πάθος σου σε κάτι καλό και το κάνεις σημαία. Τροποποιείς το μεγάλο ατόπημα και προσπαθείς να το διαδώσεις και εις τους άλλους.

Φρονώ πως δεν αμαρτάνεις πλέον από αδυναμία, αλλά από ιδεολογία. Αυτή η κατάστασις παγιώνει την ασθένειά σου εις αθεράπευτο και θανατηφόρο πνευματικό νόσημα.

Δυστυχώς τα πάθη δημιουργούν τη δική τους παράλογη και αθεράπευτη λογική.

Είναι εις όλους γνωστόν ότι η διαστροφή του Νόμου του Θεού συντελείται με πολλούς τρόπους. Ένας από αυτούς είναι η αλλαγή του ορισμού της λέξεως «αμαρτία».

α) «Αμαρτία»,ισχυρίζονται με πονηρία, υπάρχει μόνον όταν διαπράττω κακό εις κάποιον.

Εάν ίσχυε ο συγκεκριμένος ορισμός, τότε πλήθος πράξεων που είναι βαρύτατες δεν θα εθεωρούντο αμαρτίες.

Παράδειγμα τρανταχτό, τα ναρκωτικά, η ομοφυλοφιλία, το κάπνισμα, τα ποτά, η διαφθορά και όλα γενικώς τα σαρκικά αμαρτήματα, δεν θα ήσαν αμαρτία, καθ’ ότι υποτίθεται ότι δεν προκαλούν κακό εις τρίτα πρόσωπα…

β) Τα ίδια τα διεφθαρμένα άτομα διατυπώνουν μια ακόμα πονηρά άποψι, ώστε να αιτιολογήσουν την απνευμάτιστη ζωή τους:

«Δεν πρέπει να πράττουμε κάτι, εάν δεν το νιώθει η καρδιά μας!».

Με βάσι αυτή τη συλλογιστική, ο άνθρωπος δεν προσεύχεται, δεν εκκλησιάζεται, δεν νηστεύει, δεν διαβιώνει ηθικά, εφ’ όσον δεν το νιώθει ως επιτακτική ανάγκη μέσα του.

Μα, άνθρωπέ μου, και εις το σχολείο δεν νιώθει κανείς ότι πρέπει να φοιτήση, αλλά είναι υποχρεωμένος να το πράξη, διότι διαφορετικά θα παραμείνη αγράμματος.

Προφανέστατα, λοιπόν, το επιχείρημα του «τί νιώθει η καρδία», αποτελεί καταστρεπτικό στοιχείο του πεπτωκότος ανθρώπου.

γ) Εάν δεν αντιλαμβάνομαι,δεν καταλαβαίνω την προσευχή,τότε δεν προσεύχομαι.

Απαντούμε με τον εξής τρόπο:

Ο καθηγητής κρατά εις τα χέρια του το γραπτό που εσύ παρέδωσες μαθαίνοντας το μάθημα «παπαγαλία». Και όμως , αυτός σε βαθμολογεί με άριστα, καθότι κατέβαλες κόπο για να το αποστηθίσης. Έτσι ενεργεί και ο Θεός ( ευλογεί τον κόπο και την προσπάθειά σου ) .

Ακόμη και όταν προσευχόμεθα, αλλά δεν καταφέρνουμε να κατανοούμε σωστά το περιεχόμενο. Εκείνος αποδέχεται ευχαρίστως την πρόθεσι, τη διάθεσι, την απόφασι, τον κόπο, την προσφορά του χρόνου και ολόκληρου του εαυτού μας προς Αυτόν.

Τα παραλαμβάνει και τα επιμετρά με το πλήθος των οικτιρμών Του. Τα επευλογή κατά το μέγα Έλεός Του και την άπειρο αγάπη Του.

δ) Επί πλέον, διατυπώνουν το κατάπτυστο επιχείρημα:

«Κάμε ό,τι σου επιτάσσει η καρδιά σου. Αυτή να ακούς, και ουδένα έτερο».

Αυτή η συλλογιστική καταλήγει εις μεγάλη ανηθικότητα. Μήπως «υπακούων εις την καρδιά σου», ήτοι εις τα σαρκικά πάθη, ελευθέρως δύνασαι να πορνεύης, να απατάς τη σύζυγό σου, να διαλύης τον γάμο σου κ.τ.λ.;

Μα, άνθρωπέ μου, και η σύζυγός σου ενδεχομένως να νιώθη ότι «η καρδία της συγκινείται από τον γείτονα!». Είναι μήπως ελεύθερη να αμαρτήση; Ασφαλώς όχι.

Αυτά και άλλα πολλά πονηρά επιχειρήματα προβάλλει ο Διάβολος , για να σπρώξη τον άνθρωπο μέσα εις τα φοβερά τα δίκτυα του.

Και δυστυχώς, πολλοί χριστιανοί, συνεργούσης και της σαρκός, συλλαμβάνονται από την πονηρά παγίδα.

Υιοθετούν αυτές τις καταστρεπτικές απόψεις. Αυτές που τις εισήγαγε ο εχθρός διαστρέφοντας τη λογική τους με πολλή τέχνη και μαεστρία. Εις το τέλος, βεβαίως, το αποτέλεσμα επέρχεται τραγικό και καταστρεπτικό για την πορεία και την ευτυχία του ανθρώπου…

Τρίτη 5 Ιανουαρίου 2021

Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος: "Μεγάλη ὀργὴ θὰ ἔλθει στὸν κόσμο"

 

Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος (+1980)

Ακράτητοι εἶναι οἱ ἄνθρωποι καὶ λαὸς καὶ κλῆρος, σὰν τὰ ἀχαλίνωτα ἄλογα, τρέχουν εἰς τὴν ἁμαρτία – οὔτε συλλογίζονται Θεό, θάνατο, κρίση, ἀνταπόδοση, τίποτε – τίποτε, μόνο γιὰ τὴν ὕλη, γιὰ τὸ σῶμα, γιὰ τὶς ἡδονές, γιὰ τὶς τιμές. Γιὰ τὴν ψυχή, γιὰ τὸν Θεό, γιὰ τὴν ἀρετή; τίποτε. Πολὺ ὀλίγοι εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ἔχουν ἀληθινὰ ἐνδιαφέροντα καὶ ἴσως χάριν αὐτῶν τῶν ὀλίγων κρατεῖ ὁ Θεὸς τὸν κόσμο.
Ὁ Σατανᾶς κάνει τὴν τελευταία ἕφοδο καὶ εἰς αὐτὰ τὰ χρόνια ποὺ εὐρισκόμεθα μεγάλη θλίψη καὶ μεγάλη ὀργὴ θὰ ἔρθει εἰς τὸν κόσμο.
Λοιπὸν ἂς εἴμεθα ἕτοιμοι, διότι οὐκ οἴδαμε τὴν ὥραν οὐδὲν τὴν στιγμὴ τοῦ θανάτου. Τώρα τί τιμωρία θὰ μεταχειρισθεῖ, Ἐκεῖνος ξεύρει. Πάντως ὅμως ἡ τιμωρία θὰ ἔλθει. Λοιπὸν ἔγιναν πολλὰ κακὰ καὶ γίνονται καὶ ἐξακολουθοῦν ἁλματωδῶς νὰ γίνονται. Ὑπάρχουν καὶ μερικοὶ ὀλίγοι καλοί, οἱ ὁποῖοι μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους, φοβοῦμαι ὅτι θὰ ὑποφέρουν καὶ αὐτοί, ἀλλὰ αὐτοὶ ἅμα φυλάξουν τὴν πίστη τους καὶ τὴν ἀγάπη τους πρὸς τὸν Θεό, ὁ Θεὸς δὲν θὰ τοὺς ἀφήσει καὶ ὀλίγα παιδευθέντες μεγάλα εὐεργετηθήσονται – οἱ ἄλλοι ὅμως θὰ παιδευθοῦν καὶ ἐδῶ καὶ θὰ...
παραπεμφθοῦν στὸ πῦρ τὸ ἐξώτερον. Αὐτὰ εἶναι τὰ χάλια μας.
Δὲν εἶναι δυνατὸ ποτὲ ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος πάντοτε τὴν ἁμαρτία τὴν τιμωρεῖ, νὰ ἀφήσει τόσα κακὰ νὰ γίνονται χωρὶς τιμωρίαν. Μόνον νὰ εἴμεθα ἕτοιμοι. «Οἱ πεποιθότες ἐπὶ Κύριον, ἐοίκασιν ὄρει τῷ ἁγίω – οἱ οὐδαμῶς σαλεύονται , προσβολαῖς τοῦ βελίαρ»
Εἰς τὸν Θεὸν νὰ ἔχουμε τὴν πίστη μας, τὴν ἐλπίδα μας, τὴν ἀγάπη μας καὶ δὲν θὰ μᾶς ἐγκαταλείψει καὶ ἂς μὴ μᾶς χωρίσει τίποτα ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ.
*Ἀπὸ τὸ βιβλίο: «ΠΑΤΡΙΚΕΣ ΝΟΥΘΕΣΙΕΣ» Γέροντος Φιλόθεου Ζερβάκου (ἐκδόσεις Ὀρθόδοξος Κυψέλη).

Γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου: Εξομολόγησις Μοναχού Καθηγούμενος Ι.Μ. Λογγοβάρδας Πάρου († 1980)

 

Στο αρχείον της Μονής των Θαψανών, στην Πάρο, υπάρχει ένα χειρόγραφον σημείωμα του οσίου Φιλοθέου Ζερβάκου που φέρει τίτλο, «Εξομολόγησις Μοναχού».

1ον) Δεν αγαπώ τον Θεόν με όλην μου την ψυχήν, την καρδίαν και την διάνοιαν κατά την εντολήν του Κυρίου· δεν έχω τελείαν υπακοήν εις τον νόμον του Θεού και τας εντολάς του· δεν φυλάττω τας υποσχέσεις τας οποίας έδωσα εν τω βαπτίσματι και εν τω αγίω σχήματι ενώπιον του Θεού, των Αγγέλων, των Αγίων και των ανθρώπων.

2ον) Δεν προσεύχομαι, δεν αναγινώσκω με προσοχήν, με κατάνυξιν και ευλάβειαν.

3ον) Εις δε τας ιεράς ακολουθίας και αγρυπνίας ακόμη και κατά την φρικτήν ώραν της λειτουργίας, ίσταμαι χωρίς φόβον, προσοχήν και ευλάβειαν. Πολλάκις δε έχω απρεπείς, αισχρούς, ακαθάρτους και βλασφήμους λογισμούς κατ’ αυτήν την φοβεράν ώραν της θείας λειτουργίας και της ιεράς ακολουθίας.

4ον) Δεν έχω μετάνοιαν αληθινήν, γνησίαν, ειλικρινή, ούτε πένθος, ούτε δάκρυα. Δεν εξομολογούμαι με συντριβήν καρδίας και με συναίσθησιν ότι εξομολογούμενος και παριστάμενος ενώπιον του πνευματικού μοι πατρός παρίσταμαι και εξομολογούμαι ενώπιον του παντοκράτορος Θεού, όστις είναι πανταχού παρών και γινώσκει τα πάντα, τα παρελθόντα, τα παρόντα και μέλλοντα, τους διαλογισμούς και τα βάθη της καρδίας εκάστου.

5ον) Εις το μυστήριον της θείας κοινωνίας προσέρχομαι αναξίως, άνευ της πρεπούσης ετοιμασίας, άνευ συναισθήσεως, άνευ φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης.

6ον) Δεν αγαπώ τον πλησίον μου καθώς αγαπώ τον εαυτόν μου, κατά την εντολήν του Κυρίου. Δεν έχω αγάπην και υπακοήν τελείαν, ούτε τον πρέποντα σεβασμόν εις τον πνευματικόν μου πατέρα και τους ανωτέρους μου, καθώς υπεσχέθην εν τω Αγγελικώ σχήματι• δεν έχω εγκοπήν θελήματος• είμαι αντίλογος.

7ον) Δεν έχω εγκράτειαν, υπομονήν, πραότητα, ταπείνωσιν• κατακρίνω, καταλαλώ, ψεύδομαι, πολυλογώ, αστείζομαι, γελώ, οργίζομαι, θυμώνω, μνησικακώ.

8ον) Είμαι κοιλιόδουλος, γαστρίμαργος, λαθροφάγος, ιδιόρρυθμος.

9ον) Αμαρτάνω με όλας μου τας αισθήσεις, με την όρασιν, με την ακοήν, με την γεύσιν, με την όσφρησιν, με την αφήν.

10ον) Αμαρτάνω εν έργω και λόγω, εκουσίως και ακουσίως, εν γνώσει και αγνοία, με τον νούν και την διάνοιαν• εξ αμελείας και ραθυμίας μου έχω κακάς και αισχράς επιθυμίας• έχω ατόπους, αισχρούς, ρυπαρούς, βλασφήμους και υπερηφάνους λογισμούς.

11ον) Είμαι υπερήφανος, κενόδοξος, ανθρωπάρεσκος• είμαι φίλαυτος, φιλάργυρος, πλεονέκτης• δεν έχω εγκράτειαν• έχω ατόπους, αισχρούς, ακαθάρτους και βλασφήμους λογισμούς• είμαι φθονερός, θυμώδης, οργίλος, μνησίκακος• είμαι οκνηρός και αμελής και εις τα σωματικά και εις τα πνευματικά.

Διά ταύτας τας αμαρτίας, τας οποίας εξωμολογήθην ενώπιον του Θεού και ενώπιόν σου, πνευματικέ μοι πάτερ, και δι’ άλλας αναριθμήτους, τας οποίας έπραξα και από λήθην και άγνοιαν παρέλειψα να εξομολογηθώ, ζητώ παρά Θεού την συγχώρησιν και παρά σου πνευματικέ μοι πάτερ, τον πρέποντα κανόνα των αμαρτιών μου.

Σημείωση Πεμπτουσίας: Ο μακαριστός γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος γεννήθηκε το 1884. Στον ναό του Αγίου Ελισσαίου γνώρισε τους Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, ενώ ο Άγιος Νεκτάριος τον προέτρεψε να μεταβεί στη Μονή Λογγοβάρδας για να μονάσει. Ο γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος (κατά κόσμον Κωνσταντίνος Ζερβάκος) το 1907 εκάρη μοναχός και το 1912 χειροτονείται ιερέας . Το 1930 μετά τον θάνατο του ηγουμένου της Μονής Λογγοβάρδας Ιερόθεου, καθίσταται αυτός καθηγούμενος της μονής. Σε όλη του την ζωή βίαζε τον εαυτό του να κερδίσει την Βασιλεία των Ουρανών. Μιμούμενος τους Αγίους αγωνιζόταν διά βίου για την νέκρωση των παθών. Θεωρούσε ότι ήταν ένας ταπεινός οδοιπόρος πού έσπευδε να φθάσει στο τέλος του δρόμου. Πλήρης ημερών κοιμήθηκε οσιακά στην Ιερά Μονή Θαψανών στις 8 Μαΐου του έτους 1980.

Με αφορμή τη συμπλήρωση 40 ετών από την οσιακή κοίμηση του Γέροντα, δημοσιεύουμε το ως άνω σπουδαίο χειρόγραφο σημείωμα του Γέροντα, που αποτελεί μία ιδιόχειρη εξομολόγηση του ιδίου, καθώς και και την μελέτη – άρθρο (βλέπε εδώ) για τον όσιο Γέροντα του αρχιμανδρίτη π. Τύχωνος Ανδρέου, δρ. Θεολογίας, η διδακτορκή διατριβή του οποίου έχει ως αντικείμενο μελέτης τον βίο και το πνευματικό έργο του οσίου Γέροντος.

Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος: ''Τα αίτια των καινοτομιών''





...Η Ορθόδοξος Εκκλησία δεν συνηθίζει να κάμνη καινοτομίας, ως η των Δυτικών και Διαμαρτυρομένων, αι οποίαι αφ' ότου απεσχίσθησαν έργον ακατάπαυστον έχουν να ποιούν καινοτομίας και μεταρρυθμίσεις, αφού και εις τοιαύτην ασέβειαν και παραφροσύνην έφθασαν να μεταρρυθμίσουν και καινοτομήσουν πάντα τα μυστήρια και τας ιεράς παραδόσεις και πολλά να καταργήσουν...

Δύο είναι τα αίτια διά τα οποία πολλοί εκ των σημερινών Αρχιερέων τολμούν να ποιούν καινοτομίας ή μεταρρυθμίσεις εις τα της Εκκλησίας, η υπερηφάνεια, με το να νομίζουν οι πλείστοι των Ιεραρχών, εκτός ολίγων εξαιρέσεων, ότι είναι σοφώτεροι και ανώτεροι των Αγίων Πατέρων, και δεύτερον η κοιλιοδουλεία και η φιλαυτία. Με το να έγιναν οι πλείστοι εξ αυτών σαρκολάτραι τους εγκατέλειπεν η χάρις του Αγίου Πνεύματος...

Εάν ο πατριάρχης, τας συστάσεις της Κυβερνήσεως και της Ιεράς Συνόδου και Ορθοδόξων Αρχιερέων, Ιερέων και λαϊκών, δεν τας δεχθή, τας απορρίψη και επιμείνη εις την ένωσιν, τότε να τον αποκηρύξουν.

Διότι εν ή περιπτώσει δεν αντιπούν, αλλ' υποχωρήσουν και είπουν ότι ημείς θα ακολουθήσωμεν τον πατριάρχην, τότε θα επανέλθη αυθωρεί η καταστροφή. Τότε ουκ έχω τι άλλο ειπείν, ειμί ουαί τη Ορθοδόξω Εκκλησία της Ελλάδος! Ουαί και τω Ελληνικώ Έθνει!

Διότι η υποδούλωσις της Εκκλησίας της Ελλάδος εις τον Παπισμόν θα είναι υποδούλωσις και του Έθνους. Θα είναι δε ασυγκρίτως χειροτέρα της υποδουλώσεως εις τον Μωαμεθανισμόν και τον ψευδοπροφήτην Μωάμεθ...

Εάν ο Πάπας θέλη ένωσιν να αναγνωρίση και ομολογήση όλας τας πλάνας, αιρέσεις και καινοτομίας τας οποίας έκαμον, απ' αρχής οι κατά καιρούς Πάπαι, αποσχισθέντες από την Ορθόδοξον Εκκλησίαν, να μετανοήση, να κλαύση πικρώς, να ταπεινωθή και τότε είναι δεκτός.

...Εάν δεν αποβάλλουν την υπερηφάνεια και ο Πατριάρχης και ο Πάπας και εάν δεν ταπεινωθούν, μιμούμενοι τον Κύριον, όχι μόνον δεν θα επιτύχουν έναν αλλά θα αυξήσουν την διαίρεσιν και θα προξενήσουν μεγάλα σκάνδαλα, ταραχάς, συγχύσεις, μεγάλην βλάβην και ζημίαν εις τα εαυτών ποίμνια.

Εάν μιμηθούν τον Κύριον και ταπεινωθούν, θα επιτύχουν την ένωσιν, θα ωφελήσουν εαυτούς και τα εαυτών ποίμνια και θα δοξασθή και δι΄αυτών, ως εδοξάσθη και υπό των Αγίων Αποστόλων το Όνομα του Ουρανίου μας Πατρός, επειδή «Κύριος υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν», και «πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτό υψωθήσεται» (Λουκ.18, 14).

Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη"


Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος: “Ἐάν ὅλοι οἱ χριστιανοί ἀκολουθοῦσαν κατά γράμμα τούς Ἐπισκόπους σέ ὅλα, οὔτε Ἐκκλησία οὔτε καί ὀρθόδοξος χριστιανός θά ὑπῆρχε!”





…Ἐάν, Σεβασμιώτατε, τήν γνώμη τοῦ θεοφόρου πατρός ἡμῶν Ἰγνατίου ἀκολουθοῦσαν ὅλοι οἰ χριστιανοί κατά γράμμα, νά ἀκολουθοῦν δηλαδή τούς Ἐπισκόπους σέ ὅλα, ἀλλοίμονον τότε, οὔτε Ὀρθοδοξία οὔτε Ἐκκλησία οὔτε ὀρθόδοξος χριστιανός θά ὑπῆρχε σήμερα.

Ἐάν οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ἀκολουθοῦσαν τούς πατριάρχες καί ἐπισκόπους Ἀπολιναρίους, Μακεδονίους, Εὐτυχεῖς, Διοσκόρους, Σαββελίυς, Σεβήρους, Εὐσεβίους καί πολλούς ἄλλους καί δεχόνταν τά φρονήματά τους, ποῦ τότε Ὀρθοδοξία; ποῦ χριστιανός εὐσεβής καί ὀρθόδοξος!! Καί τί λέγω ἀνθρώπους πατριάρχες καί μητροπολῖτες καί δέν λέγω Συνόδους ἀπό 100, 200 καί 348 μητροπολῖτες καί ἐπισκόπους ἀποτελούμενες;

Διότι 348 τόν ἀριθμό συνῆλθαν στήν Κωνσταντινούπολη τό 754 καί ἐξέδωσαν ὅρο πού ἔχει ὡς ἑξῆς: “Ὁμόφωνα ὁρίζομε νά εἶναι ἀπόβλητη καί ξένη καί βδελυγμένη ἀπό τῆς Ἐκκλησίας τῶν Χριστιανῶν κάθε εἰκόνα ἀπό κάθε ὕλη καί χρωματουργική τῶν ζωγράφων κακοτεχνία κατασκευασμένη. Στό ἑξῆς νά μή τολμήση ὁ ὁποιοσδήποτε ἄνθρωπος νά ἀσκῆ αὐτό τό ἀσεβές καί βδελυρό ἔργο, ὅποιος ὅμως θά τολμήση στό ἑξῆς νά κατασκευάση εἰκόνα ἤ νά προσκυνήση ἤ νά τοποθετήση σέ ἐκκλησία, ἤ σέ ἰδιωτικό σπίτι, ἤ νά κρύψη, ἐάν μέν εἶναι ἐπίσκοπος ἤ πρεσβύτερος ἤ διάκονος, νά…
καθαίρεται, ἐάν δέ εἶναι μοναχός ἤ λαϊκός, νά ἀναθεματίζεται καί νά εἶναι ὑπόλογος στούς νόμους τούς βασιλικούς, ὡς ἀντιμέτωπος στά προστάγματα τοῦ Θεοῦ, καί ἐχθρός στά δόγματα τῶν πατέρων”.

Ὁ ἀριθμός 348, Σεβασμιώτατε, εἶναι πολύ σεβαστός. Ἐν τούτοις τόν τότε πατριάρχη Κωνσταντῖνον καί τόν βασιλέα Κοπρώνυμο καί τούς 348 μητροπολῖτες, πολλοί μοναχοί, κληρικοί καί λαϊκοί δέν τούς ἄκουσαν, ἀποσχίσθηκαν ἀπό αὐτούς, τούς ἔλεγχαν καί τούς ἀποκαλοῦσαν κακοδόξους, εἰκονομάχους κ.λ.π., καί ἐξακολουθοῦσαν νά ἀσπάζωνται καί νά σέβωνται καί νά τιμοῦν τίς ἁγίες εἰκόνες. Ἄρά γε οἱ τέτοιοι εἶναι σχισματικοί, αἱρετικοί, κακόδοξοι, κολασμένοι, ἀναθεματισμένοι, καί μαζί μέ αὐτούς καί ἐμεῖς, πού προσκυνοῦμε καί σεβόμαστε σχετικά καί κατά τήν παράδοση, τίς ἅγιες εἰκόνες;

Ἐμεῖς ἔχουμε τήν γνώμη καί ὁμολογοῦμε ὅτι εἶναι ἄξιοι κάθε ἐπαίνου γιατί δέν πειθάρχησαν καί ἀποσχίσθηκαν, καί ἀξιώθηκαν οὐρανίων στεφάνων γιά τήν “παρακοή” τους ἐκείνη, καί σήμερα τούς τιμοῦμε ὡς Ἁγίους καί τούς ὀνομάζουμε· ὁ Ἅγιος Γερμανός, ὁ Ἅγιος Ταράσιος, οἱ Ἅγιοι Στέφανος καί Θεόδωρος καί Θεοφάνης οἱ Γραπτοί, Θεόδωρος ὁ Στουδίτης κ.λ.π.· τήν δέ σύνοδο τοῦ 754 ὀνομάζουμε παράνομον, μιαράν καί Καϊαφικό συνέδριο…

Ὁ Θεοκήρυξ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς παραγγέλλει· “ἐάν τις εὐαγγελίζεται ὑμῖν παρ’ ὅ εὐαγγελισάμεθα ἀνάθεμα”.
Πατήρ δέ τῆς Ἐκκλησίας λέγει τά ἑξῆς: “Πᾶς ὁ λέγων παρά τά διατεταγμένα, κἄν ἀξιόπιστος ἦ, κἄν νηστεύῃ, κἄν παρθενεύῃ, κἄν σημεῖα ποιῇ, λύκος σοι φαινέσθω ἐν προβάτου δορᾷ, φθοράν προβάτων κατεργαζόμενος” (Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος)·
καί ἡ Ζ΄ Οἰκουμ. Σύνοδος ὁρίζει· “εἴ τις πᾶσαν παράδοσιν ἐκκλησιαστική ἔγγραφον ἤ ἄγραφον ἀθετεῖ· ἀνάθεμα”…

(ἐγράφη τό 1930 πρός τόν Μητροπολίτην Αἰτωλοακαρνανίας Ἱερόθεο).

Πηγή: kaiomenivatos , orthodoxia-ellhnismos.gr

Σωτήρια σαλπίσματα μετανοίας Π. ΑΜΦ. ΖΕΡΒΑΚΟΣ




…Καί ἡ Ἐκκλησία καί ἡ Πολιτεία καί οἱ ἄρχοντες αὐτῶν στίς τωρινές ἡμέρες κοιμοῦνται τόν βαρύτατον ὕπνο τῆς ἀμελείας καί τῆς ραθυμίας, καί ἐάν δέν ξυπνήσουν οἱ ἴδιοι καί δέν ξυπνήσουν τόν κλῆρο καί τόν λαό σέ μετάνοια, σέ ἐργασία τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, τῶν ἀρετῶν καί τῶν καλῶν ἔργων, θά δώσουν λόγο κατά τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως καί θά τιμωρηθοῦν.

Μεγάλη θλίψη πρόκειται νά ἔλθη στούς κατοικούντας τήν γῆ, ὅταν πολλοί ἀπό τούς ἄρχοντες τους εἶναι ὑπηρέτες καί δοῦλοι τοῦ Ἀντιχρίστου! …Ὡς φαίνεται ὁ μυστικός καί ὕπουλος πόλεμος τοῦ Ἀντιχρίστου καί τῶν ὑπηρετῶν αὐτοῦ Ἑβραιομασόνων ὅλο καί περισσότερο γίνεται φανερός κατά τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἰδίως κατά τοῦ τελευταίου ὀχυροῦ τῆς Ὀρθοδοξίας Ἁγίου Ὄρους….

… Πρίν ἐπιπέση τό τσεκούρι τῆς θείας δικαιοσύνης, γιά τίς ἁμαρτίες μας, διασώσατε τήν λογική ποίμνη σας, διασώσατε τήν Ἁγία μας Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί εἰρηνεύσατε αὐτήν· ἀποδιώξτε δέ ἀπό Αὐτήν κάθε ἐχθρό, κάθε καινοτόμο καί νεωτεριστή, ὁ ὁποῖος ἐναντιώνεται στίς Ἀποστολικές καί πατρικές παραδόσεις, καί θά εἶναι πολύς ὁ μισθός σας στούς οὐρανούς….

Ἡ Κυβέρνηση καί ὅλοι οἱ Ἕλληνες, ἐάν θέλουμε τήν σωτηρία μας θά τήν βροῦμε μόνο στήν μετάνοια καί ἐπιστροφή στόν Θεό, ἀπό τόν ὁποῖο ἀπομακρυνθήκαμε… Τά δεινά, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί Ἕλληνες Χριστιανοί, πού δοκιμάζουμε σήμερα προέρχονται ἀπό ἐμᾶς. Ἐμεῖς μόνοι μας τά ἐπισωρεύσαμε στούς ἑαυτούς μας καί τήν πατρίδα μας. Οἱ πολλές μας ἁμαρτίες ἐκίνησαν τόν Ἀγαθό, Φιλάνθρωπο καί Εὔσπλαχνο Θεό σέ ὀργή, θυμό καί ἀγανάκτηση, ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος· «θυμός καί ὀργή, θλίψεις καί στενοχωρία ἐπί πᾶσαν ψυχήν ἀνθρώπου τοῦ κατεργάζομένου τό κακόν…» (Ρωμ. 2. 9)

…Ἐάν θέλωμε νά διαφύγουμε τόν κίνδυνο, πού διατρέχουμε καί πού ἀπειλεῖ νά μᾶς καταστρέψη· ἐάν θέλουμε νά σωθοῦμε, τότε νά μετανοήσουμε ὅλοι, ἀπό τόν βασιλέα (σημ. ἐκδ. Πρόεδρο Δημοκρατίας τώρα) μέχρι τόν τελευταῖο ἰδιώτη, ἀπό τόν στρατηγό μέχρι τόν τελευταῖο στρατιώτη, καί ἀπό τόν πατριάρχη μέχρι τόν τελευταῖο καλόγηρο, ἐπειδή ὅλοι εἴμεθα ἁμαρτωλοί. Ἀπειθεῖς, παραβᾶται. Νά μετανοήσουν πρῶτα οἱ ἄρχοντες τῆς πολιτείας, ὑπουργοί, βουλευταί, στρατηγοί, ἀξιωματικοί καί ὅλοι ὅσοι ὑπερέχουν σέ ἀξιώματα, διότι, ἐκτός ἀπό λίγες ἐξαιρέσεις, πολλοί ἀπό αὐτούς εἶναι ἀσεβεῖς, ἄπιστοι καί βλάσφημοι

…Ὀφείλουν νά μετανοήσουν ὅσοι ἀπό τούς ἄρχοντες τῆς Ἐκκλησίας, πατριάρχαι, ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, ἡγούμενοι, παραβαίνουν τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ… Ἐπίσης πρέπει νά μετανοήσουν ὅλοι οἱ κληρικοί καί λαϊκοί, ἄνδρες καί γυναῖκες, μικροί καί μεγάλοι, καί νά παύσουν τήν ὑπερηφάνεια, τόν φθόνο, τήν ἔχθρα, τήν μνησικακία, τήν φιλαργυρία, τήν πλεονεξία, τήν ἁρπαγή, τήν ἀδικία, τό ψεῦδος, τήν συκοφαντία, τήν κατάκριση, τήν καταλαλιά, τήν μέθη, τήν κραιπάλη, τήν ἀσωτία…  

Ἡ στροφή ὅλων μας πρός τόν Χριστόν, ἀποτελεῖ σανίδα σωτηρίας γιά τό Ἔθνος πού κινδυνεύει. Μία μόνη ἐλπίδα μᾶς ἀπομένει, ἐάν θέλουμε καί ἐμεῖς νά σωθοῦμε ἀπό τόν κίνδυνο καί τήν πατρίδα μας νά ζήση, νά μετανοήσουμε

…Ἐάν οἱ ἄνθρωποι τοῦ παρόντος αἰῶνος μετανοήσουν, θά σωθοῦν· ἐάν ὅμως δέν μετανοήσουν, θά ἀπολεσθοῦν. Ὁ Κύριος νά μᾶς δώση ἀληθινή μετάνοια γιά νά λυτρωθοῦμε καί ἀπό τίς πρόσκαιρες ἀλλά καί ἀπό τίς μελλοντικές αἰώνιες θλίψεις.

…Ἐχοντες φίλο, σύμμαχο καί συμβοηθό τόν Χριστό, καί τά ὅπλα τῆς πίστεως, τῆς ἀγάπης καί τῆς ταπεινώσεως, θά νικήσωμε τούς ἀοράτους καί ὁρατούς ἐχθρούς, οἱ ὁποῖοι μᾶς κτυποῦν ἀπό παντοῦ, ἡμέρα καί νύκτα καί σέ κάθε ὥρα καί στιγμή. Καιρός νά ἀποτινάξουμε τόν ὕπνο τῆς ἀμελείας καί νά ἐνδυθοῦμε τά ὅπλα τοῦ φωτός, τά ὅπλα τῆς Πίστεως, τῆς Ἀγάπης, τῆς Ταπεινοφροσύνης καί τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Πρίν ὅμως ἀρχίσουμε τόν πόλεμο μέ τούς ἐξωτερικούς καί ὁρατούς ἐχθρούς, νά πολεμήσωμε πρῶτα τούς ἐσωτερικούς ἐχθρούς. Ἐσωτερικοί ἐχθροί εἶναι τά πάθη μας, ὅπως ἡ φιλαυτία, ἡ ὑπερηφάνεια, ἡ φιληδονία, ἡ φιλαργυρία καί ἡ ἀμέλεια, ἀπό τά ὁποῖα ἀκολουθοῦν καί ἄλλα πολλά μεγάλα καί μικρά.

…Κάθε παράβαση, κάθε παρακοή καί κάθε ἁμαρτία ἔλαβε τήν πρέπουσα τιμωρία, πῶς ἐμεῖς, μέ τόσες ἁμαρτίες καί βλασφημίες, μέ φθόνο καί κακία, μέ ἀπιστία καί αἰσχρές ἁμαρτίες, θά τήν ἀποφύγουμε;… Ἡ Παναγία μέ τούς Ἁγίους Πάντας βαστοῦν τόν θυμόν τοῦ Θεοῦ, συγκρατοῦν τήν ὀργήν. Καιρός, ὅμως, νά ἐξυπνήσουμε, διότι ἔφθασε ἡ ὀργή τοῦ Θεοῦ

…Λοιπόν, ἄς σκεφθοῦμε καλά καί σάν λογικοί ἄνθρωποι νά μετανοήσουμε. Μιά μετάνοια σάν τῶν Νινευϊτῶν, σάν τοῦ ληστοῦ, σάν τοῦ ἀσώτου, σάν τήν μετάνοια τῆς πόρνης καί ἄλλων ἁμαρτωλῶν, καί τότε θά μᾶς σώση ἀπό τόν μέγα κίνδυνον. Ἐάν μετανοήσουμε θά σωθοῦμε, ἐάν δέν μετανοήσουμε θά ἀπολεσθοῦμε. Ὁ Θεός νά μᾶς εὕρη σέ ἀληθινή μετάνοια.

«Πατρικές Συμβουλές Γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου»
Ἀπό τό ἡμερολόγιο τοῦ ἐκδοτικοῦ οἴκου «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ» ἔτους 2010

Ο Γέροντας Αμφιλόχιος Μακρής Φιλανθρωπία

 






Τώρα τα λόγια των ιεροκηρύκων και των πολιτικών είναι σαν να ρίχνουν νέφτι στη φωτιά. Ο πτωχός και αμόρφωτος λαός εγκατελείφθηκε και τώρα δεν ακούει, θέλει έργα και ζωή χριστιανικής αγάπης, θέλει να συμπάσχουμε ώς αδελφοί. Μόνο με την αγάπη προς αυτούς, με έργα φιλανθρωπίας θα επαναφέρουμε τους αδελφούς μας κοντά στον Χριστό. Και γι’αυτό πρέπει έστω και αργά να σχηματίσουμε την μερίδα τη χριστιανική των εξεγερθέντων, να βοηθήσουμε με έργα και λόγια τα αδέλφια μας που τόσο πάσχουν σωματικά και πνευματικά... Ο Θεός να βοηθήσει τους πιστούς και την Εκκλησία Του την Αγία. Αυτά σκέπτομαι και λυπούμαι για την ερχομένη γενική καταστροφή του κόσμου. Η προσευχή των πιστών ας παρουσιαστεί ώς πρόχωμα πρό του καταστρεπτικού χειμάρρου για να συγκρατήσει κάτι


Προσευχή


Όταν καλλιεργήσετε την ευχή, δέν σας πειράζουν οι άνεμοι του πειρασμού. Εξασθενεί η δύναμή του, δε μπορεί να σας κάνει τίποτε.
Η προσευχή ας σου είναι τείχος,ασπίδα και θώρακας.
Εμείς πρέπει να έχουμε υπομονή και προσευχή
Το τέλος της ζωής μου εγγίζει. Σας παρακαλώ όλοι να ζήσετε βίον άγιον, να βαδίσετε σε γραμμές άγιες για να βοηθήσετε την Εκκλησία και την Ελλάδα μας. Οι καρδιές σας να γίνουν θυμιατήρια, που θα ανεβαίνει η προσευχή σας στο θρόνο του Θεού.

Ερώτησις: Όταν, Γέροντα σας πλησιάση πρόσωπο ταραγμένο και σας εκτοξεύσει υβριστικούς λόγους τί κάνετε εκείνη τη στιγμή;
Απάντησις: Όταν κάθομαι σε υψηλό βράχο προσευχής, όσα κύματα και να έλθουν δε μου προξενούν τίποτε. Όταν όμως με βρούν χαμηλά με περιλούουν

Η Νοερά προσευχή αφομοιώνει, συνδέει, αγιάζει.
Όταν στη ψυχή ανάψη η πυρκαϊά της ευχής όλα τα ξηρά καίγονται και εξαφανίζονται.
Η νοερά προσευχή είναι η βάση της τελειότητος.
Η πρώτη βαθμίδα της πνευματικής ανυψώσεως είναι η νοερά προσευχή.
Στην αρχή της ευχής αισθάνεσαι χαρά, έπειτα γλυκύτητα και στο τέλος σαν καρπός έρχονται τα δάκρυα. Διότι αισθάνεσαι πλέον την παρουσία του Ιησού.
Όταν θα καλλιεργήσετε την ευχή δε θα κουράζεστε, δε θα ταράζεστε, δε θα νυστάζετε στις ακολουθίες, διότι το σώμα σας θα είναι πλέον ένδυμα. Το φόρεμα ούτε λυπάται, ούτε κρυώνει, ούτε κουράζεται... Όσες ώρες και να στέκομαι δε κουράζομαι
Βρισκόμαστε σ’αυτή τη κατάσταση, διότι ο Μοναχισμός έχασε το χρωματισμό του, τη νοερά Προσευχή.
Εμπρός παιδιά, να καλλιεργήσετε την ευχή. Αυτή γέμισε τον Παράδεισο απο τόσους αγίους ανθρώπους.
Δεν υπάρχει άλλος τρόπος καθαρισμού και αγιασμού απο τη νοερά προσευχή. Καλοί είναι και οι ψαλμοί (οι εκκλησιαστικοί ύμνοι), αλλ’αυτούς τους λέμε για να ελκύουμε και να συγκινούμε τον κόσμο. Εμείς πρέπει να μιλάμε στον Βασιλέα μυστικά στο αυτί του. Αυτοί που ψάλλουν μοιάζουν με ανθρώπους, που βρίσκονται έξω απο το παλάτι του Βασιλέως και φωνάζουν διάφορα άσματα για να δείξουν τον ενθουσιασμό τους. Ευχαριστείται βέβαια ο Βασιλιάς και απο αυτά, αφού γίνονται για το πρόσωπό του, αλλά ευφραίνεται και προσέχει περισσότερο τους μυστικούς της αυλής του, αυτούς που του μιλούν στο αυτί Του
Η υπακοή όταν της αφαιρέσει την κρυφή εργασία, την ευχή, δεν έχει αξία. Και ο κομμουνισμός υπακούει στην ιδεολογία του, αλλά τί είναι;
Η ευχή είναι το σωσίβιο της ψυχής και του σώματός μας. Και στον ωκεανό ακόμα να βρεθείς με βάρκα να ταξιδεύεις άφοβα.
Δια της ευχής γίνεται ο άνθρωπος σαν παιδί. Τον επαναφέρει στην απλότητα και την αθωότητα που είχε ο Αδάμ στον Παράδεισο πρίν την πτώση. Παύει τη διαφορά του άλλου φύλου. Αποκτά ακατανόητη για τους κοσμικούς την ευλογημένη αγία απάθεια.
Με την ευχή αγιάζεις τον τόπο που κάθεσαι και το έργο που κάνεις.
Πρόσεξε τώρα ο διάβολος στενοχωριέται που τον πολεμάς με την ευχή. Θα προσπαθεί να σου αποσπά το νού σου με διάφορες σκέψεις.
Όλοι οι πειρασμοί σου πρέπει να ξέρεις, είναι για να σε εμποδίσουν απο την προσευχή του Ιησού
Μεταλαμβάνετε συχνά, προσεύχεστε θερμά με την καρδιά σας, υπομένετε και θα δείτε χέρι δυνατό να σας κρατάει.
Όταν θα καλλιεργήσετε τη νοερά προσευχή θα γίνετε πλέον παιδιά του παλατιού. Θα ξέρετε τη γλώσσα του Βασιλιά και τους βασιλικούς τρόπους. Τότε μόνο με ένα νεύμα θα έχει άγια σκιρτήματα η καρδιά σας.
Καλλιεργήστε την ευχή. Αυτή θα σας οδηγήσει στον Παράδεισο. Θα βλέπετε τη χάρη του Θεού οφθαλμοφανώς, θα αποκτήσετε τη χαρά του Ουρανού.
Παρεκάλεσα τον Κύριο να σας δώσει το χάρισμα της ευχής. Δεν έχω άλλο δώρο να σας δώσω. Θέλω αυτό που θεωρώ το πιο πολύτιμο να σας το παραδώσω.
Η χάρις του Παναγίου Πνεύματος κάνει τον άνθρωπο να εκπέμπει ακτίνες... θα πρέπει όμως ο άλλος να έχει καλό δέκτη για να το καταλάβει, για να πάρει είδηση τη θερμότητα των ακτίνων.
Ο άνθρωπος δια της προσευχής του Ιησού είναι πάντα χαρούμενος, γεμάτος και φωτισμένος.
Δια της ευχής θα κερδίσεις το πάν. Καθαρίζεται ο άνθρωπος, λαμπρύνεται, αγιάζεται. Προσπάθησε κάθε στιγμή να αναπνέεις τον καθαρό αυτόν αέρα της προσευχής του Ιησού.
Τότε ο Μοναχός έχει την πραγματική χαρά, όταν έχη δια της ευχής τον Χριστό στην καρδιά του.
Να προσεύχεστε να μου δίνει ο Θεός υπομονή, θερμή προσευχή και αναβάσεις προς τον Χριστό μας.
Θα λεπτύνετε και θα πετάτε με την ευχή. Θα αισθάνεστε ζωντανή την παρουσία του Χριστού μας μέσα και γύρω σας
Είναι βασιλικός ο άνθρωπος που ενώνεται με το Θεό. Είναι τότε πολύ προσεκτικός στους λόγους του. Επιθυμεί να μη διακόπτει τη μυστική συνομιλία του Βασιλιά και όσες φορές οι άλλοι, που τον πλησιάζουν δε τον καταλαβαίνουν τον κουράζει πολύ.
Επιθυμώ να ιδρύσετε σταθμούς προσευχής στα νησιά μας.
Θέλω ν’ακούσω μέσα σας τη φωνή του Κυρίου. Απο την καρδιά σας να μιλάει ο Κύριος. Να είστε θρόνοι Κυρίου, δια της ευχής.
Η πνευματική ζωή έχει χαρές μεγάλες. Πετάς, φεύγεις απ΄τον κόσμο, δε λογαριάζεις τίποτε... Γίνεστε παιδιά που κατοικεί ο Θεός στην καρδιά σας.
Η προσευχή όλα τα τακτοποιεί. Τη θάλασσα μπορεί να την περπατάς. Εκμηδενίζει τις αποστάσεις. Τις βουλήσεις των ανθρώπων μεταβάλλει. Δίνει θάρρος, πίστη και υπομονή στη ζωή μας πάντοτε.
Την ένωση της ψυχής σας μετά του Θεού να φροντίσετε.
Όταν θα βαδίσετε στις γραμμές της προσευχής, της σιωπής και της μελέτης, θα δείτε να κατοικεί ο Χριστός στην καρδιά σας
Η Παναγία να σε διαφυλάει, ο Χριστός να κατοικήσει στην καρδιά σου. Αυτο είναι παιδί μου η τελειότητα.
Θέλω όταν σε πλησιάζω να μου μιλάει ο Χριστός απο την καρδιά σου και εσύ πάλι να ακούς τον Νυμφίο σου να μιλάει μέσα απο τη δική μου ψυχή και τότε είναι το πραγματικό μυστικό πανηγύρι
Η χάρη του Θεού, η πνευματική ένωση τον μεταμορφώνει, γίνεται άλλος άνθρωπος, φεύγει ο φόβος. Με την απεριόριστη χάρη δε φοβάται τον θάνατο. Θεωρεί τη ζωή αυτή, όσο καλή και άν φαίνεται σκλαβιά.
Υπομονή χειάζεται και προσευχή, για να μη πέφτουμε σε λάθη.
Για να απολαύσεις τις χαρές του Μοναχισμού, της πνευματικής ζωής, πρέπει να καλλιεργήσεις με όλη τη δύναμη της ψυχής σου την προσευχή, την υπομονή και την σιωπή. Χωρίς την προσευχή δεν είναι εύκολο να υπομένεις, ούτε να σιωπάς. Με τη χάρη του Θεού, αυτά εφάρμοσα στη ζωή μου. Μας βοηθούν να έχουμε τον Χριστό κάτοικο στην καρδιά μας
Προς μία νέα 16 ετών
Παιδί μου... τις συμβουλές που σου δίνω θα τις έχεις ως φάρο σε ολόκληρη τη ζωή σου. Αυτά τα πατρικά λόγια θα σε οδηγήσουν και θα σε φέρουν σαν έναν ούριο και ευνοϊκό άνεμο κοντά στο αιώνιο και ευτυχισμένο λιμάνι της λατρευτής σου αγάπης. Η ψυχή σου ας πλέη ήσυχα πάνω στα γαλήνια νερά για να μπορέσει να φθάσει στο τέρμα της. Για να μπορέσεις να φθάσεις όμως στο τέρμα αυτό της ευτυχίας, χρειάζεται πολύς αγώνας και πάλη κατά των παθών.
Αγώνας σ’ολόκληρη τη ζωή της πικρής εξορίας, διότι σε αυτήν τη ζωή βρισκόμαστε ξένοι και περιπλανώμενοι διαβάτες, ζητώντας παντού καταφυγή. Την καταφυγή και την τέλεια ανάπαυση θα τη συναντήσουμε μόνο κοντά στην αιώνια πατρίδα μας και εκεί θα ζούμε με ασφάλεια πραγματική. Εκεί θα απολαύσουμε της νίκης το αμάραντο και ολόλευκο στεφάνι των κόπων μας.
Εκεί θα ζούμε σε ατέλειωτη χαρά. Εκεί θα δούμε πραγματοποιημένα τα φανταστικά μας σχέδια και οι λεπτοί ευγενικοί πόθοι μας θα λάβουν τέρμα στη ζωή μας. Εκεί θα απολαύσουμε το λευκό μάννα που τόσο ποθούμε. Θ’απολαύσουμε τη φλογερή αγάπη... που τόσο άναβε και κατέτρωγε την πήλινη καρδιά μας... Εκεί θ’απολαύσουμε τον στοργικό σύζυγο της ψυχής μας που τόσο ποθεί να ενωθεί μαζί του για να μείνει για πάντα δική του.
Παιδί μου, την καρδιά σου, πάντα ας την γεμίζει η ουράνια αγάπη και ας πλημμυρίζει μόνο με υψηλούς και Θεϊκούς πόθους για να αισθάνεσαι τον εαυτό σου πάντα ν’απολαμβάνει τους θείους ψιθυρισμούς που θα σου ψιθυρίζει γλυκά ο λατρευτός σου Νυμφίος. Χαίρεται να συζητάει μαζί σου όταν έχεις την καρδιά θρόνο Του. Την καρδιά σου πρέπει να τη διατηρείς διαρκώς σαν ένα άγιο και λευκό αρτοφόριο που κρατώντας πάντα με φόβο θα κινείσαι και μαζί με σένα θα κινείται αόρατη δύναμη που θα εξαφανίζει τους φόβους και τα τρομερά σκοτάδια τους που ξεπηδούν γύρω μας.
Η καρδιά σου θέλω διαρκώς να πετά σε κόσμους γαλανούς, καθαρούς και γεμάτους ευτυχία. Την ευτυχία αυτή θα ζωογονούν μόνο οι κρυστάλλινες και δροσιστικές στάλες που θα ευαρεστείται ο ουράνιος και ξανθός Επισκέπτης να χορηγεί και να ποτίζει με τα άχραντα και αιματηρά χέρια Του. Η μικρή και αδύνατη καρδιά σου άς ανάβει και άς καίει μόνο για τη μεγάλη και άπειρη αγάπη που τόσο έπαθε και έγινε θύμα δικό μας για να μας κάνει παιδιά της. Συνάμα όμως και συγκληρονόμο της για να συμμετέχουμε και εμείς στην ατελείωτη δόξα της.
Έγινε ζωντανό θύμα για να μπορέσουμε και εμείς να γίνουμε θύμα του πεσόντως εαυτού μας και να αρχίσουμε πάλι κατ’απάνω μας για να λευκανθούμε σαν το λευκό χιόνι ή σαν το καθαρό και φλογισμένο χρυσάφι. Γι’αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή, προσευχή, μελέτη, ταπείνωση, υπακοή, για να φθάσουμε ψηλά στο ατέλειωτο άπειρο που θα φέρει μαζί του τη δόξα σου.
Παιδί μου, θέλω να γίνεις μια μικρή και αγνή νυφούλα που να ευαρεστείται ο μοναδικός Νυμφίος σου να επισκέπτεται το μικρό θάλαμο της καρδιάς σου για να χορηγεί πλούσια τα θεϊκά και ατελείωτα δώρα Του. Καθάριζε την συνεχώς, άν θέλεις, για να έχεις περισσότερες επισκέψεις και να γίνεις μια ψυχή μ’αυτόν τον Βασιλέα που η Βασιλεία του ούκ έσται τέλος.
Αγάπησέ Τον για να σε αγαπήσει με την ίδια αγάπη που αγάπησε τόσες χιλιάδες μάρτυρες που έχυσαν το άγιο και αθώο αίμα τους γι’αυτόν που προτύτερα κρεμάστηκε και εξευτελίστηκε και έχυσε και την τελευταία ρανίδα για να μας μάθει και εμάς να έχουμε και να καλλιεργήσουμε την αγία ταπείνωση.
Γέροντας προσευχόμενος
( Ο Γέροντας κάνει προσευχή στην θέση της Μοναχής ).
Ώ Αγία Ταπείνωση πόσο ψηλά ανεβάζεις αυτές τις ψυχές που έμαθαν να έχουν τον εαυτό τους πολύ χαμηλά.
Ώ Ιησού μου, γέμισε την καρδιά μου απο φλογερή αγάπη και αγία ταπείνωση γιατί χωρίς αυτά ποτέ δε θα δώ και δε θα απολαύσω αυτά που ποθώ. Απο σήμερα Ιησού μου... η μικρή αυτή καρδιά ανήκει σε σένα, απο σήμερα ποτέ μην επιτρέψεις η ύπαρξη αυτή να σκεπαστεί και να βυθιστεί απο τα άγρια κύματα που διαρκώς της επιτίθονται. Αλλά, άν πάλι χαίρεσαι τη μικρή και αδύνατη καρδιά να βρίσκεται διαρκώς βυθισμένη ποτέ μην την λησμονήσεις και απομακρυνθείς απο αυτήν, αλλά σπεύδε ταχύτερα προς βοήθειά της.
( Στραφείς προς την Μοναχήν Χ.)
Αγάπησε τον Ένα για να σε αγαπήσουν όλοι. Θα σε αγαπούν όχι μόνο οι άνθρωποι, αλλά και αυτά τα άλογα ζώα, διότι εξερχομένη η Θεία Χάρη προς τα έξω ηλεκτρίζει και μαγνητίζει ό’τι βρεί μπροστά της. Αλλά όχι μόνο θα σε αγαπούν, θα σε σέβωνται κι’όλας διότι στο πρόσωπο το δικό σου θα εικονίζεται το αγνό παρθενικό πρόσωπο εκείνου που θα αγαπάς και θα λατρεύεις.
( Σε κατάσταση προσευχής )
Ώ Θεία Αγάπη, πλατειά και ειρηνικά που κάνεις τον άνθρωπο ίσο με τους αγγέλους και αρεστό στο Θεό. Δέ θα παύσω ποτέ να δοξάζω και να υμνώ το Άγιο Όνομά Σου. Η μικρή και φλογερή καρδιά μου δε θα παύση ποτέ να ψάλλει ακατάπαυστα τα θεία ελέη σου. Διαρκώς να τρέφεται με το αιώνιο μάννα που εσύ θα χορηγείς. Θα βαδίζω προς Εσένα. Θα βρώ δρόμο δύσβατο, ανηφορικό, στενό, δε θα προτιμήσω το δρόμο τον πλατύ που φέρνει στην καταστροφή. Θα κουραστώ, θα πληγωθώ, θα τον ανέβω όμως γιατί το αποφάσισα. Θα φτάσω κοντά στον Αγαπημένο μου. Θα τον συναντήσω μπροστά στο βήμα το δικαστικό, περικυκλωμένο με χιλιάδες λευκοντημένους και στεφανωμένους αγίους αγγέλους και μάρτυρες. Θα γονατίσω απλά, παιδικά με φωνή θερμή θα φωνάξω.
Ώ Ιησού... είσαι το φώς το άπλετο που φωτίζει και καθαρίζει την συνείδηση απο έργα σκοτεινά. Θερμαίνεις την καρδιά για να μπορεί να αγαπάει, να συμπάσχει, να θυσιάζεται, να προσφέρεται «θυσία ζώσα ευάρεστη τώ Θεώ». Εσύ είσαι που ανοίγεις νέους ορίζοντες στη σκέψη και της δίνεις τη δύναμη να πετάξει στο υπερπέραν, εκεί που το πνεύμα επαναπαύεται η καρδιά γλυκαίνεται και η ψυχή δροσίζεται απο την ουράνια θαλπωρή. Είσαι ο παρήγορος Ιησούς που συμπονεί τους θλιμμένους και συγκλονίζεις τις ψυχές και φέρνεις την πραγματική μετάνοια.

(Προς την Μοναχή)
Παιδί μου, κράτα σφιχτά και δυνατά το σταυρό που θεληματικά σήκωσες μόνη σου. Αυτός θα σε φέρει σε ανώτερες σφαίρες, ουράνιες, θείες, θα συναντήσεις ακόμα τον Χριστό στον Σταυρό, στον ακανθωτό δρόμο που θα βαδίσεις. Ίσως να ματωθούν τα πόδια σου. Εσύ όμως μή σταματάς. Βάδιζε και θα φτάσεις. Βλέπε τη σημαία σου τι γράφει: «Χωρίς υποχωρήσεις». Άν οι σειρήνες του δρόμου σου σε γοητεύουν και σταματήσεις θα χάσεις το βραβείο σου. Εκεί που δεν υπάρχει αγώνας, δεν υπάρχει νίκη. Εάν δεν υπάρχει νίκη, δεν υπάρχει στέφανος.
Ο Ιησούς σου φωνάζει «Ουδείς επιβαλών την χείρα αυτού επ’άροτρον και βλέπων εις τα οπίσω εύθετος εστίν εις την βασιλείαν των ουρανών». Βάδιζε λοιπόν για να φτάσεις το συντομώτερο κοντά Του.

(Προσεύχεται αντί της αγραμμάτου Μοναχής Χ.)
Ώ Ιησού μου, αυτή την ώρα η ψυχή μου αισθάνεται φλογερό δεσμό για σένα. Κάνε με να με ποδοπατάνε σαν ένα κουκί της άμμου και κανένας πλέον ας μήν ενδιαφέρεται για μένα, γιατί θεληματικά παρώργισα την αγαθότητά σου και παρέδωσα τον εαυτό μου στα χέρια της απώλειας για να γίνω υπαίτιος της αιώνιας καταδίκης. Τώρα όμως ωθούμενη απο κάποια αόρατη δύναμη και με τη λεπτή πατρική αγάπη ζητώ επίμονα την μετάνοια.
Ώ Κύριέ μου, δώσε μου ζήλο, μετάνοια και αγία κατάνυξη να φτάσω σε’σένα . Δώσε μου, ώστε τα πράγματα του κόσμου να φαίνωνται σε μένα παροδικά και μάταια. Δώσε μου μετάνοια για να βυθιστώ στο άπειρο πέλαγος της αγάπης σου. Δώσε μου, ώστε σαν διψασμένο ελάφι να ποθώ τα ήσυχα και διάφανα νερά της πηγής για να ξεδιψάσω τα φλογισμένα χείλια μου.
Ώ Ιησού η μεγάλη σου λεπτότητα κάμπτει ακόμα και τις πιο σκληρές και αμετανόητες καρδιές και τις μετατρέπει σε σημείο αγιωσύνης, ώστε να γίνονται φωτεινά παραδείγματα.
Ώ Ιησού μου, ποθώ να ζήσω μαζί σου, μαζί σου και μόνο μαζί σου... Ώ Ιησού μου... Δώσε μου την αγάπη σου σε σημείο...

ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ
Το να παραμένεις πιστός στον Μοναχισμό θεωρείται μαρτύριο.
Θέλει ο Χριστός να σου βγάλει τα αγκάθια, διότι είναι κηπουρός και εσύ θέλεις την ησυχία σου.
Ο Χριστός είναι κοντά μας, ας μη τον βλέπουμε.... καμμιά φορά μας δίνει και κανένα μπάτσο απο πολλή αγάπη.
Πολλές φορές έρχεται ο Χριστός σου χτυπάει, τον βάζεις να καθίσει στο σαλόνι της ψυχής σου και εσύ απορροφημένος με τις ασχολίες σου ξεχνάς τον μεγάλο επισκέπτη. Εκείνος περιμένει να εμφανιστείς, περιμένει και όταν πλέον αργήσεις πολύ σηκώνεται και φεύγει. Άλλη φορά πάλι είσαι τόσο απασχολημένος που του απαντάς απο το παράθυρο. Δέν έχεις καιρό ούτε ν’ανοίξεις.
Πρέπει να χαίρεσαι. Καλλιτεχνική σμίλη κρατάει στα χέρια του ο Ιησούς. Θέλει να σε ετοιμάσει ένα άγαλμα του ουράνιου παλατιού.
Είστε βασιλικά πρόσωπα, προορίζεστε για τον ουράνιο νυμφώνα.
Όταν δείς άνθρωπο κουρασμένο (πνευματικώς) μη του βάλεις άλλο φορτίο διότι τα γόνατα δεν αντέχουν.
Αγάπησε τον Ένα να σε αγαπούν και τα θηρία.
Αληθινός πλούτος για μένα είναι να σας δώ στη Βασιλεία των Ουρανών.
Όταν υπάρχει η φλόγα της αγάπης, ό,τι κακό πλησιάζει το κατακαίει.
Ο άνθρωπος όταν δεν ζητάει τα δικαιώματά του θα φωτίσει ο Θεός τον άλλον να του τα δώσει.
Το φώς του Κυρίου να σε φωτίζει και να σε οδηγεί πάντοτε.
Ένα πράγμα μόνο με κάνει να θλίβωμαι, οτι κατηγορούν τις καλόγριες. Δια τον εαυτό μου δεν με νοιάζει ό,τι και άν λένε.
Ο διάβολος φρίττει όσο μάλιστα βλέπει νέες υπάρξεις να κάθωνται εδώ για τον Χριστό.
Όταν έχετε πειρασμούς τότε κατέρχεται η χάρη του Θεού. Φαίνεται ότι του χαλάτε ( του πειρασμού ) τα σχέδια.
Ο άνθρωπος αγαπάει πνευματικά αισθάνεται προσευχόμενος, οτι βρίσκεται εντός του Θεού και του αδελφού του. Λυπάται όταν δεν πορεύεται καλά ο αδελφός του και προσεύχεται για την πρόοδό του.
Ουδέποτε αλλάζει εκείνος που έχει που έχει την χριστιανική αγάπη.
Ο άνθρωπος που φωνάζει δεν έχει δύναμη.
Κρατήστε ψηλά τη σημαία του Χριστού για να έχετε πάντα το τηλέφωνο του Γέροντά σας, όπου και άν είστε.
Η διάθεση η δικιά σας μου ανάβει φωτιά. Είναι σαν να μου ρίχνετε κάρβουνα σ’αυτό που υπάρχει μέσα μου.
Θέλω παιδί μου, να ζείς για το Χριστό, ολόκληρος να δοθείς σ’αυτόν. Θέλω όταν τύχει ν’ανοίξει κανείς την καρδιά σου τίποτε άλλο να μη βρει, μόνο το Χριστό.

Ερώτηση: Αφού βλέπετε, Γέροντα, τόσο καθαρά τις αδυναμίες μας, τα λάθη μας γιατί δε μας τα υποδεικνύετε;
Απάντηση: Λυπάμαι για όσα βλέπω ώς πατέρας, αλλά ελπίζω στην καλλιτέρευση. Υποδεικνύω όσα πρέπει, αλλά πιο κερδισμένος είσαι, όταν χύσεις δύο ή τρία δάκρυα μπροστά στο Χριστό γι’αυτά, παρά να πεις πολλά λόγια. Εκείνος είναι ο γιατρός και παιδαγωγός μας. Ο Χριστός εχθές και σήμερα ο ίδιος, αλλά εμείς κλείσαμε τα μάτια μας και βλέπουμε σκοτεινά. Αφού προχωράμε έτσι, άλλοι λασπώνονται και άλλοι σκοτώνονται.

Πολλές φορές την ημέρα έρχεται ο Χριστός και σου χτυπάει, αλλά εσύ έχεις δουλειές...
Εκείνος που ταράζεται δε σκέφτεται λογικά, ορθά. Κάνε υπομονή και θα βραβευτείς με στέφανο.
Θέλω να είστε ήρεμες για να συναντιόμαστε. Άμα είστε κουρασμένες δε λειτουργούν οι ασύρματοι.
Το Πνεύμα του Θεού να μη φεύγει απο το νού και την καρδιά σας.
Ο Κύριος να σας ενισχύει, να κρατήσετε σταθερά τη σημαία της αλήθειας και της εγκράτειας.
Ο Χριστιανός είναι πραγματικά άνθρωπος. Ξέρει όλους τους τρόπους της ευγένειας.
Όταν η καρδιά μας δεν έχει την αγάπη προς το Χριστό δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Είμαστε σαν πλοία που δεν έχουν φωτιά, βενζίνη στη μηχανή τους.
Όσο ο άνθρωπος απλοποιείται, θεοποιείται. Γίνεται άκακος, ταπεινός, πράος, ελεύθερος, γίνεται... γίνεται...
Αυτά που ακούμε ( πολέμους, σεισμούς, καταστροφές ) είναι βροντές και θα έρθει και η βροχή... Πρέπει λοιπόν να είμαστε έτοιμοι προς απολογία και μαρτύριο.
Να γίνετε άνθρωποι άξιοι της άνω Ιερουσαλήμ.
Η χάρη του Παναγίου Πνεύματος κάνει τον άνθρωπο να εκπέμπει ακτίνες. Πρέπει όμως ο άλλος να έχει καλό δέκτη για να το καταλάβει.
Πρέπει να έχουμε στον ουρανό τα βλέμματά μας. Τότε δε θα μας κλονίζει τίποτε.
Παρακαλώ τον Θεό να σας αγιάσει, να σας οδηγήσει στον Παράδεισο. Αυτήν την προίκα παρακαλώ να σας δώσει ο Κύριος.
Οι καρδιές σας είναι νέες και θέλουν ν’αγαπούν. Πρέπει λοιπόν να υπάρχει στην καρδιά μας μόνο ο Χριστός μας, ο Νυμφίος σας. Θέλει μόνο Αυτόν ν’αγαπάτε.
Στην Θεία Λειτουργία για να έρθει η χάρη του Θεού πρέπει να έχεις συγκέντρωση, ειρήνη και να μη σκέφτεσαι τίποτα.
Είμαι φτωχός πατέρας, αλλά πατρική αγάπη έχω πολλή για σας.
Όσο ο άνθρωπος αγαπάει το Θεό, τόσο έχει αγάπη και για τους ανθρώπους. Τους αγαπάει σαν εικόνες Θεού, με σεβασμό, λεπτότητα και αγιασμό.
Καθημερινά προσεύχομαι να σας δώ στις τάξεις των οσίων γυναικών.
Αυτό που σας έχει δώσει ο Θεός πρέπει να το εκμεταλλευτείτε. Η καρδιά της γυναίκας είναι πλασμένη ν’αγαπάει περισσότερο απο τον άνδρα. Ο άνδρας, όσο και να θέλει, ποτέ δε θα μπορέσει ν’αγαπήσει τόσο λεπτά σαν τη γυναίκα. Βλέπουμε εάν προσέξουμε μία τραχύτητα στην αγάπη των αγίων. Τώρα που είστε νέες αγαπήστε «μανιακώς» τον Νυμφίο σας. Πραγματική φλόγα να καίει στα σπλάχνα σας.
Παράδεισο χωρίς εσάς παιδιά μου, δεν τον θέλω.
Ερώτηση: Πώς κατορθώνετε να έχετε τέτοια υπομονή και καρτερία στα διάφορα ;
Απάντηση: Η χάρη του Θεού βοηθάει. Πάντα πιστεύω παιδί μου στη δύναμη του Θεού που όλα τα μεταβάλλει και τα ρυθμίζει προς το συμφέρον της ψυχής μας.
Όταν θα δείτε τα δάκρυα, τότε είναι επίσκεψη του Θεού στην προσευχή.
Όταν κοινωνείς όχι μόνο παίρνεις δύναμη, αλλά φωτίζεσαι, βλέπεις ορίζοντες ευρείς, αισθάνεσαι χαρά... Διαφορετική νοιώθει ο καθένας, ανάλογα με τη διάθεση και τη φλόγα της ψυχής του, άλλος αισθάνεται χαρά και ξεκούραση, άλλος πνεύμα αφομιώσεως και άλλος μία ανέκφραστη αγάπη προς τους πάντες. Ένοιωθα πολλές φορές κουρασμένος αλλά μετα τη Θεία Κοινωνία αισθανόμουν τον εαυτό μου σαν να μήν είχα τίποτα.
Η αθωότητα είναι ανώτερη απο την ιδιοφυίαν.
Ο άνθρωπος που έχει εγωισμό δεν ελκύει κανένα. Και άν κάποιον ελκύση, γρήγορα θ’απομακρυνθεί. Ο πνευματικός σύνδεσμος γίνεται αδιαλύτος όταν συναντήσει παιδικό πνεύμα, αθωότητα και αγιασμό. Ο άνθρωπος που δεν έχει Χριστό τα βλέπει όλα δύσκολα και σκοτεινά.
Πρέπει να μάθουμε τη γλώσσα του Κράτους εκείνου (του Ουρανού), διότι όταν δεν την γνωρίζουμε θα μας κοροϊδεύουν. Διαφορετικά δε θα μπορούμε να μπούμε μέσα. Εκεί δε θα υπάρξει Πάτμος ή Κάλυμνος ή Ρόδος ή τα Χανιά της Κρήτης...
Στο Μοναστήρι πρέπει να ξέρετε, άλλους ανθρώπους στέλνει ο Θεός και άλλους στέλνει ο διάβολος. Ο Θεός για να ενισχύουν, ο διάβολος για να διαλύουν τα Μοναστήρια.
Σας δίνω μία συμβουλή, ποτέ μη δέχεστε πρόσωπα, με κωδωνοκρουσίες, με επαίνους και θαυμασμούς. Θα τα δέχεστε με αγάπη μετρημένη. Ποτέ μη παίρνετε πρόσωπα με τη σκέψη της μονιμότητας, χωρίς δοκιμή. Όταν δεν υπάρχει στον άνθρωπο η εσωτερική θερμότητα τότε και καλοκαίρι να είναι κρυώνει, παγώνει...
Όταν η καρδιά μας δεν έχει το Χριστό, τότε θα βάλουμε μέσα ή χρήματα ή κτήματα ή ανθρώπους.
Σας παρακαλώ να εφαρμόσετε αυτήν την εντολή. Όσο μπορείτε να καλλιεργήσετε την αγάπη προς το πρόσωπο του Χριστού. Σε τέτοιο σημείο που όταν θα προσφέρετε τ’όνομά Του να τρέχουν δάκρυα απο τα μάτια σας. Η καρδιά σας πρέπει να καίγεται πραγματικά. Τότε Αυτός θα είναι ο δασκαλός σας.Αυτός θα είναι ο οδηγός σας, ο αδελφός σας, ο πατέρας και ο Γεροντάς σας.
Μή δώσετε ποτέ σημασία σε κανένα γήϊνο και ασταθές. Να έχετε προσοχή, υπομονή και στην απομόνωση να βλέπετε και να εξετάζετε τον εαυτό σας.
Ας καλλιεργήσουμε πρώτα τον εαυτό μας, ο κόσμος θέλει να δεί ανθρώπους εφαρμοστές του Νόμου του Θεού. Αυτοί σπανίζουν στην εποχή μας.
Αγαπήστε με όλη την καρδιά σας τον Νυμφίο σας Χριστό και όλοι οι άνθρωποι θα σας αγαπούν και θα σας περιποιούνται.
Εύχομαι να ζήσετε άγια και να ακολουθήσετε τις άγιες γραμμές των Πατέρων μας απο τώρα που είστε νέες, για να βρεθείτε όλες στον Παράδεισο. Αυτός είναι ο προορισμός σας.
Το Άγιο Πνεύμα να μη φύγει απο πάνω σου, απο την καρδιά σου.
Είναι ωραίο, θαυμάσιο πράγμα να βλέπεις να συνδέονται πρόσωπα με την αγάπη του Χριστού.
Ο πειρασμός αδημονεί, στενοχωρείται και δημιουργεί εξωτερικούς πολέμους. Ξέρει τόσες τέχνες... σέρνει τον άνθρωπο σε αμφιβολία. Γι’αυτό έχουμε πολλά ναυάγια.
Όταν δώ τον άνθρωπο να διψάει πολύ δε δίνω πολύ σημασία στη νηστεία (για Θεία Κοινωνία). Μερικοί δείχνουν τόση μετάνοια που πρέπει να υποβοηθούνται.
Η λαχτάρα είναι το μεγαλύτερο.
Ο πειρασμός ξέρεις τι μάστορας είναι; Τα ελάχιστα τα κάνει μεγάλα. Μεταχειρίζεται μεγάλη πολιτική
Επιθυμώ την αναγέννηση του Μοναχισμού, διότι κατα τη γνώμη μου το Ευζωνικό Τάγμα της Εκκλησίας είναι ο Μοναχισμός.
Οι ψυχές έχουν διάθεση να δούν το κάλλος της μορφής του Θεού.
Η προστασία του Θεού αποδυναμώνει τους πειρασμούς μας.
Όταν υπάρχει ο φόβος του Θεού δίνεται η σοφία.
Όλοι οι άγιοι αισθάνονταν χαρά και αγαλλίαση όταν επισκέπτονταν την ουράνια βασιλεία του Θεού.
Επειδή είναι γενική εξαχρείωση, δεν μπορούν να καταλάβουν οτι υπάρχει πνευματική αγάπη.
Όλη μου η περιουσία είστε εσείς.
Όταν δώ άνθρωπο ερεθισμένο προσεύχομαι να τον ειρηνεύσει ο Κύριος και δέν ακούω τι λέει. Γι’αυτό και δε στενοχωριέμαι. Όταν θα ηρεμήσει και θα δοθεί η κατάλληλη ευκαιρία τότε του μιλάω, διότι τότε είναι ακριβώς σε θέση να καταλάβει την αφροσύνη του.
Πρέπει ο εξομολόγος πολλές φορές να κλάψει, να πονέσει περισσότερο απο τον εξομολογούμενο για να μπορέσει να τον ξεκουράσει. Ειλικρινά πρέπει να θλίβεται γιατι το νοιώθει η ψυχή. (Ιούλ.1969).
Οι κοσμικοί άνθρωποι σε κουράζουν, διότι σαν ηλεκτρικά κύματα έρχεται επάνω σου ό,τι υπάρχει αποθηκευμένο μέσα τους.
Πρέπει να είμαστε άνθρωποι της χάριτος και όποιος μας πλησιάζει να ξεκουράζεται. Να τους βλέπουμε όλους ανώτερους, όσες αδυναμίες και άν παρουσιάζουν. Να μη φερόμαστε με σκληρότητα, αλλά πάντοτε να έχουμε στη σκέψη μας οτι είναι και ο άλλος του αυτού προορισμού.
Εγώ, με τη χάρη του Θεού, πάντοτε έβλεπα όλους ανώτερους απο εμένα και αγίους.
Αδιαφόρει για όλα τα εμπόδια. Η μόνη απασχόλησή σου, η σκέψη σου να είναι ο Νυμφίος σου. Να μιλάς μόνο με Αυτόν.
Εμείς πρέπει να έχουμε αγάπη. Το μεγαλύτερο κακό να μας κάνουνε πρέπει να τους αγαπούμε. Μόνο με την αγάπη θα μπούμε στον Παράδεισο.
Να καλλιεργείς την ευχή και θα έρθει καιρός που η καρδιά σου θα σκιρτάει απο χαρά, όπως όταν πρόκειται να δείς ένα πολυαγαπημένο σου πρόσωπο.
Τη βραδινή προσευχή να μην την αμελείς. Να προσεύχεσαι με διάθεση όπως εκείνοι που πηγαίνουν σε συμπόσιο. Είναι ξύπνιοι και αισθάνονται όλο χαρά. Έτσι και εσύ αφού πρόκειται να μιλήσεις με τον Νυμφίο σου, να μην ακούς όταν σου λέει ο πειρασμός διάφορα για να σε εμποδίσει, γιατι ξέρεις έχουμε έναν που ενδιαφέρεται πολύ για μας.

Ερώτηση: Πώς πρέπει, Γέροντα, να σκεφτόμαστε το Χριστό;
Απάντηση: Πάντα με αγάπη, πρέπει φέρνουμε στη μνήμη μας το Χριστό. Μπορεί να κρατάμε στα χέρια μας μια φωτογραφία ενός ανθρώπου αλλά επειδή τον γνωρίζουμε, ή μάλλον δέν αγαπάμε δέ μας συγκινεί. Ενώ όταν πάρουμε την φωτογραφία της μάννας μας αμέσως η ψυχή μας σκιρτάει και κλαίει απο αγάπη.

Ερώτηση: Θα σωθούμε Γέροντα;
Απάντηση: Μα γι’αυτό βάλαμε τα ράσα για να σωθούμε. Ο πνευματικός αγώνας θα μας οδηγήσει στον Παράδεισο. Το οτι πολεμάμε τους λογισμούς, ο κόπος αυτός θα μας βάλει στον Παράδεισο.

Οι εφημερίδες του Ουρανού τα γράφουν όλα όσα γίνονται εδώ και τα καλά και τα κακά.
Παιδί μου, όσο μπορείς να δίνεις αγάπη σε όλους. Είσαι υποχρεωμένη. Ζητάει το ορφανό πατέρα να βρεί, δέν έχει. Ζητάει μάννα το ίδιο, ζητάει αδελφή, δέν έχει αδελφή. Γι’αυτό ζητάει να βρεί αγάπη απο σένα, αγάπη πραγματική. Εσύ πρέπει να αντικαταστήσεις όλα τα αγαπημένα πρόσωπα του ορφανού.
Εκείνον που μας πληγώνει και μας κάνει να πονάμε οφείλουμε να τον αγαπάμε διπλά.
Όπως εξυπηρετείς τον πρώτο, έτσι πρέπει να βοηθάς τον δεύτερο, τον τρίτο και τον τελευταίο.
Δέν είναι τα φτερά που μπορούν να υψώσουν τον άνθρωπο πάνω απο τη γή, η καθαρότητα και η απλότητα της καρδιάς. Πρέπει να είσαι απλός στις πράξεις σου και καθαρός στη σκέψη και στα αισθήματά σου. Με την καθαρή καρδιά θα αναζητάς το Θεό, με την απλότητα θα τον βρίσκεις και θα τον χαίρεσαι. Η καθαρή καρδιά περνάει εύκολα τις πύλες του ουρανού.
Η αυταπάρνηση πρέπει να καλλιεργείται με διάκριση, διότι διαφορετικά φτάνουμε στην αυτοκτονία.
Στο πέλαγος της ζωής βρισκόμαστε, πότε θα έχουμε φουρτούνα και πότε γαλήνη. Η χάρη του Θεού δε μας αφήνει. Διαφορετικά θα είχαμε καταποντιστεί εάν δε μας συγκρατούσε.
Οι άγιοι πάντοτε σκέφτονταν την άλλη ζωή. Είναι χάρισμα η μνήμη του θανάτου. Ο Θεός μας προφυλάσει απο τον πειρασμό.
Δέν αφήνει να πειρασθούμε άνω των δυνάμεών μας. Όλα τα επιτρέπει για το καλό μας.
Όταν αυξηθεί η πνευματικότητα, θα καταπολεμηθεί και η υπνηλία.
Η προσευχή είναι χάρη. Την δίνει ο Θεός, όταν υπάρχει ζήλος και ταπείνωση.
Πολέμησε γενναία τον μισόκαλο που σε φθονεί, υπόμενε ότι και αν σου συμβαίνει με καρτερία με υπομονή και πίστη. Μήν αφήνεις να σε τυρρανάει ο εχθρός της ψυχής σου, εμφανίζεται με ένδυμα προβάτου θέλει δήθεν το συμφέρον της ψυχής σου.
Έχε εμπιστοσύνη στον Κύριο για όλα και αυτός θα σε διαθρέψει σε ώρα λιμού.
Με ένα καλό λόγο για τον πλησίον σου, υπερασπίζοντάς τον αγοράζεις τον Παράδεισο.
Η μετάνοια πρέπει να γίνεται όχι για τον φόβο της τιμωρίας αλλά διότι αμαρτήσαμε προς το Θεό.
Γλύκανε τη σκέψη σου με λογισμούς παραμυθίας και ελπίδας, τα λόγια σου πύρωσέ τα με τη θέρμη της αγάπης στον Νυμφίο σου θυμήσου τα δικά σου παθήματα τα οποία υπέστη για σένα για να μείνεις σταθερή, αφοσιωμένη και ταπεινή.
Παράδωσε τον εαυτό σου ολόκληρο στην προστασία και σκέπη της Παναγίας.
Την φιλοξενία παιδί μου να την αγαπάς γιατί αυτή είναι που ανοίγει τις πύλες του Παραδείσου. Με αυτή φιλοξενείς κι’Αγγέλους «Ξένους ξένιζε ίνα μή τω Θεώ ξένη γένη».
Μην τρέχετε στα ψαλτήρια και στους ύμνους, πολύ με λυπεί αυτό το πράγμα. Πιο σιγά ψάλλετε για να συμμετέχει ο νούς και η καρδιά σας σε ό’τι λέτε. Εγώ θα ήθελα να κλαίτε όταν ψάλλετε, αλλά αυτό για σας... Να δώ πότε θα μάθετε να κλαίτε. Οι παλιοί Μοναχοί κρατούσαν πάντοτε μαντήλια στις ακολουθίες.
Οι Άγιοι Πατέρες υπετάσσοντο με απλότητα σαν μικρά παιδιά ό’τι τους έστελνε ο Θεός, «Έτσι το θέλεις, ας γίνει το θέλημά σου».
Η φιλοξενία.... η μεγαλύτερη των αρετών. Επισύρει τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.
Στο πρόσωπο κάθε ξένου, παιδί μου, βλέπω τον ίδιο το Χριστό.
Η θλίψη είναι ευάρεστη στο Θεό εφ’όσον δε μας αφαιρεί το θάρρος ν’αγωνιζόμαστε.
Είναι απαραίτητο και συμφέρον να γίνεται κατά περιόδους μια γενική αυτοεξομολόγηση (μνήμη όλων των προτέρων αμαρτημάτων). Το έκαναν και οι Άγιοι.
Χρειάζεται καλλιέργεια για να έχουμε την αγάπη προς όλους με το μέτρο που θέλει ο Χριστός.
Όλα τα ζητήματά σου να τ’αφήσεις στα χέρια του Θεού. Ό’τι θέλεις να το ζητάς σαν το παιδί απο τον πατέρα του.
Η ευχή είναι δωρεά του Θεού. Να ζητάς πάντα με ελπίδα.
Δε θα μας σώσουν, αδελφή μου τα έργα μας, αλλά το άπειρο έλεος του Θεού. Απόκτησε θάρρος και υπομονή στον αγώνα σου.
Σε φθονεί ο Σατανάς παιδί μου, γιατι άφησες τον κόσμο με τις κοσμικές τιμές και δόξες και ήρθες εδώ με τη θέλησή σου, στο στάδιο που θα μας υποτιμήσουν, θα μας περιφρονήσουν πολλοί....

Αποφθεύγματα των τελευταίων ημερών της ζωής του
Στα μικρά παιδιά να δίνετε μεγάλη πρόνοια.
Στην άλλη ζωή, εάν έχω παρρησία θα παρακαλέσω το Χριστό να σε βάλει στο καλύτερο περιβόλι και θα βλέπεις το Χριστό νύχτα μέρα.
Είναι ασέβεια να φάω, εγώ ετοιμάζομαι να παρουσιαστώ στον Κύριο (Όταν του προσφέρθηκε φαγητό).
Να έχετε αγάπη μεταξύ σας και οι αδελφοί να προσέχετε τις καλόγριες. Εάν συμβαίνουν και λάθη να τα συγχωρείτε. Πάντα με υπομονή και αγάπη να τα παραβλέπετε.
Να λύνετε τα ζητήματα με τρόπο ειρηνικό και όχι απρόσεχτα.
Έχω μία στενοχώρια να είναι άραγε που θα σας αποχωριστώ; Μη κλαίτε, προσωρινός θα είναι ο χωρισμός. Τοπικός, όχι προσωπικός.
Απ’εκεί που θα είμαι θα προσεύχομαι και θα σας προστατεύω.
Σας αγάπησα με όλη τη δύναμη της ψυχής μου.

 

Αρχιμ. Παύλου Νικηταρά
Από το βιβλίο «Ο γέροντας Αμφιλόχιος Μακρής. Μια σύγχρονη μορφή της Πάτμου», έκδοση Επτάλοφος


Η θέση του ανθρώπου (Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς)



Ο άνθρωπος είναι τοποθετημένος στο δρόμο ανάμεσα στον παράδεισο και στην κόλαση, ανάμεσα στον Θεό και στο διάβολο. Κάθε σκέψη και λογισμός του ανθρώπου και κάθε αίσθησή του φέρνει λίγο την ψυχή ή στον παράδεισο ή στην κόλαση. Εάν είναι έλλογος (δηλ. κατά Θεόν) η σκέψη και ο λογισμός συνδέει τον άνθρωπο με τον Θεό Λόγο, τον Απερινόητο και Ακατάληπτο και αυτό για τον άνθρωπο ήδη είναι παράδεισος. Εάν όμως η σκέψη είναι χωρίς και κατά του Θεού Λόγου, τότε αναπόφευκτα συνδέει τον άνθρωπο με το παράλογο και το ανόητο, με το Διάβολο, και αυτό είναι ήδη κόλαση. Ό,τι ισχύει για τη σκέψη ισχύει και για την αίσθηση. Όλα λοιπόν αρχίζουν εδώ στη γη, και ο παράδεισος και η κόλαση του ανθρώπου. Η ζωή του ανθρώπου σ’ αυτό τον πλανήτη είναι ένα τεράστιο δράμα: εδώ συνεχώς συγκρούονται το εφήμερο και το αιώνιο, το θνητό και το αθάνατο, το καλό και το κακό, τα του διαβόλου και τα του Θεού.

Είναι κατάρα η ανθρώπινη σκέψη, όταν δεν θέλει να μεταμορφωθεί σε προσευχή και να τελειωθεί με την προσευχή. Είναι αδιανόητο να υπάρχει σκέψη η οποία εμπρός στο μυστήριο των κόσμων δεν μεταβάλλεται σε προσευχητική ανάταση και διάθεση. Τίποτε δεν είναι πιο θαυμάσιο από τη σκέψη, η οποία εμπρός στη θέα των κόσμων του Θεού ασυναίσθητα εκχέεται σε προσευχή.

Σε κάθε γήινο υπάρχει κάτι το ουράνιο, σε κάθε φυσικό υπάρχει κάτι το υπερφυσικό. Στον κόκκο του σίτου υπάρχει ένα μέρος του ουρανού, γιατί ώσπου να γεννηθεί απορρόφησε μέσα του πολύ φως του ουρανού και θερμότητα και ανέμους. Κάτι από τ’ αστέρια υπάρχει σε κάθε φυτικό, σε κάθε ορυκτό, σε κάθε ζωντανό οργανισμό αλλά ιδιαίτερα σε κάθε ανθρώπινο ον. Τα πάντα σ’ αυτόν το γήινο κόσμο είναι στενά δεμένα με τον επουράνιο κόσμο. Είναι αναμφισβήτητη αλήθεια ότι η γη συγκρατείται από τον ουρανό και υπάρχει διά του ουρανού, η γη και όλα όσα υπάρχουν πάνω της. Η δίοδος του φυσικού στο υπερφυσικό και του υπερφυσικού στο φυσικό είναι πολύ μυστική και ανεξιχνίαστη και δεν υπόκειται σε κανένα έλεγχο ανθρώπινου ερευνητικού πνεύματος. Διαμέσου των αοράτων πρωτονίων και φωτονίων τελείται η μυστηριώδης διάχυση του υπερφυσικού στο φυσικό, του αόρατου στο ορατό. Και μέσα από τα μυστικά φωτόνια της ψυχής οι φωτεινές έλλογες ενέργειες του Θεού Λόγου διαχέονται στην ανθρώπινη ύπαρξη. Έτσι πράγματι δεν υπάρχουν στεγανά όρια μεταξύ υπερφυσικού και φυσικού, μεταξύ ορατών και αοράτων. Σε κάθε γήινο υπάρχει πολύς ουρανός.

Εκείνο που εξαρτάται από μας είναι να οικοδομήσουμε και να καλλιεργήσουμε μέσα μας ό,τι είναι αιώνιο και θεανθρώπινο, να αναπτύξουμε ως το άπειρο την αίσθηση και την επίγνωση της αιώνιας ζωής. Γι’ αυτό εξάλλου και ο Θεός Λόγος «ενηνθρώπησεν», για να μας διδάξει πώς μπορούν να αποκτήσουν οι άνθρωποι την αιώνια ζωή σ’ αυτό τον εφήμερο κόσμο. Η πίστη μας δεν είναι παρά αδιάλειπτος αγώνας για την αιώνια ζωή, αδιάλειπτο μαρτύριο για την αιώνια ζωή (Α’ Τιμ. 6, 12). Και η γη είναι πεδίο μάχης και μαρτυρίου για την αιώνια ζωή. Αυτή είναι η κλήση μας. Όποιος σκέπτεται διαφορετικά δεν είναι του Χριστού.

Γνώση και Πίστη! Ανάμεσά τους συνωθούνται αναρίθμητα βάσανα και κόποι του ανθρώπινου πνεύματος. Αν κάτι αποτελεί μόχθο για το ανθρώπινο πνεύμα, αυτό είναι η γνώση· μήπως άραγε όχι και η πίστη; Βεβαίως και αυτή. Εδώ ακριβώς βρίσκονται αναρίθμητοι ναυαγοί· αλλά και σωσμένοι. Και η γνώση και η πίστη έχουν φυσικά και λογικά την ίδια ισχύ. Στην ουσία της ολόκληρη η γνώση είναι βασισμένη πάνω στην πίστη. Στην πίστη ότι η συνείδησή μας είναι κάτι το υγιές, λογικό, φυσιολογικό και άξιο εμπιστοσύνης. Δεχόμαστε τον κόσμο έτσι, όπως μας τον παριστούν και παρουσιάζουν τα δικά μας όργανα της γνώσεως, και αυτό συμβαίνει γιατί έχουμε εμπιστοσύνη στην ανθρώπινη γνώση μας, που κατά τη φύση της είναι και αόρατη και αψηλάφητη. Η πίστη, ως όργανο της γνώσεως, συλλαμβάνει ό,τι είναι για την αισθητή ανθρώπινη γνώση πάνω από τη νόηση και σύλληψη. Διαθέτει το δικό της οφθαλμό, ο οποίος βλέπει τα αόρατα. Βέβαια και το οπτικό πεδίο της πίστεως και η γνώση της πίστεως κινούνται μέσα σε περιορισμένα όρια. Και τότε αυτό που είναι υπερσύλληψιν καθίσταται ασύλληπτο. Εν τούτοις είναι προσφιλές, μαρτυρικά προσφιλές, στην ψυχή που πιστεύει και με χαρά ασπάζεται την επιταγή της φλογερής πίστεως του Τερτυλλιανού: Credo quia absurdum est, πιστεύω γιατί είναι παράλογο, ή μάλλον υπέρλογο και ασύλληπτο. Η γνώση για το Θεό είναι τόσο υπερλογική, ώστε συχνά φαίνεται παράλογη.

Μόνο ο νους που έχει καθαρθεί από τα πάθη και το σκοτάδι της αμαρτίας και έχει αγιασθεί με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος είναι σε θέση να αισθανθεί και να συλλάβει και να αγαπήσει αυτό που είναι άγιο, και να ζήσει δι’ αυτού και χάρη σ’ αυτό. Μόνο οι καθαροί μπορούν να γνωρίσουν τον Μόνο – Καθαρό. «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται». Πρώτα θα Τον δουν στο πρόσωπο των αγίων Του, γιατί ο Θεός «εν αγίοις επαναπαύεται». Και εκεί θα δουν και κάθε θείο δώρο, το οποίο έχει δοθεί σε κάθε πλάσμα του Θεού.

Έξω από τον Θεάνθρωπο Χριστό είμαι όλος θνητός, αισθάνομαι όλος «μηδέν ων». Πράγματι ο νους μου είναι στείρος και άγονος σαν ένα άπειρο «μηδέν» και όλος εγώ, με όλη μου την ψυχή και το σώμα και τη συνείδηση, ακατάπαυστα είμαι υπερφυσικά αλλά και φυσικά ένα ατελείωτο «μηδέν». Είμαι και φυσικά όλος «μηδέν», αφού κατά τη φυσική πλευρά της υπάρξεώς μου είμαι υποταγμένος στην εξουσία του θανάτου και της φθοράς. Εφόσον ο νους και η σκέψη η ανθρώπινη δεν λογοποιηθεί και χριστοποιηθεί, παραμένει οριστικά φανταστική «φρεναπάτη», και πρώτα γι’ αυτή την ίδια.

Η ανθρώπινη σκέψη είναι ανόητη, άφρων ώσπου να σωφρονισθεί, να λογοποιηθεί διά του Θεού Λόγου —του Κυρίου Ιησού Χριστού μέσα στην Εκκλησία Του—, ώσπου να καταστεί εκκλησιαστική, καθολική, αγία, κεχαριτωμένη, θεανθρώπινη.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερο «άλγημα» (Εκκλ. 1, 18) και βάσανο από τη σκέψη, αυτή καθεαυτήν! Δεν υπάρχει μεγαλύτερη κόλαση από τη σκέψη μόνη στον εαυτό της και για τον εαυτό της, τελείως αποκομμένη από το Δημιουργό και Θεό της σκέψεως, τον Κύριο Ιησού Χριστό, τον Θεό Λόγο. Η ανθρώπινη σκέψη χωρίς τον Θεάνθρωπο Χριστό δεν μπορεί να αναγνωρίσει ούτε να επιγνώσει τον εαυτό της και τον κόσμο γύρω της. Και όταν φαντάζεται η σκέψη «ειδέναι τι, ουδέπω ουδέν έγνωκε καθώς δει γνώναι» (Α’ Κορ. 8, 2). Πράγματι όλη η ικανότητα της σκέψεως δεν βρίσκεται σ’ αυτή καθεαυτήν, αλλά στον Θεό Λόγο και προέρχεται από τον Θεό Λόγο, όπως λέει ο Απόστολος: «ουχ’ ότι ικανοί εσμεν αφ’ εαυτών λογίσασθαί τι ως εξ εαυτών, αλλ’ η ικανότης ημών εκ του Θεού» (Β ‘ Κορ. 3, 5). Σ ’ αυτό έγκειται η λογικότητα και η λογική της σκέψεως, η θεία φρόνηση και το νόημά της. Χωρίς Αυτόν είναι πάντοτε άλογη φαντασία, άλογο κατασκεύασμα και τέρας, που συνεχώς περιστρέφεται μόνο του στις ερήμους της υπάρξεως, ώσπου τελικά να καταντήσει στα πέρατα του μη – είναι.

 

(Αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς, “Οδός Θεογνωσίας”, εκδ. “Γρηγόρη”, Αθήνα 1985,σσ,264-265, 268- 270,283- 284)

Η θέση του ανθρώπου (Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς)

 


Ο άνθρωπος είναι τοποθετημένος στο δρόμο ανάμεσα στον παράδεισο και στην κόλαση, ανάμεσα στον Θεό και στο διάβολο. Κάθε σκέψη και λογισμός του ανθρώπου και κάθε αίσθησή του φέρνει λίγο την ψυχή ή στον παράδεισο ή στην κόλαση. Εάν είναι έλλογος (δηλ. κατά Θεόν) η σκέψη και ο λογισμός συνδέει τον άνθρωπο με τον Θεό Λόγο, τον Απερινόητο και Ακατάληπτο και αυτό για τον άνθρωπο ήδη είναι παράδεισος. Εάν όμως η σκέψη είναι χωρίς και κατά του Θεού Λόγου, τότε αναπόφευκτα συνδέει τον άνθρωπο με το παράλογο και το ανόητο, με το Διάβολο, και αυτό είναι ήδη κόλαση. Ό,τι ισχύει για τη σκέψη ισχύει και για την αίσθηση. Όλα λοιπόν αρχίζουν εδώ στη γη, και ο παράδεισος και η κόλαση του ανθρώπου. Η ζωή του ανθρώπου σ’ αυτό τον πλανήτη είναι ένα τεράστιο δράμα: εδώ συνεχώς συγκρούονται το εφήμερο και το αιώνιο, το θνητό και το αθάνατο, το καλό και το κακό, τα του διαβόλου και τα του Θεού.

Είναι κατάρα η ανθρώπινη σκέψη, όταν δεν θέλει να μεταμορφωθεί σε προσευχή και να τελειωθεί με την προσευχή. Είναι αδιανόητο να υπάρχει σκέψη η οποία εμπρός στο μυστήριο των κόσμων δεν μεταβάλλεται σε προσευχητική ανάταση και διάθεση. Τίποτε δεν είναι πιο θαυμάσιο από τη σκέψη, η οποία εμπρός στη θέα των κόσμων του Θεού ασυναίσθητα εκχέεται σε προσευχή.

Σε κάθε γήινο υπάρχει κάτι το ουράνιο, σε κάθε φυσικό υπάρχει κάτι το υπερφυσικό. Στον κόκκο του σίτου υπάρχει ένα μέρος του ουρανού, γιατί ώσπου να γεννηθεί απορρόφησε μέσα του πολύ φως του ουρανού και θερμότητα και ανέμους. Κάτι από τ’ αστέρια υπάρχει σε κάθε φυτικό, σε κάθε ορυκτό, σε κάθε ζωντανό οργανισμό αλλά ιδιαίτερα σε κάθε ανθρώπινο ον. Τα πάντα σ’ αυτόν το γήινο κόσμο είναι στενά δεμένα με τον επουράνιο κόσμο. Είναι αναμφισβήτητη αλήθεια ότι η γη συγκρατείται από τον ουρανό και υπάρχει διά του ουρανού, η γη και όλα όσα υπάρχουν πάνω της. Η δίοδος του φυσικού στο υπερφυσικό και του υπερφυσικού στο φυσικό είναι πολύ μυστική και ανεξιχνίαστη και δεν υπόκειται σε κανένα έλεγχο ανθρώπινου ερευνητικού πνεύματος. Διαμέσου των αοράτων πρωτονίων και φωτονίων τελείται η μυστηριώδης διάχυση του υπερφυσικού στο φυσικό, του αόρατου στο ορατό. Και μέσα από τα μυστικά φωτόνια της ψυχής οι φωτεινές έλλογες ενέργειες του Θεού Λόγου διαχέονται στην ανθρώπινη ύπαρξη. Έτσι πράγματι δεν υπάρχουν στεγανά όρια μεταξύ υπερφυσικού και φυσικού, μεταξύ ορατών και αοράτων. Σε κάθε γήινο υπάρχει πολύς ουρανός.

Εκείνο που εξαρτάται από μας είναι να οικοδομήσουμε και να καλλιεργήσουμε μέσα μας ό,τι είναι αιώνιο και θεανθρώπινο, να αναπτύξουμε ως το άπειρο την αίσθηση και την επίγνωση της αιώνιας ζωής. Γι’ αυτό εξάλλου και ο Θεός Λόγος «ενηνθρώπησεν», για να μας διδάξει πώς μπορούν να αποκτήσουν οι άνθρωποι την αιώνια ζωή σ’ αυτό τον εφήμερο κόσμο. Η πίστη μας δεν είναι παρά αδιάλειπτος αγώνας για την αιώνια ζωή, αδιάλειπτο μαρτύριο για την αιώνια ζωή (Α’ Τιμ. 6, 12). Και η γη είναι πεδίο μάχης και μαρτυρίου για την αιώνια ζωή. Αυτή είναι η κλήση μας. Όποιος σκέπτεται διαφορετικά δεν είναι του Χριστού.

Γνώση και Πίστη! Ανάμεσά τους συνωθούνται αναρίθμητα βάσανα και κόποι του ανθρώπινου πνεύματος. Αν κάτι αποτελεί μόχθο για το ανθρώπινο πνεύμα, αυτό είναι η γνώση· μήπως άραγε όχι και η πίστη; Βεβαίως και αυτή. Εδώ ακριβώς βρίσκονται αναρίθμητοι ναυαγοί· αλλά και σωσμένοι. Και η γνώση και η πίστη έχουν φυσικά και λογικά την ίδια ισχύ. Στην ουσία της ολόκληρη η γνώση είναι βασισμένη πάνω στην πίστη. Στην πίστη ότι η συνείδησή μας είναι κάτι το υγιές, λογικό, φυσιολογικό και άξιο εμπιστοσύνης. Δεχόμαστε τον κόσμο έτσι, όπως μας τον παριστούν και παρουσιάζουν τα δικά μας όργανα της γνώσεως, και αυτό συμβαίνει γιατί έχουμε εμπιστοσύνη στην ανθρώπινη γνώση μας, που κατά τη φύση της είναι και αόρατη και αψηλάφητη. Η πίστη, ως όργανο της γνώσεως, συλλαμβάνει ό,τι είναι για την αισθητή ανθρώπινη γνώση πάνω από τη νόηση και σύλληψη. Διαθέτει το δικό της οφθαλμό, ο οποίος βλέπει τα αόρατα. Βέβαια και το οπτικό πεδίο της πίστεως και η γνώση της πίστεως κινούνται μέσα σε περιορισμένα όρια. Και τότε αυτό που είναι υπερσύλληψιν καθίσταται ασύλληπτο. Εν τούτοις είναι προσφιλές, μαρτυρικά προσφιλές, στην ψυχή που πιστεύει και με χαρά ασπάζεται την επιταγή της φλογερής πίστεως του Τερτυλλιανού: Credo quia absurdum est, πιστεύω γιατί είναι παράλογο, ή μάλλον υπέρλογο και ασύλληπτο. Η γνώση για το Θεό είναι τόσο υπερλογική, ώστε συχνά φαίνεται παράλογη.

Μόνο ο νους που έχει καθαρθεί από τα πάθη και το σκοτάδι της αμαρτίας και έχει αγιασθεί με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος είναι σε θέση να αισθανθεί και να συλλάβει και να αγαπήσει αυτό που είναι άγιο, και να ζήσει δι’ αυτού και χάρη σ’ αυτό. Μόνο οι καθαροί μπορούν να γνωρίσουν τον Μόνο – Καθαρό. «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται». Πρώτα θα Τον δουν στο πρόσωπο των αγίων Του, γιατί ο Θεός «εν αγίοις επαναπαύεται». Και εκεί θα δουν και κάθε θείο δώρο, το οποίο έχει δοθεί σε κάθε πλάσμα του Θεού.

Έξω από τον Θεάνθρωπο Χριστό είμαι όλος θνητός, αισθάνομαι όλος «μηδέν ων». Πράγματι ο νους μου είναι στείρος και άγονος σαν ένα άπειρο «μηδέν» και όλος εγώ, με όλη μου την ψυχή και το σώμα και τη συνείδηση, ακατάπαυστα είμαι υπερφυσικά αλλά και φυσικά ένα ατελείωτο «μηδέν». Είμαι και φυσικά όλος «μηδέν», αφού κατά τη φυσική πλευρά της υπάρξεώς μου είμαι υποταγμένος στην εξουσία του θανάτου και της φθοράς. Εφόσον ο νους και η σκέψη η ανθρώπινη δεν λογοποιηθεί και χριστοποιηθεί, παραμένει οριστικά φανταστική «φρεναπάτη», και πρώτα γι’ αυτή την ίδια.

Η ανθρώπινη σκέψη είναι ανόητη, άφρων ώσπου να σωφρονισθεί, να λογοποιηθεί διά του Θεού Λόγου —του Κυρίου Ιησού Χριστού μέσα στην Εκκλησία Του—, ώσπου να καταστεί εκκλησιαστική, καθολική, αγία, κεχαριτωμένη, θεανθρώπινη.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερο «άλγημα» (Εκκλ. 1, 18) και βάσανο από τη σκέψη, αυτή καθεαυτήν! Δεν υπάρχει μεγαλύτερη κόλαση από τη σκέψη μόνη στον εαυτό της και για τον εαυτό της, τελείως αποκομμένη από το Δημιουργό και Θεό της σκέψεως, τον Κύριο Ιησού Χριστό, τον Θεό Λόγο. Η ανθρώπινη σκέψη χωρίς τον Θεάνθρωπο Χριστό δεν μπορεί να αναγνωρίσει ούτε να επιγνώσει τον εαυτό της και τον κόσμο γύρω της. Και όταν φαντάζεται η σκέψη «ειδέναι τι, ουδέπω ουδέν έγνωκε καθώς δει γνώναι» (Α’ Κορ. 8, 2). Πράγματι όλη η ικανότητα της σκέψεως δεν βρίσκεται σ’ αυτή καθεαυτήν, αλλά στον Θεό Λόγο και προέρχεται από τον Θεό Λόγο, όπως λέει ο Απόστολος: «ουχ’ ότι ικανοί εσμεν αφ’ εαυτών λογίσασθαί τι ως εξ εαυτών, αλλ’ η ικανότης ημών εκ του Θεού» (Β ‘ Κορ. 3, 5). Σ ’ αυτό έγκειται η λογικότητα και η λογική της σκέψεως, η θεία φρόνηση και το νόημά της. Χωρίς Αυτόν είναι πάντοτε άλογη φαντασία, άλογο κατασκεύασμα και τέρας, που συνεχώς περιστρέφεται μόνο του στις ερήμους της υπάρξεως, ώσπου τελικά να καταντήσει στα πέρατα του μη – είναι.

 

(Αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς, “Οδός Θεογνωσίας”, εκδ. “Γρηγόρη”, Αθήνα 1985,σσ,264-265, 268- 270,283- 284)





Ἱερομόναχος Βενέδικτος Ἁγιορείτης - Λογισμοί καὶ ἡ ἀντιμετώπισή τους



Ἔκδοση Συνοδίας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου
- Νέα Σκήτη - Ἅγιον Ὄρος (1997)
Πρόλογος
1. Ὁ σκληρὸς πόλεμος
2. Οἱ λογισμοὶ καὶ ἡ προέλευσή τους
3. Πορεία πρὸς τὴ χώρα τῆς ἁμαρτίας
4. Τὰ στάδια τῆς ἁμαρτίας
5. Τὰ πάθη πηγὴ τὸν πονηρῶν λογισμῶν
6. Κατηγορίες τῶν λογισμῶν
7. Ἀρχὴ τοῦ πόλεμου οἱ λογισμοί
8. Ἡ δαιμονικὴ πανουργία
9. Οἱ βλάσφημοι λογισμοί
10. Ὁ ὁρμαθὸς τῶν λογισμῶν
11. Συνδυασμὸς λογισμῶν
12. Ἀποτελέσματα τῶν λογισμῶν
13. Ἡ ἀντιμετώπισις τῶν λογισμῶν

Ἐργογραφία τοῦ συγγραφέως
Πρόλογος

Ἀνάμεσα στὰ προβλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ ἄνθρωπος ποὺ προσεύχεται, εἶναι καὶ τὸ πρόβλημα τῶν λογισμῶν.

Τὸ βιβλιαράκι αὐτὸ δὲν ἀποτελεῖ μία ἐμπεριστατωμένη μελέτη στὸ σοβαρὸ αὐτὸ θέμα τῶν λογισμῶν· εἶναι μία ὁμιλία ποὺ ἔχει γίνει πρὶν ἀπὸ ἀρκετὸ καιρό. Ἐδῶ παρουσιάζεται ἀρκετὰ βελτιωμένη χωρὶς νὰ ἔχει χάσει τὴν ἀρχική της μορφὴ ὡς ὁμιλίας. Καὶ ἐπειδὴ πολλοὶ εἶναι αὐτοὶ ποὺ παλεύουν μὲ τοὺς αἰσχροὺς λογισμοὺς καὶ περισσότεροι αὐτοὶ ποὺ «τὰ χάνουν», καταβάλλεται μία προσπάθεια νὰ καταλάβῃ ὁ χριστιανὸς ποὺ ἀγωνίζεται τί εἶναι οἱ λογισμοί, ἀπὸ ποὺ προέρχονται, ποιὰ τὰ ἀποτελέσματά τους καὶ πὼς ἀντιμετωπίζονται.

Ἂν ἀπὸ τὴν μικρὴ αὐτὴ ἐργασία κάποιος ὠφεληθῆ, ἂς προσεύχεται γιὰ ἐκείνους ποὺ κοπίασαν.

Β. Ι.
1. Ὁ σκληρὸς πόλεμος

Πολλὲς φορὲς ἔχει λεχθῆ ὅτι ἡ προσευχὴ γι᾿ αὐτὸν ποὺ προσεύχεται εἶναι μία πράξις δυναμική, ὠφέλιμη καὶ θεάρεστη.

Τὸ πραγματικὸ αὐτὸ γεγονὸς ἐρεθίζει τὸν διάβολο καὶ τὸν κάνει νὰ ἀντιμάχεται τὸν προσευχόμενο.

Ἔτσι ὁ πιστὸς ἐπιθυμώντας τὴν ἕνωσή του μὲ τὸν Θεό, συναντᾶ δαιμονικὰ ἐμπόδια ὀργανωμένα σὲ σύστημα καὶ μὲ φοβερὰ προγραμματισμένη ἐπίθεσι.

Ἐξ αἰτίας αὐτῆς τῆς προγραμματισμένης ἐπιθέσεως ἡ προσευχὴ γίνεται μία κοπιαστικὴ πράξις καὶ προξενεῖ κόπο μεγαλύτερο ἀπὸ ὁποιαδήποτε ἄλλη ἐργασία. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τονίζει κάποιος ἀπὸ τοὺς πατέρες τῆς ἐρήμου: «Οὔκ ἐστιν ἕτερος κάματος ὡς τὸ εὔξασθαι τῷ Θεῷ· τὸ εὔξασθαι ἕως ἐσχάτης ἀναπνοῆς ἀγῶνος χρήζει» δηλαδή, δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερος κόπος ἀπὸ τὸ νὰ προσεύχεται κάποιος στὸν Θεό. Τὸ νὰ προσεύχεται κάποιος μέχρι τὴν τελευταία του ἀναπνοή, χρειάζεται ἀγώνα.

Δὲν εἶναι μόνον ἡ προσευχὴ ποὺ κουράζει. Εἶναι κυρίως ὁ σκληρὸς καὶ ἀδυσώπητος πόλεμος τῶν δαιμόνων ποὺ τὴν κάνει περισσότερο κοπιαστική.

Τὸ μίσος, λοιπόν, τῶν δαιμόνων ἐναντίον ἐκείνων ποὺ προσεύχονται εἶναι δεδομένο. Ὑπάρχει πόλεμος τῶν πονηρῶν δαιμόνων ἐναντίον τους σὲ δυὸ μορφές: στὴν ὁρατὴ καὶ στὴν ἀόρατη, γιὰ ἀρχαρίους καὶ τελείους. Στοὺς ἀρχαρίους πολλὲς φορὲς χρησιμοποιεῖ καὶ τὸν ὁρατὸ πόλεμο. Χρησιμοποιεῖ ἦχο, ἀντικείμενα, προξενεῖ θορύβους γιὰ νὰ μπόρεση νὰ τοὺς ἀποσπάσῃ ἀπὸ τὴν προσευχή. Ἀρχαρίους, ὅμως, καὶ τελείους, πολεμᾶ κυρίως μὲ τοὺς λογισμούς.

* * *

Ἕναν σκληρό, λοιπόν, ἀγώνα ἔχει ἀναλάβει ὅποιος ἔχει ἀρχίσει τὸν ἀγώνα ἐναντίον τῶν λογισμῶν. Διότι οἱ λογισμοὶ εἶναι τὸ μεγαλύτερο ἐμπόδιο στὸν ἄνθρωπο γιὰ τὴν πνευματική του κατάρτισι καὶ τελείωσι. Καὶ ἡ τελείωσις αὐτὴ δὲν ἐπιτυγχάνεται ἀλλιῶς, παρὰ μόνον μὲ τὴν συνεχῆ ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καὶ μάλιστα τόσο συχνὴ πρέπει νὰ εἶναι ὥστε, ὅπως τονίζει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, «προτιμότερο εἶναι νὰ μνημονεύη κανεὶς τὸν Θεό, παρὰ νὰ ἀναπνέη».

Ὑπάρχει, ὅμως, ὁ ἐσωτερικὸς αὐτὸς πόλεμος. Κανένας πόλεμος δὲν εἶναι τόσο ἄγριος, ὅσο ἕνας παράλογος λογισμός, ποὺ φωλιάζει στὴν ψυχή μας. Ὅλα, ὅσα προέρχονται ἀπὸ μέσα μας, εἶναι βαρύτερα ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ μᾶς προσβάλλουν ἀπὸ ἔξω. Τὸ σκουλήκι, ποὺ γεννιέται μέσα στὸ ξύλο, τρώει περισσότερο τὴν ψύχα τοῦ ξύλου. Οἱ ἀρρώστιες, ποὺ γεννιῶνται ἀπὸ μέσα μας, εἶναι ὕπουλες καὶ προξενοῦν μεγαλύτερη καταστροφὴ ἀπὸ αὐτὴν ποὺ προκαλοῦν τὰ ἐξωτερικὰ αἴτια. Καὶ τὰ κράτη δὲν τὰ διέλυσαν τόσο οἱ ἐξωτερικοὶ ἐχθροί, ὅσο οἱ ἐσωτερικοί.

Ἔτσι, λοιπόν, καὶ τὴν ψυχὴ δὲν μποροῦν νὰ τὴν καταστρέψουν τόσο τὰ μηχανήματα ποὺ ἔρχονται ἀπὸ ἔξω, ὅσο τὰ νοσήματα ποὺ φυτρώνουν μέσα μας, δηλαδή, οἱ αἰσχροὶ καὶ οἱ βλάσφημοι λογισμοί.
2. Οἱ λογισμοὶ καὶ ἡ προέλευσή τους

Τί εἶναι οἱ λογισμοὶ καὶ ἀπὸ ποῦ προέρχονται; Ὅταν λέμε λογισμούς, δὲν ἐννοοῦμε ἁπλῶς τὶς σκέψεις, ἀλλὰ τὶς εἰκόνες καὶ τὶς παραστάσεις κάτω ἀπὸ τὶς ὅποιες ὑπάρχουν κάθε φορὰ καὶ οἱ κατάλληλες σκέψεις. Οἱ εἰκόνες, λοιπόν, μαζὶ μὲ τὶς σκέψεις λέγονται λογισμοί.

Πρώτη καὶ κύρια αἰτία τῶν λογισμῶν στὸν ἄνθρωπο εἶναι τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα. Μέχρι τότε ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου ἦταν «ἐνοειδῆς», δηλαδή, δὲν διεσπάτο σὲ ἄλλα πράγματα ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Θεό. Ἀπὸ τὴ στιγμὴ τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος ἄρχισε νὰ δουλεύῃ ὁ λογισμὸς τῆς ἀμφισβητήσεως καὶ στὴ συνέχεια ὅλοι οἱ ἄλλοι λογισμοί.

Δεύτερη αἰτία ποὺ ποὺ προκαλεῖ τοὺς λογισμοὺς στὸν ἄνθρωπο εἶναι τὰ αἰσθητήρια ὄργανα, ὅταν αὐτὰ δὲν κυβερνοῦνται ἀπὸ τὸν ἡγεμόνα νοῦ. Ἰδιαίτερα ἡ ἀκοὴ καὶ ἡ ὅραση. Σήμερα, μάλιστα, λόγω τῆς τεχνολογίας οἱ αἰσθήσεις δέχονται πολὺ περισσότερα ἐρεθίσματα ἀπὸ ὅ,τι παλαιότερα. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ ἀγώνας μὲ τοὺς λογισμοὺς εἶναι πιὸ ἔντονος.

Τρίτη αἰτία εἶναι τὰ πάθη τὰ ὁποῖα ὑπάρχουν στὸν ἄνθρωπο. Ἀπὸ αὐτὰ οἱ δαίμονες «λαμβάνουσι τὰς ἀφορμὰς τοῦ κινεῖν ἐν ἡμῖν τοὺς ἐμπαθεῖς λογισμούς». Δηλαδή, ἀπὸ αὐτὰ παίρνουν ἀφορμὴ οἱ δαίμονες, γιὰ νὰ κινήσουν ἐναντίον μας τοὺς κακοὺς λογισμούς.

Τέταρτη καὶ βασικώτερη αἰτία εἶναι οἱ δαίμονες. Τονίζει χαρακτηριστικὰ ὁ ἅγ. Γρηγόριος ὁ Σιναΐτης: «Οἱ λογισμοὶ λόγοι τῶν δαιμόνων εἰσὶ καὶ τῶν παθῶν πρόδρομοι»· δηλαδή, οἱ λογισμοὶ εἶναι λόγια τῶν δαιμόνων καὶ πρόδρομοι τῶν παθῶν.

Ἀκόμη, τονίζει ὁ ἅγ. Ἰσαὰκ ὁ Σύρος, λογισμοὺς δημιουργεῖ καὶ «τὸ φυσικὸν θέλημα» ποὺ ὑπάρχει μέσα μας, ἀλλὰ καὶ οἱ κλίσεις, οἱ ροπὲς ποὺ ἔχει ἡ ψυχή μας.

Ἰδιαίτερα ὁ πόλεμος αὐτὸς εἶναι ἔντονος στοὺς μοναχούς, οἱ ὁποῖοι πολλὲς φορές, ἔρχονται μὲ τὸν δαίμονα σὲ πάλη σῶμα πρὸς σῶμα κατὰ τὴν ἕφοδο τῶν πονηρῶν λογισμῶν. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τονίζει ὁ ἅγ. Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, ὅτι ὁ πόλεμος αὐτὸς εἶναι πολὺ πιὸ δύσκολος ἀπὸ τὸν αἰσθητὸ πόλεμο «τοῦ διὰ τῶν πραγμάτων πολέμου ἐστὶ χαλεπώτερος».

Ἀκόμη πονηροὶ λογισμοὶ μπορεῖ νὰ παρουσιασθοῦν καὶ ἀπὸ τὴν κρασὶ τοῦ σώματος, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν καθημερινὴ δίαιτα, καθὼς καὶ ἀπὸ τὶς κινήσεις τῆς ἴδιας της σάρκας.

Ἀπὸ τὶς παραπάνω αἰτίες προέρχονται οἱ αἰσχροὶ λογισμοί.
3. Πορεία πρὸς τὴ χώρα τῆς ἁμαρτίας

Ἡ ἁμαρτία ἐξωτερικὰ μπορεῖ νὰ φαίνεται ἕνα ἁπλὸ γεγονός, ὅπως καὶ ἕνα τροχαῖο ἀτύχημα ἢ κάποιο ἄλλο γεγονός. Γιὰ τὴν διάπραξι, ὅμως, τοῦ γεγονότος αὐτοῦ ἔχουν προηγηθεῖ ἀλλεπάλληλες διεργασίας. Γιὰ νὰ γίνῃ ἕνας φόνος π.χ. ἔχουν προηγηθεῖ στὸν ἀνθρώπινο νοῦ χιλιάδες σκέψεις καὶ σχέδια. Ὁ ἀνθρώπινος νοῦς μέχρι νὰ φθάσῃ στὴν διάπραξι τοῦ φόνου εἶχε γίνει ὁλόκληρο στρατηγεῖο.

Ἔτσι συμβαίνει καὶ μὲ τὴν διάπραξι τῆς ὁποιασδήποτε ἁμαρτίας. Στὸ ἐργαστήρι ποὺ λέγεται ἀνθρώπινος νοῦς, ἔχει προηγηθεῖ ὁλόκληρη μελέτη καὶ ἐπιχείρησα, χωρίς, μάλιστα νὰ τὸ ἀντιληφθῇ κανένας!

Καὶ ἡ ἀρχὴ ξεκίνησε μὲ ἕναν ἁπλὸ λογισμό...

Ἂς προχωρήσουμε, ὅμως, στὸν δρόμο γιὰ τὴ χώρα τῆς ἁμαρτίας μετὰ τὴν προσβολὴ ἑνὸς ἁπλοῦ λογισμοῦ.

Τὸ νὰ περάσῃ ἁπλῶς ἀπὸ τὸ νοῦ μας μία ἁπλὴ σκέψις ἢ μία εἰκόνα δὲν εὐθυνόμαστε γι᾿ αὐτό, οὔτε καὶ εἶναι δύσκολο νὰ τὴν ἀντιμετωπίσουμε. Ἀπὸ τὴ στιγμή, ὅμως, ποὺ θὰ ἀνοίξουμε τὴν πόρτα στὴ σκέψι αὐτὴ καὶ ἀρχίσουμε νὰ συζητοῦμε, νὰ σκεπτόμαστε τὸ λογισμὸ αὐτό, τότε ὁ λογισμὸς παίρνει μέρος μέσα μας καὶ γίνεται ἕνας κυρίαρχος λογισμός.

Ὁ λογισμὸς εἶναι κυρίως ἡ πορεία πρὸς τὴν ἁμαρτία.

Ἂς παρακολουθήσουμε γιὰ λίγο αὐτὴν τὴν πορεία, ποὺ εἶναι γιὰ μᾶς ὅ,τι ἡ πορεία καὶ ἡ ἐξέλιξις τῆς νόσου στὸ ἀνθρώπινο σῶμα. Καὶ ὅπως, γιὰ νὰ φθάση κάποιος στὸ νοσοκομεῖο, ὅπως ἀναφέραμε παραπάνω, ἔχουν προηγηθῆ διάφορες ἄλλες μεταβολὲς στὸν ἀνθρώπινο ὀργανισμό, ἔτσι καὶ γιὰ νὰ φθάση κάποιος στὴν διάπραξι τῆς ἁμαρτίας, προηγήθηκε ἕνας μεγάλος πόλεμος, ἕνα πλῆθος ἀπὸ μεταβολὲς στὸ ἐργαστήρι αὐτό, ποὺ λέγεται ἀνθρώπινος νοῦς. Καὶ ὅπως γιὰ τὸν τοκετὸ ἑνὸς παιδιοῦ ἔχει προηγηθῆ ὁλόκληρη διεργασία, ἀπὸ τὴν σύλληψι μέχρι τὴν πολύμηνη κυοφορία, ἔτσι καὶ γιὰ τὴν ἁμαρτία προηγεῖται ἕνας πολύπλοκος μηχανισμός: ἡ σύλληψις τῶν λογισμῶν, ἡ κυοφορία τῆς ἁμαρτίας καὶ ὁ τοκετός της.

Ὁ ἅγ. Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης θεωρεῖ ὅτι ὁ λογισμὸς εἶναι ἡ ἀρχή, τὸ κέντρο, ἡ ρίζα ἀπὸ ὅπου ἀναφύονται ὁ κορμός, τὰ κλαδιὰ καὶ ὁλόκληρο τὸ δένδρο τῆς ἁμαρτίας.

Τὸ κακὸ ἀρχίζει ἀπὸ τὸν πρῶτο λογισμὸ καὶ στὴ συνέχεια ἐπιτείνεται. Ὅταν κάποιος ρίξῃ μία πέτρα μέσα στὸ πηγάδι, ὁ κυματισμὸς ἀπὸ τὴν πτῶσι της δημιουργεῖ στὴν ἀρχὴ ἕνα μικρὸ κύκλο, ὁ μικρὸς κύκλος στὴ συνέχεια δημιουργεῖ ἄλλον μεγαλύτερο, ἐκεῖνος μεγαλύτερο, μέχρι ποὺ τὸ κύμα φθάση στὰ τοιχώματα.

Ἔτσι γίνεται καὶ μὲ τὴν ἁμαρτία. Πρὶν ἀπὸ τὴν ἐκτέλεσί της προηγοῦνται ἀλλεπάλληλοι μηχανισμοὶ καὶ διεργασίες, ποὺ ὁ ἕνας ἀκολουθεῖ τὸν ἄλλον.
4. Τὰ στάδια τῆς ἁμαρτίας

Ἔτσι μποροῦμε νὰ διακρίνουμε τρία στάδια γιὰ τὴν πορεία πρὸς τὴ χώρα τῆς ἁμαρτίας: α) τὴν προσβολή, β) τὴ συγκατάθεσι καὶ γ) τὴν αἰχμαλωσία.

Πῶς λειτουργεῖ ὁ μηχανισμὸς αὐτός; Λειτουργεῖ ὡς ἑξῆς: Κάποιος πονηρὸς λογισμὸς (κενοδοξίας, φιλαργυρίας, κατακρίσεως, κ.λ.π.) εἰσέρχεται στὸ νοῦ τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ πειρασμὸς ἐργάζεται μὲ τὴν φαντασία. Παρουσιάζει τὴν ὑπόθεση ὅσο πιὸ ἑλκυστικὴ μπορεῖ. Ἔτσι ἡ προσβολὴ γίνεται πιὸ ἑλκυστικὴ καὶ δυνατή.

Μέχρι τὸ σημεῖο αὐτὸ ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀνεύθυνος. Εἶναι τὸ πρῶτο στάδιο, μία προσβολή, μία ἐπίθεσις τοῦ ἐχθροῦ ἢ πιὸ ἁπλὰ τὸ κτύπημα τῆς πόρτας. Ἡ κατάστασις εἶναι φυσιολογική. Εἶναι ἀδύνατον νὰ ὑπάρξῃ ἄνθρωπος, ποὺ νὰ μὴν δεχθῆ τὴν προσβολή. Ὁ ὅσιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος ἔλεγε ὅτι ὅπως μέσα στὸν κῆπο κατὰ φυσιολογικὸ τρόπο φυτρώνει μαζὶ μὲ τὰ φυτὰ καὶ ἡ ἀγριάδα ἢ ὅπως τὰ νησιὰ κτυπιοῦνται γύρω - γύρω ἀπὸ τὰ κύματα, ἔτσι καὶ ὁ ἄνθρωπος ὁπωσδήποτε θὰ ἔλθη σὲ ἐπαφὴ μὲ τὶς προσβολὲς τῶν λογισμῶν.

Τὸ ἐφάμαρτο στάδιο ἀρχίζει ἀπὸ ἐδῶ καὶ πέρα. Ἀρχὴ τοῦ ἀγῶνος εἶναι ἡ προσβολή. Ἂν ὁ ἄνθρωπος τὴν ἀπομακρύνῃ ἀπὸ τὸ νοῦ του, χωρὶς καθόλου νὰ τὴν περιεργασθῇ, τότε σώζεται καὶ ἀπαλλάσσεται ἀπὸ τὶς ἄθλιες συνέπειες ποὺ ἀκολουθοῦν. Ἄν, ὅμως, δεχθῇ τὴ συζήτησι μὲ τὸν πονηρὸ λογισμό, ἀνοίγει τὴν πόρτα στὸν πονηρὸ λογισμὸ ποὺ προηγουμένως ἁπλῶς τοῦ χτύπησε τὴν πόρτα, δημιουργεῖ τὴ φιλία καὶ τότε πιὰ φθάνει στὴ συγκατάθεσι γιὰ τὴν ἁμαρτία, ποὺ εἶναι τὸ δεύτερο στάδιο γιὰ τὴν ἐκτέλεσι τῆς ἁμαρτίας.

Ὁ ἄνθρωπος τώρα μὲ πρωταγωνιστὴ τὸν ἑαυτό του, στὰ ἄδυτα τῆς ψυχῆς του ἐπιτελεῖ τὴν ἁμαρτία: κατακρίνει, βλασφημεῖ, πορνεύει, μοιχεύει, διαπράττει φόνους καὶ ἀμέτρητα ἐγκλήματα καὶ κάνει ὁτιδήποτε μπορεῖ νὰ φαντασθῇ o ἀνθρώπινος νοῦς.

Δὲν μένει τίποτε ἄλλο κατόπιν, παρὰ τὸ τρίτο στάδιο τῆς ἁμαρτίας, ποὺ εἶναι ἡ ἐνεργὸς διάπραξί της ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, ποὺ προηγουμένως ὁ νοῦς του ἔγινε αἰχμάλωτος τοῦ λογισμοῦ καὶ δὲν τὸν ὁρίζει πλέον, ἀλλὰ ὁρίζεται.

Ἔτσι ὁ λογισμός, ποὺ ξεκίνησε μὲ ἕνα ἁπλὸ κτύπημα τῆς πόρτας, τὴν προσβολή, προχώρησε στὸ ἄνοιγμα τῆς πόρτας, τὴ συγκατάθεσι, τελικὰ δὲν μπόρεσε νὰ νικήση καὶ κατέληξε στὴν διάπραξι τῆς ἁμαρτίας.

Αὐτὴ εἶναι ἡ πορεία πρὸς τὴν ἁμαρτία, ποὺ ἀρχίζει μὲ ἕναν ἁπλὸ λογισμό.
5. Τὰ πάθη πηγὴ τὸν πονηρῶν λογισμῶν

Μέχρι νὰ πεθάνῃ ὁ ἄνθρωπος καὶ ὅσο ἡ ψυχή του βρίσκεται στὸ σῶμα αὐτό, εἶναι ἀδύνατο νὰ μὴν ἔχῃ λογισμοὺς καὶ πόλεμο.

Βασικὴ αἰτία τῶν λογισμῶν εἶναι ὁ πόλεμος τοῦ διαβόλου. Οἱ πιὸ πολλοὶ λογισμοὶ εἶναι διαβολικοί. Ὁ σκοπὸς τοῦ διαβόλου εἶναι νὰ ρίξῃ τὸν ἄνθρωπο στὴν ἁμαρτία, εἴτε μὲ τὴ σκέψι, εἴτε μὲ τὴν πράξι. Ὁ ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος ὀνομάζει πνευματικὴ μοιχεία τὴ συγκατάθεσι στοὺς πονηροὺς λογισμούς. Γι᾿ αὐτὸ καὶ λέγει: «Φυλάττειν τοιγαροῦν δεῖ τὴν ψυχήν, ὅτι νύμφη Χριστοῦ ἐστι»· δηλαδή, πρέπει κάποιος νὰ διατηρῇ καθαρὴ τὴν ψυχή του, διότι εἶναι νύφη τοῦ Χριστοῦ.

Τὶς περισσότερες φορὲς οἱ λογισμοὶ μοιάζουν μὲ ἕνα «ποτάμιον ρεῦμα», μπροστὰ στὸ ὁποῖο πολλὲς φορὲς ὁ ἄνθρωπος πανικοβάλλεται. Γι᾿ αὐτὸ οἱ δαίμονες πρῶτα μᾶς πολεμοῦν μὲ τοὺς λογισμοὺς καὶ κατόπιν μὲ τὰ πράγματα. Ἂν ὑποχωρήσουμε σὲ αὐτούς, τότε σιγὰ-σιγὰ μᾶς σπρώχνουν στὴν ἁμαρτία μὲ τὴν πράξι.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς μᾶς λέγει ὅτι οἱ κυριώτεροι λογισμοὶ τῆς κακίας εἶναι ὀκτώ. Ἂς τοὺς ἀπαριθμήσουμε: α) τῆς γαστριμαργίας, β) τῆς πορνείας, γ) τῆς φιλαργυρίας, δ) τῆς ὀργῆς, ε) τῆς λύπης, στ) τῆς ἀκηδίας, ζ) τῆς κενοδοξίας καὶ η) τῆς ὑπερηφανείας.

Κάποιος ἄλλος θὰ μᾶς πῇ ὅτι τὸ βασικώτερο πάθος στὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸ ὁποῖο προέρχονται ὅλα τὰ ἄλλα πάθη εἶναι ἡ φιλαυτία. Καὶ φιλαυτία εἶναι ἡ παράλογος ἀγάπη καὶ φροντίδα τοῦ ἑαυτοῦ μας. Αὐτὸ εἶναι καὶ τὸ πάθος τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου. Ἀπὸ τὴν φιλαυτία προέρχονται οἱ τρεῖς κυριώτεροι λογισμοί: τῆς γαστριμαργίας, τῆς κενοδοξίας καὶ τῆς ὑπερηφανείας. Ἀπὸ τοὺς τρεῖς αὐτοὺς λογισμοὺς προέρχονται ὅλοι οἱ ἄλλοι.
6. Κατηγορίες τῶν λογισμῶν

Τὰ ὅσα ἀναφέρθηκαν παραπάνω ἀφοροῦν τοὺς πονηροὺς λογισμούς. Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ αὐτοὺς ὑπάρχουν καὶ οἱ ἀγαθοὶ λογισμοὶ καὶ οἱ μάταιοι ἢ ἀνθρώπινοι λογισμοί. Οἱ ἀγαθοὶ λογισμοὶ προέρχονται ἀπὸ τὸν Θεό. Πῶς θὰ τοὺς διακρίνουμε ἀπὸ τοὺς πονηροὺς λογισμούς;

Κάποιος ἀδελφὸς ρώτησε τὸν Ἀββᾶ Βαρσανούφιο γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ καὶ ἔλαβε τὴν ἑξῆς ἀπάντησι «Ὅταν εὑρίσκης χαρὰν ἐν τῷ πράγματι καὶ θλίψιν ἀντιστήκουσαν, μάθε ὅτι ἀπὸ Θεοῦ εἰσί. Οἱ δὲ τῶν δαιμόνων τεταραγμένοι καὶ λύπης μεμεστωμένοι εἰσί». Οἱ λογισμοὶ ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὸν Θεὸ προξενοῦν στὸν ἄνθρωπο μία ἐσωτερικὴ εἰρήνη καὶ χαρά. Ἀντίθετα οἱ λογισμοί, ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὸν διάβολο, εἶναι γεμάτοι ἀπὸ ταραχὴ καὶ λύπη.
7. Ἀρχὴ τοῦ πόλεμου οἱ λογισμοί

Γενικά, ὅπως ἀναφέρθηκα καὶ παραπάνω, οἱ λογισμοὶ εἶναι ἀρχὴ τοῦ πολέμου τοῦ διαβόλου ἐναντίον μας. Καὶ ὁ πόλεμος ἀρχίζει μὲ τὴν προσβολὴ τοῦ λογισμοῦ, προχωρεῖ στὴ συγκατάθεσι καὶ τελειώνει μὲ τὴν διάπραξι τῆς ἁμαρτίας.

Αὐτὴ εἶναι ἡ πορεία καὶ ἡ ἐξέλιξις τῶν λογισμῶν ποὺ προέρχονται κυρίως ἀπὸ τὸν διάβολο καὶ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο.
8. Ἡ δαιμονικὴ πανουργία

Ἂς δοῦμε, λοιπόν, πὼς προσβάλλεται ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τοὺς λογισμούς, ἢ ποιὸν τρόπο χρησιμοποιοῦν οἱ δαίμονες γιὰ νὰ μᾶς προσβάλλουν μὲ τοὺς λογισμούς.

Ἡ πανουργία τῶν δαιμόνων, ποὺ θέλουν νὰ σπείρουν μέσα μας χίλιους δυὸ ἀκάθαρτους λογισμούς, εἶναι ἀπερίγραπτη. Ὁ διάβολος ἐκμεταλλεύεται καὶ τὸ πιὸ ἀσήμαντο γεγονὸς τῆς ζωῆς μας, ἢ τὴν πιὸ ἀπίθανη περίπτωσι, ἢ ἐφευρίσκει τὸν πιὸ παράξενο τρόπο γιὰ νὰ μᾶς μολύνῃ.

Πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα, πρίν μας ρίξουν στὴν ἁμαρτία, μᾶς βάζουν λογισμοὺς ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι φιλάνθρωπος, ἐνῶ μετὰ τὴν ἁμαρτία μᾶς βομβαρδίζουν μὲ τὶς σκέψεις ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἀπότομος καὶ σκληρός, γιὰ νὰ μᾶς φέρουν στὴν ἀπελπισία. «Πρὸ μὲν τοῦ πτώματος φιλάνθρωπον λέγουσιν εἶναι τὸν Θεόν, μετὰ δὲ τὸ πτῶμα ἀπότομον καὶ σκληρόν».
9. Οἱ βλάσφημοι λογισμοί

Κατόπιν προσπαθοῦν νὰ μᾶς μολύνουν τὶς ἱερὲς στιγμές, ὅπως τῆς προσευχῆς, τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ἢ μᾶς βάζουν λογισμοὺς βλασφημίας κατὰ τοῦ Θεοῦ.

Αὐτὸς λοιπόν, ὁ παμμίαρος, ἀγαπάει πολλὲς φορὲς τὴν ὥρα τῶν ἁγίων Συνάξεων καὶ μάλιστα τὴν φρικτὴ ὥρα τῶν Θείων Μυστηρίων (τῆς Θείας Εὐχαριστίας), νὰ βλασφημῇ τὸν Κύριο καὶ τὰ τελούμενα ἅγια. Δηλαδή, τὴν ὥρα ποὺ τελεῖται τὸ μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ὁ Σατανᾶς ἔρχεται καὶ μᾶς βάζει διάφορες βλάσφημες σκέψεις. Ὅτι τάχα δὲν εἶναι Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ, ὅτι δὲν εἶναι τίποτε αὐτὸ ποὺ παίρνουμε ἢ ἀκόμη πιὸ ἀσέμνους καὶ αἰσχροὺς λογισμούς, ποὺ διστάζει κανεὶς καὶ νὰ τοὺς ἀναφέρῃ.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης ἀναφέρει ὅτι ἕνας Μοναχὸς ἐπολεμεῖτο ἀπὸ τοὺς λογισμοὺς αὐτοὺς δεκατέσσερα ὁλόκληρα χρόνια. Κανένας λογισμὸς δὲν εἶναι τόσο δύσκολος στὴν ἐξαγόρευσί του, ὅσο ὁ λογισμὸς αὐτὸς τῆς βλασφημίας, ὁ ὁποῖος μπορεῖ νὰ ὁδήγησῆ τὸν ἄνθρωπο καὶ στὴν ἀπελπισία.

Αὐτὸν τὸν πόλεμο εἶχε καὶ ὁ ἀββᾶς Παμβὼ καὶ «παρακαλώντας τὸν Θεὸν διὰ τοῦτο ἤκουσεν θείαν φωνὴν ὁποῦ τοῦ ἔλεγεν: Παμβώ, Παμβώ, μὴ ἀθύμει ἐπὶ ἀλλότρια ἁμαρτία, ἀλλὰ περὶ τῶν σῶν φρόντισον πράξεων». Δηλαδή, Παμβώ, μὴ στενοχωριέσαι γιὰ ξένες ἁμαρτίες, ἀλλὰ φρόντισε γιὰ τὶς δικές σου πράξεις.

Αὐτοὶ οἱ βλάσφημοι καὶ αἰσχροὶ λογισμοὶ πολέμησαν καὶ ἄλλους μεγάλους καὶ δίκαιους ἄνδρες, ὅπως τὸν ἅγιο Μελέτιο τὸν Ὁμολογητή. Ἀκόμη καὶ ἄλλους ὁμολογητὰς καὶ μάρτυρας. Καὶ τὸ βεβαιώνουν αὐτὸ οἱ ἅγιοι Πέτρος Ἀλεξανδρείας καὶ ὁ ὁμολογητὴς Παφνούτιος. Ἐδιηγεῖτο ὁ ἅγιος Πέτρος Ἀλεξανδρείας, ὅτι «ἐν τῷ καιρῷ τῆς ὁμολογίας μου, ἠνίκα βασάνοις διαφόροις τὸ σῶμα μου κατεξέετο καὶ πυρὶ κατεδαπανᾶτο, ὁ δαίμων ἔνδοθέν μοι λογισμοὺς βλασφημίας κατὰ τοῦ Θεοῦ ἐφέγγετο». Δηλαδή· Ὅταν ὁμολογοῦσα τὴν πίστι μου στὸ Χριστὸ στὸ δικαστήριο καὶ μὲ διάφορους βασανιστικοὺς τρόπους ἔγδερναν τὸ σῶμα μου καὶ τὸ ἔκαιγαν μὲ τὴν φωτιά, ἀπὸ μέσα μου ὁ δαίμονας βλασφημοῦσε τὸν Θεό.

Βέβαια, τονίζει ὁ ἅγ. Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, οἱ λογισμοὶ αὐτοὶ προέρχονται κυρίως ἀπὸ τὴν κατάκρισι, τὴν ὑπερηφάνεια καὶ ἀπὸ τὸ φθόνο τῶν δαιμόνων. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὸ καλλίτερο ὅπλο ἐναντίον τους εἶναι ἡ ταπείνωσις καὶ ἡ αὐτομεμψία.
10. Ὁ ὁρμαθὸς τῶν λογισμῶν

Ἀναφέρεται στὴν Κλίμακα τοῦ ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου τὰ ἑξῆς: «Ἂς παρατηρήσουμε καὶ θὰ δοῦμε ὅτι τὴν ὥρα ποὺ χτυπάει ἡ πνευματικὴ σάλπιγγα καὶ συναθροίζονται ὁρατὰ οἱ ἀδελφοὶ στὸ ναό, ἀοράτως καὶ οἱ ἐχθροί. Ἄλλοι τὴν ὥρα ποὺ σηκωνόμαστε νὰ πᾶμε στὴν Ἐκκλησία, μᾶς προτρέπουν νὰ ξανακοιμηθοῦμε. Κάθησε, λέγουν, μέχρι νὰ συμπληρωθοῦν οἱ προοιμιακοὶ ὕμνοι καὶ μετὰ πήγαινε στὴν Ἐκκλησία. Ἄλλοι πάλι ἐνῶ εἴμαστε στὴν προσευχή, μᾶς φέρνουν ὕπνο, ἄλλοι μᾶς κάνουν νὰ πεινᾶμε, ἄλλοι μᾶς προτρέπουν νὰ ἀκουμπήσουμε στὸν τοῖχο σὰν δῆθεν κουρασμένοι, καὶ ἄλλοι μᾶς προκαλοῦν χασμουρητά. Ἄλλοι μᾶς θυμίζουν τὰ γραμμάτια καὶ τὰ συμβόλαια καὶ τοὺς τραπεζικοὺς τόκους. Καὶ ἔτσι ἀντὶ νὰ φύγουμε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ὠφελημένοι, φεύγουμε ζημιωμένοι, χωρὶς νὰ ἔχουμε ἀκούσει καὶ τὰ πλέον στοιχειώδη. Καὶ ἐνῶ πολλὲς φορὲς τὴν ὥρα, ποὺ εἴμαστε στὴν προσευχή, ὁ νοῦς μας εἶναι γεμάτος ἀπὸ ἀπρεπεῖς σκέψεις, μόλις τελειώσει ἡ προσευχή, ὅλα ἐξαφανίζονται.

Γνωρίζει ὁ διάβολος τὴν ὠφέλεια ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν προσευχὴ καὶ γι᾿ αὐτὸ προσπαθεῖ νὰ τὴν μολύνῃ.

Ἀκόμη κι ἂν νικήσουμε τὸν δαίμονα σὲ πολλὰ ἀγωνίσματα, μᾶς βάζει λογισμοὺς ὑπερηφάνειας μὲ ἄλλη μορφή· ὅτι δῆθεν προκόψαμε στὴν ἀρετή, ἀφοῦ γιὰ παράδειγμα, ἐξαφανίσθηκαν ὅλοι οἱ πορνικοὶ λογισμοί.

Ἡ σκέψις αὐτή, τὸ ὅτι νικήσαμε, μοιάζει μὲ ἕνα φίδι ποὺ εἶναι κρυμμένο μέσα στὴν κοπριὰ τῆς ὑπερηφάνειας. Μέσα στὸ βάθος τῆς καρδιᾶς μας ὑπάρχει πονηρὸς λογισμός.

Ὑπάρχουν δαίμονες ποὺ μολύνουν τὴν ψυχή μας μόλις πέσουμε γιὰ ὕπνο καὶ ὑπάρχουν ἄλλοι ποὺ μολύνουν τὴν πρώτη μας σκέψι, μόλις, δηλαδή, σηκωθοῦμε ἀπὸ τὸν ὕπνο. Ὁ διάβολος δὲν χάνει εὐκαιρία νὰ μὴ μᾶς πολεμήσῃ.

Ἄλλοτε μᾶς βάζει λογισμοὺς ἐναντίον τοῦ πνευματικοῦ μας πατρός, ἄλλοτε πάλι ἐξομολογούμαστε καὶ μετὰ τὴν ἐξομολόγησί μας μολύνει μὲ τὴν ἐνθύμησι τῶν ἁμαρτιῶν ποὺ ἐξωμολογηθήκαμε, γιὰ νὰ μᾶς φέρῃ σὲ ἀπελπισία. Ἄλλοτε πάλι μᾶς ρίχνει στὴν ἁμαρτία καὶ κατόπιν μᾶς βάζει λογισμοὺς νὰ διδάξουμε καὶ σὲ ἄλλους τὴν ἁμαρτία.

Αὐτοί, σὲ γενικὲς γραμμές, εἶναι οἱ λογισμοὶ τοὺς ὁποίους δημιουργεῖ ὁ διάβολος.

Ἂς δοῦμε τώρα τοὺς λογισμοὺς ποὺ δημιουργοῦνται ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἄνθρωπο. Ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου εἶναι φιλομάκελλος. Δηλαδή, ὅπως τὸ σκυλὶ πηγαίνει στὸ κρεοπωλεῖο γιὰ νὰ ἁρπάξη κάποιο κομμάτι κρέας, ἢ ὅπως ἕνας φίλος τοῦ φαγητοῦ, ἀρέσκεται συνέχεια νὰ μιλάῃ γι᾿ αὐτά, ἔτσι εἶναι καὶ ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου. Τρέφεται πολλὲς φορὲς μὲ ἀπρεπεῖς καὶ ἀκάθαρτες ἔννοιες.

Ἕνας μοναχὸς ποὺ δὲν ἔχει τίποτε καὶ εἶναι ἀκτήμονας (καὶ κατ᾿ ἐπέκτασιν ἕνας Χριστιανός), στὴν προσευχή του δὲν ἔχει ἐνοχλήσεις ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντά του. Δὲν ἔρχονται στὸ νοῦ τοῦ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς τὰ προβλήματα τῶν πραγμάτων ἢ τῶν κτημάτων. Ἐνῶ ἕνας ποὺ εἶναι φιλοκτήμονας, ὅταν προσεύχεται, ἔχει εἰκόνες ὑλικές, ἔχει λογισμοὺς ὑλικῶν πραγμάτων.

Ὁ ἄνθρωπος ποὺ εἶναι ἀκρατής, δηλαδὴ κοιλιόδουλος, ἔχει σκέψεις καὶ λογισμοὺς γεμάτους ἀπὸ ἀκάθαρτα εἴδωλα. Ὁ ἅγ. Ἰωάννης τῆς Κλίμακος φέρνει καὶ ἕνα παράδειγμα. Ὅπως ἀκριβῶς τὸ πλῆθος τῆς κοπριᾶς γεννάει σκουλήκια, ἔτσι καὶ τὸ πλῆθος τῶν φαγητῶν γεννάει πτώσεις, πονηροὺς λογισμοὺς καὶ αἰσχρὰ ὄνειρα. Ἡ γαστριμαργία εἶναι ὅ,τι τὸ λάδι μὲ τὴν φωτιὰ γιὰ τοὺς λογισμοὺς τῆς πορνείας.

Γι᾿ αὐτό, πολὺ σοφὰ ὁ ἅγ. Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης γράφοντας τὴν Κλίμακα, μετὰ τὸ λόγο γιὰ τὴν γαστριμαργία, τοποθέτησε τὸν περὶ πορνείας λόγο· «Διότι νομίζω, λέγει, ὅτι αὐτὴ εἶναι μητέρα ἐκείνης».

Ἀπὸ ποῦ, δηλαδή, προέρχονται οἱ πορνικοὶ λογισμοί; Ἐὰν ἕνας ἄνθρωπος στὴ ζωή του καλοπερνάῃ καὶ ἔχῃ ὅλες τὶς ἀνέσεις καὶ δὲ σκληραγωγῆται καὶ δὲν ἀσκῆται καθόλου, τότε πολὺ φυσικὸ εἶναι ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς νὰ ἔχῃ λογισμοὺς πορνείας, οἱ ὁποῖοι θὰ καταλήξουν σὲ πράξεις. Ἄλλοτε, πάλι, ὅταν ἔχῃ ἐλεύθερες τὶς αἰσθήσεις του ὃ ἄνθρωπος καὶ δῇ κάποιο πρόσωπο, ἢ ἀκουμπήσῃ μὲ τὸ χέρι του κάποιον, ἢ ἀκούσῃ κάτι τὸ αἰσχρό, τότε εἶναι σὰν νὰ ἔχῃ ἀνοίξει τὴν πόρτα στοὺς ἀκάθαρτους λογισμούς. Βέβαια σὲ αὐτὸ βοηθάει καὶ ἡ φύσις τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ρέπει πρὸς τοὺς λογισμοὺς αὐτούς.

Ἀκόμη καὶ ἡ παρακοὴ στὶς ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ γεννάει «ἀποθήκην λογισμῶν», δηλαδὴ ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου γίνεται ἀποθήκη πονηρῶν λογισμῶν. Τοὺς ἴδιους λογισμοὺς δημιουργεῖ καὶ ἡ παρακοὴ στὸν πνευματικό μας πατέρα.

Πολλὲς φορὲς ἡ περιέργεια τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἐξερεύνησῃ τὰ μυστήρια του Θεοῦ δημιουργεῖ λογισμοὺς βλασφημίας καὶ ἀκόμη ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἄδικος καὶ προσωπολήπτης. Σὲ ἄλλους δίνει ὁράσεις καὶ θαύματα καὶ σὲ ἄλλους δὲν δίνει τίποτε.
11. Συνδυασμὸς λογισμῶν

Ὑπάρχουν, ὅμως, λογισμοὶ ποὺ προέρχονται καὶ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο καὶ ἀπὸ τὸν διάβολο. Εἶναι συνδυασμὸς λογισμῶν.

Εἶδα, λέγει ὁ ἅγ. Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. μερικοὺς νὰ τρῶνε ἀπολαυστικὰ καὶ νὰ μὴν πολεμοῦνται ἀμέσως. Καὶ ἄλλους νὰ συνεσθίουν καὶ νὰ συναναστρέφωνται μὲ γυναῖκες καὶ νὰ μὴν ἔχουν τὴν ὥρα ἐκείνη κανένα πονηρὸ λογισμό. Τὴν ὥρα, ὅμως, ποὺ νόμιζαν ὅτι βρίσκονται στὸ κελλί τους σὲ εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια, ἔπαθαν ξαφνικὰ ὄλεθρο. Ἡ φύσις τοὺς ἔσπρωξε νὰ τρώγουν καὶ νὰ πίνουν ἀπολαυστικὰ καὶ νὰ κοιτάζουν ἀκόλαστα. Ὁ σατανᾶς τὸ ἐκμεταλλεύθηκε καὶ τοὺς ἔρριξε στὴν ἁμαρτία.

Αὐτοὶ εἶναι, σὲ γενικὲς γραμμές, οἱ λογισμοὶ ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο καὶ ἀπὸ τὸν διάβολο. Σὲ ὅλον αὐτὸν τὸν ἀγώνα ὑπάρχει μία κλίμακα.

Προσβολή, συνδυασμός, συγκατάθεσις, αἰχμαλωσία.

Προσβάλλει ὁ ἐχθρὸς τὸν ἄνθρωπο μὲ ἕναν ἁπλὸ λογισμὸ ἢ μὲ μία εἰκόνα. Ὅταν τὸν δεχθῆ, τότε γίνεται συγκατάθεσις. Ἀρχίζει ἡ συνομιλία μὲ τὸν λογισμό. Ἀπὸ τὸ σημεῖο αὐτὸ ἀρχίζει ἡ εὐθύνη τοῦ ἀνθρώπου. Κατόπιν συγκατατίθεται κανεὶς μὲ ἡδονὴ νὰ πραγματοποιήσῃ αὐτὸ ποὺ τοῦ ὑποβάλλει ὁ λογισμὸς καὶ στὸ τέλος ὑποδουλώνεται καὶ αἰχμαλωτίζεται ἀπὸ τὸ πάθος.
12. Ἀποτελέσματα τῶν λογισμῶν

Ὅταν ὁ λογισμὸς χρονίσῃ μέσα μας, γινόμαστε τότε δοῦλοι στὴν προσπάθεια. Προσπάθεια εἶναι ἡ προσκόλλησις τοῦ ἄνθρωπου στὰ κτιστὰ πράγματα καὶ ἡ ἐπιθυμία του νὰ ἀπόκτηση μόνον αὐτά. Ἔτσι ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου ἀποδεσμεύεται ἀπὸ τὴν αἰώνια τροφή. Καὶ ὅταν ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου ἀπομακρυνθῆ ἐντελῶς ἀπὸ τὸν Θεό, τότε «ἢ θηριώδης, ἢ δαιμονιώδης γίνεται», δηλαδή, ἢ σὰν θηρίο ἢ σὰν δαίμονας γίνεται ὁ ἄνθρωπος, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο βλέπουμε νὰ συμβαίνῃ στὴ σημερινὴ καταναλωτικὴ κοινωνία. Ὁ λογισμὸς τοῦ ἀνθρώπου προσκολλήθηκε μόνο στὴ γῆ καὶ δὲ σκέπτεται καθόλου τὸν οὐρανό, μὲ ἀποτέλεσμα τὴν θηριοποίησι τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν ἀποθέωσι τῆς τέχνης σὲ ὁποιαδήποτε μορφή.

Ὁ ἄνθρωπος γίνεται ἀκρατής. Δὲν μπορεῖ νὰ ἐγκρατευθῆ. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν πολεμᾶ τὸ λογισμὸ τοῦ τότε γίνεται δοῦλος τῆς ἁμαρτίας. «Ὁ κατὰ διάνοιαν πρὸς τὴν ἁμαρτίαν μὴ πολέμων μηδὲ ἀντιλέγων· σωματικῶς πράττει αὐτήν».

Οἱ λογισμοὶ μᾶς σαπίζουν καὶ μᾶς συντρίβουν δημιουργώντας προβλήματα καὶ στὶς διαπροσωπικές μας σχέσεις.

Οἱ λογισμοὶ μιαίνουν, μολύνουν τὴν ψυχή μας, τὴν δηλητηριάζουν καὶ τὴν φαρμακώνουν. «Αὐτὴ ἡ πάλη τοῦ πονηροῦ. Καὶ μετὰ τούτων τῶν βελῶν φαρμακεύει πᾶσαν ψυχήν», μᾶς λέγει ὁ ἅγ. Ἡσύχιος ὁ πρεσβύτερος.

Μὲ τὴν ἀποδοχὴ τῶν λογισμῶν ὁ διάβολος ἀποκτᾶ κυριαρχία καὶ μπορεῖ νὰ ὁδήγηση τὸν ἄνθρωπο ἀκόμη καὶ στὴν αὐτοκτονία, ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ἀντισταθῆ στὴ δύναμι τοῦ διαβόλου.

Ὁ ρυπαρὸς λογισμὸς καταχθονίζει τὴν ψυχή, δηλαδή, ρίχνει κατὰ γῆς τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου.

Ἐκεῖνος ποὺ αἰσθάνεται τὴν συνεχῆ ἐνόχλησι τῶν λογισμῶν καὶ φλέγονται τὰ ὑπογάστρια της σαρκός, φανερώνει ὅτι βρίσκεται μακρυὰ ἀπὸ τὴν εὐωδία τοῦ Πνεύματος.

Χάνεται ἡ παρρησία πρὸς τὸν Θεό. Ὅταν ὁ νοῦς γίνεται συνόμιλος μὲ ρυπαροὺς καὶ αἰσχροὺς λογισμούς, τότε «τῆς πρὸς Θεὸν παρρησίας ἐκπίπτει». Δὲν μπορεῖ ὁ Θεὸς νὰ ἔχῃ κοινωνία μὲ ἄνθρωπο, τοῦ ὁποίου ὁ νοῦς συνέχεια μολύνεται μὲ αἰσχροὺς καὶ πονηροὺς λογισμούς· ὅπως ἀκριβῶς εἶναι βδελυρὸς σὲ ἐπίγειο ἄρχοντα ἐκεῖνος ποὺ ἀποστρέφεται τὸ πρόσωπό του καὶ συνομιλεῖ μὲ τοὺς ἐχθρούς του.

«Οἱ ἀκάθαρτοι λογισμοὶ χωρίζουσι τὸν Θεὸν ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου». Ὁ Θεὸς σὲ ἄνθρωπο ποὺ διακατέχεται ἀπὸ αἰσχροὺς λογισμοὺς δὲν ἀποκαλύπτει τὰ μυστήρια του.

Ἐπειδὴ οἱ λογισμοὶ χωρίζουν τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸν Θεό, γι᾿ αὐτό, κατὰ συνέπεια, δημιουργοῦνται καὶ διάφορες ἄλλες σωματικὲς ἀνωμαλίες. Τὸ ἄγχος καὶ ἡ ἀνασφάλεια καὶ ἄλλες ἀκόμη σωματικὲς ἀσθένειες, ἔχουν ὡς αἰτία τοὺς λογισμούς. Αὐτὸ τὸ ἔχουν συνειδητοποιήσει καὶ οἱ γιατροὶ ἀκόμη, γι᾿ αὐτὸ καὶ δίνουν τὴν ἐντολὴ νὰ μὴ σκεπτώμαστε ὡρισμένα πράγματα καὶ νὰ μὴ στενοχωριώμαστε. Ἕνας λογισμὸς μπορεῖ νὰ ἀφήσῃ τὸν ἄνθρωπο ἄγρυπνο ὅλη νύκτα. Γι᾿ αὐτὸ λέμε ὅτι οἱ λογισμοὶ ταράσσουν τὸν ἄνθρωπο καὶ ἀκόμη ὅτι σπάζουν τὰ νεῦρα του. Ὁ ἀββᾶς Θεόδωρος ἔλεγε: «Ἔρχεται ὁ λογισμὸς καὶ ταράσσει με».

Αὐτὰ σὲ συντομία εἶναι τὰ ἀποτελέσματα τῶν πονηρῶν λογισμῶν.

Πρέπει, ὅμως, νὰ δοῦμε καὶ τοὺς τρόπους ἀντιμετωπίσεως τῶν λογισμῶν αὐτῶν, ποὺ προέρχονται κυρίως ἀπὸ τὸν διάβολο.
13. Ἡ ἀντιμετώπισις τῶν λογισμῶν

Πῶς μπορεῖ κάποιος νὰ ἀπαλλαγῆ ἀπὸ τοὺς λογισμούς;

Οἱ ἅγιοι καὶ οἱ Πατέρες τῆς «Ἐκκλησίας μας, μᾶς ἔχουν ὑποδείξει διάφορους τρόπους ἀντιμετωπίσεως τῶν λογισμῶν.

Ὁ ἅγ. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μᾶς συμβούλευει νὰ μὴν τοὺς ἐκφράζουμε, ἀλλὰ νὰ τοὺς πνίγουμε μὲ τὴ σιωπή. Διότι καὶ τὰ θηρία καὶ τὰ ἑρπετὰ ὅταν πέφτουν μέσα στὸ λάκκο, ἂν βροῦν κάποια διέξοδο πρὸς τὰ πάνω, ἀνεβαίνουν καὶ συνήθως γίνονται ἀγριώτερα. Ἄν, ὅμως μένουν συνέχεια κλεισμένα μέσα, εὔκολα χάνονται καὶ ἐξαφανίζονται.

Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τοὺς ρυπαροὺς λογισμούς. Ἂν βροῦν κάποια διέξοδο μὲ τὸ στόμα διὰ μέσου τῶν λόγων, ἀνάβουν τὴν ἐσωτερικὴ φλόγα. Ἄν, ὅμως, ἀποκλεισθοῦν μὲ τὴ σιωπή, ἀδυνατίζουν, λειώνουν σὰν ἀπὸ πείνα καὶ γρήγορα ἐξαφανίζονται.

Τὸ γραφικὸ χωρίο «πῶς ποιήσω τὸ πονηρὸν τοῦτο ρῆμα ἐναντίον τοῦ Θεοῦ» (Γεν. 39,9). Ὅταν μας ταράσση ὁποιοσδήποτε παράλογος λογισμός, ἂς σκεπτώμαστε ὅτι ἀπὸ τὸν Θεὸ δὲν μπορεῖ νὰ κρυφθοῦν καὶ οἱ πιὸ μικρὲς καὶ παράλογες σκέψεις.

Ἡ μελέτη τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ, ἡ μνήμη τῶν μελλόντων καὶ τὰ ὅσα ἔκανε ὁ Θεὸς γιὰ μᾶς· μειώνουν τοὺς πονηροὺς λογισμοὺς καὶ δὲν βρίσκουν τόπο μέσα μας.

Ἡ ἐξαγόρευσί τους· Ὅπως τὸ φίδι, ὅταν βγαίνῃ ἀπὸ τὴν φωλιά του, τρέχει νὰ ἐξαφανισθῇ, ἔτσι καὶ οἱ πονηροὶ λογισμοί, ὅταν ἐξαγορευθοῦν, φεύγουν ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο. Πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι τίποτε δὲ χαροποιεῖ τόσο τοὺς δαίμονες, ὅσο ἡ ἀπόκρυψις τῶν λογισμῶν.

Ἡ ἐξουθένωσις τῆς ψυχῆς καὶ ὁ σωματικὸς κόπος «ἐν παντὶ καιρῷ καὶ τόπῳ καὶ πράγματι», βοηθεῖ τὸν ἄνθρωπο στὸ νὰ μὴν ἔχῃ αἰσχροὺς λογισμούς.

Φρόντισε νὰ ἀπαλλαγῇς ἀπὸ τὰ πάθη καὶ ἀμέσως θὰ διώξῃς τοὺς λογισμοὺς ἀπὸ τὸ νοῦ σου», τονίζει ὁ ἅγ. Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής. Δηλαδή: Γιὰ νὰ ἀπαλλαγῆ κάποιος ἀπὸ τὴν πορνεία, πρέπει νὰ κοπιάσῃ σωματικὰ καὶ νὰ νηστέψῃ· γιὰ νὰ ἀπαλλαγῇ ἀπὸ τὴν ὀργὴ καὶ τὴ λύπη, πρέπει νὰ καταφρονῇ τὴν δόξα καὶ τὴν ἀτιμία καὶ γιὰ νὰ ἀπαλλαγῇ ἀπὸ τὴ μνησικακία, πρέπει νὰ προσεύχεται γιὰ ἐκεῖνον ποὺ τὸν λύπησε.

Δὲν μποροῦμε νὰ ἐμποδίσουμε τοὺς λογισμοὺς νὰ μὴν ἔλθουν, μποροῦμε, ὅμως, νὰ μὴ τοὺς δεχθοῦμε. Ὅπως δὲν μποροῦμε νὰ ἐμποδίσουμε τὰ κοράκια νὰ μὴν πετᾶνε ἀπὸ πάνω μας, μποροῦμε, ὅμως, νὰ τὰ ἐμποδίσουμε νὰ χτίσουν φωλιὰ πάνω στὰ κεφάλια μας.

Ἂς παρακολουθήσουμε, ὅμως, γιὰ λίγο καὶ τὸν Μ. Βασίλειο στὸ θέμα τοῦ πολέμου αὐτοῦ.

«Πρέπει τὶς ἐπιθέσεις αὐτὲς νὰ τὶς ἀντιμετωπίζουμε μὲ ἐντατικὴ προσοχὴ καὶ ἐγρήγορσι, ὅπως ὁ ἀθλητὴς ποὺ ἀποφεύγει τὶς λαβὲς τῶν ἀντιπάλων μὲ τὴ ἀκριβῆ προφύλαξι καὶ τὴν εὐελιξία τοῦ σώματος καὶ νὰ ἀναθέσουμε τὸ τέλος τοῦ πολέμου καὶ τὴν ἀποφυγὴ τῶν βελῶν στὴν προσευχὴ καὶ τὴν ἄνωθεν βοήθεια.

Καὶ ἂν ἀκόμη ὁ πονηρὸς ἐχθρὸς κατὰ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς ὑποβάλη τὶς πονηρὲς φαντασίες, ἡ ψυχὴ ἂς μὴ διακόψη τὴν προσευχή της καὶ ἂς μὴ νομίζη ὅτι εὐθύνεται γιὰ τὶς πονηρὲς ἐπιθέσεις τοῦ ἐχθροῦ, καθὼς καὶ γιὰ τὶς φαντασίες τοῦ παραδόξου θαυματοποιοῦ. Ἀντίθετα ἂς σκεφθῆ ὅτι οἱ σκέψεις αὐτὲς ὀφείλονται στὴν ἀναίδεια τοῦ ἐφευρέτου τῆς κακίας καὶ ἂς ἐπιτείνῃ τὴ γονυκλισία καὶ ἂς ἱκετεύῃ τὸν Θεὸ νὰ διαλυθῇ τὸ πονηρὸ διάφραγμα τῶν παραλόγων σκέψεων, ὥστε χωρὶς ἐμπόδια νὰ πλησιάσῃ τὸν Θεό.

Ἐάν, ὅμως, ἡ βλαβερὴ ἐπίδρασις τοῦ λογισμοῦ γίνῃ πιὸ ἔντονη ἐξ αἰτίας τῆς ἀναίδειας τοῦ ἐχθροῦ, δὲν πρέπει νὰ δειλιάζουμε, οὔτε νὰ ἀφήνουμε τὸν ἀγώνα μας στὴ μέση, ἀλλὰ νὰ ὑπομένουμε μέχρι τότε ποὺ ὁ Θεὸς θὰ δῇ τὴν ἐπιμονή μας καὶ θὰ μᾶς φωτίσῃ μὲ τὴ χάρι τοῦ Ἁγ. Πνεύματος, ἡ ὁποία τὸν μὲν ἐχθρὸ τρέπει σὲ φυγή, τὸν δὲ νοῦ μας τὸν γεμίζει μὲ θεῖο φῶς, ὥστε ὁ λογισμὸς νὰ λατρεύσῃ τὸν Θεὸ μὲ ἀδιατάρακτη γαλήνη καὶ εὐφροσύνη». Γενικὰ οἱ πατέρες ἔχουν τρεῖς τρόπους ἀντιμετωπίσεως τῶν αἰσχρῶν λογισμῶν: α) Τὴν προσευχή, β) τὴν ἀντίρρησι καὶ γ) τὴν περιφρόνησι.

α) Ἡ προσευχή. Εἶναι ἀδύνατον ὁ ἀρχάριος νὰ διώξῃ μόνος του τοὺς λογισμούς. Αὐτὸ εἶναι γνώρισμα τῶν τελείων.

Ἡ νοερὰ προσευχή, ἡ μονολόγιστος εὐχή, τὸ «Κύριε, Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», εἶναι τὸ πιὸ δυνατὸ ὅπλο γιὰ νὰ μπόρεση κάποιος νὰ νικήση τοὺς λογισμούς. «Ἰησοῦ ὀνόματι μάστιζε πολεμίους· οὐ γὰρ ἐστὶν ἐν γῇ καὶ οὐρανῶ δυνατώτερον ὅπλον», τονίζει ὁ ἅγ. Ἰωάννης τῆς Κλίμακος.

«Τὸ γλυκύτατον Ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ, συνεχῶς καὶ κατανυκτικῶς καὶ μετὰ πόθου καὶ πίστεως ἐν τῷ βάθει τῆς καρδίας μελετώμενον, ἀποκοιμίζει μὲν ὅλους τοὺς κακοὺς λογισμούς, ἐξυπνίζει δὲ ὅλους τοὺς ἀγαθοὺς καὶ πνευματικούς. Καὶ ὅπου πρότερον ἐξήρχοντο ἐκ τῆς καρδίας διαλογισμοὶ πονηροί, φόνοι, μοιχεῖαι (Ματθ. 15,19), καθὼς εἶπεν ὁ Κύριος, ἐκεῖθεν ὕστερον ἐξέρχονται λογισμοὶ ἀγαθοί, λόγοι σοφίας καὶ χάριτος».

β) Ἡ ἀντίρρησις. Ἡ προσευχὴ εἶναι γιὰ τοὺς ἀρχαρίους καὶ τοὺς ἀδυνάτους. Ἐκεῖνοι ποὺ μποροῦν νὰ πολεμήσουν ἂς χρησιμοποιήσουν τὴν ἀντίρρησι, ἡ ὁποία συνηθίζει νὰ φιμώνῃ τοὺς δαίμονες. Ὁ Κύριός μας μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο νίκησε τοὺς τρεῖς μεγάλους πολέμους ποὺ τοὺς προέβαλε ὁ διάβολος πάνω στὸ ὄρος. «Τὴν φιληδονίαν μὲ τὸ οὐκ ἐπ᾿ ἄρτῳ μόνον ζήσεται ἄνθρωπος, τὴν φιλοδοξίαν μὲ τὸ οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τὸν Θεόν σου, καὶ τὴν φιλαργυρίαν μὲ τὸ Κύριον μόνον τὸν Θεόν σου προσκυνήσεις καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις (Ματθ. 4,10)».

Ὁ ἱερομάρτυς Πέτρος ὁ Δαμασκηνὸς μᾶς ἀναφέρει τὰ ἑξῆς σχετικά:

«Ὅταν οἱ δαίμονες ὑποβάλουν κάποιο λογισμὸ ὑπερηφάνειας, τότε νὰ θυμᾶσαι τοὺς αἰσχροὺς λογισμοὺς ποὺ σοῦ ἔλεγαν καὶ νὰ ταπεινώνεσαι. Ὅταν πάλι ὑποβάλουν τοὺς αἰσχρούς, νὰ θυμᾶσαι ἐκείνους τοὺς ὑπερήφανους λογισμοὺς καὶ νὰ τοὺς νικᾶς μὲ τὸν τρόπο αὐτό, ὥστε οὔτε νὰ ἀπελπίζεσαι ἀπὸ τοὺς αἰσχροὺς λογισμούς, οὔτε νὰ ὑπερηφανευθῇς ἀπὸ τοὺς καλούς».

Ἔτσι ὅταν κάποιος γέροντας ἐπολεμεῖτο ἀπὸ τοὺς λογισμοὺς τῆς ὑπερηφάνειας, ἔλεγε στὸ λογισμό του: «Γέρων, βλέπε τὰς πορνείας σου» καὶ ὁ πόλεμος σταματοῦσε. Ὑπάρχουν περιπτώσεις ποὺ ἐπιστρατεύει κανεὶς ὅλες τὶς πνευματικές του δυνάμεις, ὅλους τοὺς ἀγαθοὺς λογισμοὺς καὶ δὲν μπορεῖ νὰ δίωξη ἕναν κακὸ λογισμό. Ποιὰ εἶναι ἡ αἰτία; «Ἐπειδὴ πρῶτον δεχόμεθα τοῦ κατακρίναι τὸν πλησίον». Κατακρίναμε τὸν ἀδελφό μας καὶ ὁ λογισμός μας ἔχασε τὴν δύναμι ποὺ εἶχε προηγουμένως.

Μερικὲς φορὲς εἴμαστε ἀνόητοι γι᾿ αὐτὸ καὶ μᾶς κυριεύουν οἱ λογισμοί.

Πολλὲς φορές, ὅμως, δὲν ἔχουμε τὴν δύναμι νὰ πολεμήσουμε τοὺς λογισμούς, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ δεχθοῦμε τέτοιες πνευματικὲς πληγὲς ποὺ δὲν θεραπεύονται ἀκόμη καὶ μὲ τὴν πάροδο μεγάλου χρονικοῦ διαστήματος.

Γι᾿ αὐτὸ καλλίτερα εἶναι νὰ καταφεύγη κανεὶς στὴν δύναμι τῆς προσευχῆς καὶ τῶν δακρύων, διότι α) ἡ ψυχὴ δὲν ἔχει πάντοτε τὴν ἴδια δύναμι, β) ὁ διάβολος ἔχει πείρα ἀρκετῶν χιλιάδων ἐτῶν, ἐνῶ ἡ δική μας εἶναι πολὺ περιωρισμένη, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ φύγουμε νικημένοι καὶ πληγωμένοι, ἀφοῦ ὁ νοῦς μας πάλι μολύνεται μὲ τὶς αἰσχρὲς φαντασίες, καὶ γ) διώχνει τὴν ὑπερηφάνεια καὶ δείχνει ταπείνωσι ὅποιος καταφεύγει στὸν Θεὸ τὴν ὥρα τοῦ πολέμου τῶν λογισμῶν «καὶ ὁμολογεῖ τὸν μὲν ἑαυτόν του ἀνάξιον καὶ ταπεινὸν καὶ ἀδύνατον εἰς τὸ νὰ πολεμῆ, τὸν δὲ Ἰησοῦ Χριστὸν μόνον δυνατὸν καὶ κραταιὸν ἐν πολέμῳ, διότι Αὐτὸς μᾶς εἶπε: «Θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ἰω. 16, 33), δηλαδή, τὰ πάθη, τοὺς λογισμοὺς καὶ τὸν διάβολον».

γ) Ἡ καταφρόνησις. «Ἐὰν ἀνασχώμεθα σχολάζειν τοῖς λογισμοῖς τοῦ ἐχθροῦ, οὐδέποτε ἔχομεν ἀγαθόν τι πράξαι, ὅπερ ἐκεῖνος πραγματεύεται». Δηλαδὴ ἂν ἀσχολούμαστε μὲ τοὺς λογισμοὺς ποὺ μᾶς ὑποβάλλει ὁ ἐχθρός, ποτὲ δὲ θὰ μπορέσουμε νὰ κάνουμε κάποιο καλό, ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ αὐτὸς πολεμεῖ.

Ἢ καταφρόνησις καὶ τὸ νὰ μὴν ἀσχολῆται κανεὶς μὲ τοὺς λογισμοὺς τοῦ ἐχθροῦ, εἶναι τὸ μεγαλύτερο ὅπλο καὶ ἀποτελεῖ τὸ πιὸ δυνατὸ κτύπημα στὸν διάβολο.

Πρέπει νὰ θεωροῦμε τοὺς λογισμούς του σὰν ζωύφια, σὰν γαυγίσματα ἀπὸ σκυλάκια, σὰν κουνούπια καὶ στὴ χειρότερη περίπτωσι. σὰν τὴν βοὴ τοῦ ἀεροπλάνου καὶ σὰν τίποτε, διότι: α) Πιστεύουμε στὴν δύναμι τοῦ Ἀρχιστρατήγου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ β) Πιστεύουμε ὅτι μετὰ τὸ Σταυρὸ καὶ τὸν θάνατο τοῦ Κυρίου μας ὁ διάβολος δὲν ἔχει καμμία ἰσχὺ ἐναντίον μας, ἀλλὰ μένει ἀνίσχυρος καὶ ἀδύναμος κατὰ τὸ γεγραμμένον «τοῦ ἐχθροῦ εὖ, ἔλιπον αἱ ρομφαῖαι εἰς τέλος» (Ψαλμ. 9,6).

Μεγαλύτερη νίκη καὶ ἐντροπὴ τῶν δαιμόνων δὲν ὑπάρχει ἀπὸ αὐτὴν τὴν καταφρόνησι, διότι αὐτὸς ποὺ ἔφθασε σ᾿ αὐτὸ τὸ σημεῖο, εἶναι ὡπλισμένος μὲ τὴν χάρι τοῦ Θεοῦ καὶ μένει ἀσύλληπτος ἀπὸ τοὺς λογισμοὺς καὶ τοὺς δαίμονες.

Αὐτοὶ εἶναι οἱ τρεῖς τρόποι ἀντιμετωπίσεως τῶν λογισμῶν ποὺ προέρχονται κυρίως ἀπὸ τὸν διάβολο.

Συμπληρωματικὰ 0ά μπορούσαμε νὰ ποῦμε, ὅτι ἡ μνήμη τοῦ θανάτου εἶναι πολὺ ἰσχυρὸ μέσο γιὰ τὴν κατατρόπωσι τοῦ λογισμοῦ. Δημιουργεῖ καρδιακοὺς πόνους γιὰ τὰ ἁμαρτήματά μας καὶ προφυλάσσει τὸν νοῦ μας ἀπὸ τοὺς λογισμούς. Ὅποιος ὑπολογίσῃ τὴν ἡμέρα ποὺ διανύει ὡς τὴν τελευταία ἡμέρα τῆς ζωῆς του, θὰ περιορίσῃ σὲ πολὺ μεγάλο βαθμὸ τοὺς αἰσχροὺς λογισμούς.

Κάθεσαι στὸ τραπέζι νὰ φᾶς; Νὰ ἔχῃς λογισμοὺς θανάτου, γιὰ νὰ μὴ σὲ πειράξῃ ἡ γαστριμαργία.

Μόνοι μας ἂς ζωγραφίσουμε στὸ νοῦ μας τὴν εἰκόνα τῶν μνημάτων, γιὰ νὰ ἐξαλείψουμε τὴν ἀναισθησία ποὺ ἔχουμε.

Ὁ Γέρων Σιλουανός, ὁ τελευταῖος ἐπίσημος ἅγιος τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἔλεγε: «Κράτα τὸ νοῦ σου στὸν Ἅδη καὶ μὴν ἀπελπίζεσαι». Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ κανένας λογισμὸς δὲ θὰ φωλιάση μέσα σου.

Ἐμεῖς ποιὸ τρόπο πρέπει νὰ χρησιμοποιήσουμε, γιὰ νὰ γλυτώσουμε ἀπὸ τὸ πολυήμερο καὶ πολυβάσανο μαρτύριο, ὅπως χαρακτηρίζει τοὺς λογισμοὺς ὁ ἅγ. Θεόδωρος ὁ Στουδίτης;

Ἂς ἀκολουθήσουμε τὴν τακτικὴ τοῦ ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Κολοβοῦ, ὁ ὁποῖος δοκίμασε ὅλους τοὺς τρόπους. Μᾶς συμβουλεύει τὰ ἑξῆς ὁ μεγάλος αὐτὸς ἀγωνιστὴς τοῦ πνεύματος:

«Μοιάζω μὲ ἕναν ἄνθρωπο ποὺ κάθεται κάτω ἀπὸ ἕνα μεγάλο δένδρο καὶ ξαφνικὰ βλέπει πολλὰ θηρία καὶ ἑρπετὰ νὰ ἔρχωνται κατεπάνω του. Καὶ ἐπειδὴ δὲν μπορεῖ νὰ ἀντισταθῆ εὔκολα, τρέχει γρήγορα, πάνω στὸ δένδρο καὶ σώζεται. Ἔτσι κάνω καὶ ἐγώ. Κάθομαι στὸ κελλί μου καὶ βλέπω τοὺς πονηροὺς λογισμοὺς νὰ ἔρχωνται ἐναντίον μου. Τότε ἀνεβαίνω στὸ δένδρο τῆς ζωῆς, στὸ Θεό μου, μὲ τὴν προσευχὴ καὶ σώζομαι ἀπὸ τὸν ἐχθρό».
Ἔργα τοῦ ἰδίου

1) Χρυσοστομικὸς Ἄμβων, Α´) Πίστις, Ἐλπίς, Ἀγάπη. Ἔκδοσις, «Ὀρθόδοξος Κυψέλη». Θεσσαλονίκη, 1993. σελ. 440.

2) Χρυσοστομικὸς Ἄμβων, Β´) Ταπείνωσις, Ὑπερηφάνεια, Κενοδοξία, Ἀλαζονεία, Καύχησις.
Ἔκδοσις, «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη, 1994 σελ. 290.

3) Χρυσοστομικὸς Ἄμβων, Γ´) Ό Γάμος, ἡ οἰκογένεια καὶ τὰ προβλήματά τους. σελ. 400.
Ἔκδοσις «Ὄρθοδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 1995

4) Οἱ γονεῖς, τὸ παιδὶ καὶ ἡ ἀνατροφή του. (Ἀνάτυπο ἀπὸ τὸν Γ´ τόμο), σελ. 112.
Α´ ἔκδοσις, Ἰούνιος 1995. Β´ ἔκδοσις, Αὔγουστος 1995. Γ´ ἔκδοσις, Αὔγουστος 1996.
Ἔκδοσις: Συνοδεία Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη Ἁγίου Ὄρους.

5) «Χρυσοστομικὸν Ταμιεῖον». Ἤτοι, Εὑρετήριο θεμάτων τῶν ἁπάντων τοῦ ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου βάσει τῆς Πατρολογίας τοῦ Μigne (Ρ.G.) καὶ τῆς ΕΠΕ (Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας).
Περιέχονται 539 θέματα μὲ ἀπόλυτη ἀλφαβητικὴ σειρὰ καὶ πάνω ἀπὸ 8000 παραπομπές. σελ. 816.
Ἔκδοσις: Δ. Σαλονικίδης, Ἀρμενοπούλου 23, Θεσσαλονίκη, 1995.

6) Ὁ διάβολος καὶ ἡ μαγεία, σελ. 150.
Α´ ἔκδοσις Μάρτιος 1996, Κ´ ἔκδοσις Ἀπρίλιος 1996.
Ἔκδοσις, Συνοδία Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη Ἁγίου Ὄρους.

7) Χρυσοστομικὸς Ἄμβων, Δ´) Ἡ ἐλεημοσύνη, ἡ καρδιὰ τῆς ἀρετῆς. σελ. 270.
Ἔκδοσις Ο. Χ. Α. «ΛΥΔΙΑ», Θεσσαλονίκη 1996.